Αλκοολούχα ποτά: Οι φόροι εκτροχίασαν κλάδο και κρατικά έσοδα

Εκ διαμέτρου αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που προσδοκούσε το υπουργείο Οικονομικών τα τελευταία χρόνια, έχει φέρει το «μπαράζ» των αλλεπάλληλων αυξήσεων του ΕΦΚΟΠ και του συντελεστή ΦΠΑ στα αλκοολούχα ποτά, όπως υποστηρίζουν παράγοντες του κλάδου επικαλούμενα μελέτη του ΙΟΒΕ και στοιχεία της DGTAXUD (Directorate-General for Taxation and Customs Union).

Εν τω μεταξύ υπό της σκιάς μίας ενδεχόμενης νέας επιπρόσθετης φορολογίας στα αλκοολούχα ποτά, το Συμβούλιο Παραγωγών & Εταιρειών Διακίνησης Αλκοολούχων Ποτών (Σ.Π.Ε.Δ.Α.Π.) εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία και την αγωνία των μελών του, τονίζοντας παράλληλα ότι οποιαδήποτε νέα αύξηση φόρων είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα αποβεί ατελέσφορη.

Με βάση τελευταία μελέτη του ΙΟΒΕ για τα αλκοολούχα ποτά στην Ελλάδα, η υψηλή φορολογία δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα φορολογικά έσοδα, ενώ έπληξε σημαντικά τα μεγέθη του κλάδου, οδηγώντας τις νόμιμες πωλήσεις αλκοολούχων ποτών σε κατακόρυφη πτώση κατά -45,7% την περίοδο 2009-2012.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με στοιχεία της DGTAXUD, τα έσοδα από τον ΕΦΚ μόνο από τα αλκοολούχα ποτά στην Ελλάδα συρρικνώθηκαν σε διάστημα διετίας από 348,76 εκατ. ευρώ το 2011 σε 296,05 εκατ. το 2012 και 290,94 εκατ. ευρώ το 2013, υποχωρώντας πλέον στα επίπεδα του 2009.

Παράλληλα αυτές οι αυξήσεις προκάλεσαν σύμφωνα με το Σ.Π.Ε.Δ.Α.Π. συρρίκνωση του αποτυπώματος του κλάδου (μείωση της ελληνικής παραγωγής αλκοολούχων ποτών κατά 10%), αφετέρου έξαρση του παράνομου εμπορίου και του λαθρεμπορίου, καθώς οι γειτονικές χώρες έχουν επιβάλλει 5 φορές μικρότερο ΕΦΚΟΠ.

Την περίοδο 2009-2012 (των αυξήσεων) συρρικνώθηκε ο κλάδος της ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων παραγωγής κατά 9,4% (από 233 νόμιμες επιχειρήσεις το 2010, το 2013 έφτασαν να λειτουργούν 213 και βαίνουν συνεχώς μειούμενες), χάθηκαν περισσότερες από 20.000 θέσεις εργασίας στην αλυσίδα αξίας του κλάδου, ενώ τα διαφυγόντα δημόσια έσοδα από τη μη καταβολή του ΕΦΚΟΠ και τις απώλειες ΦΠΑ από λαθραία διακινούμενα αλκοολούχα ποτά υπολογίζονται περί τα 130 εκατ. ευρώ ετησίως. Αντίστοιχα, οι διαφυγόντες φόροι από την παράνομη παραγωγή και διακίνηση τσίπουρου διημέρων εκτιμάται ότι ανέρχονται περίπου στα 97 εκατ. ευρώ ετησίως.

Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ εκτιμάται ότι μόνο το 2012 διακινήθηκαν λαθραία 8,2 εκατ. φιάλες. Η απώλεια φορολογικών εσόδων από τη μη καταβολή του ΕΦΚΟΠ σε ποτά που διακινηθήκαν παράνομα υπολογίζεται κατά προσέγγιση 41,8 εκατ. ευρώ (χωρίς τα έσοδα από ΦΠΑ και χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η έκνομη διακίνηση τσίπουρου διημέρων).

Ο όγκος του παράνομα διακινούμενου τσίπουρου διημέρων, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς είναι περίπου 1,2 εκατ. κιβώτια ή 10,8 εκατ. λίτρα, ενώ επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών εκτιμά την παράνομη εμπορία σε περίπου 18 εκατ. λίτρα.

Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, υπολογίζεται ότι χάνονται περί τα 97,7 εκατ. ευρώ ετησίως από διαφυγόντες φόρους, οι εκτιμώμενες απώλειες από έσοδα ΕΦΚΟΠ υπολογίζονται στα 55,1 εκατ. ευρώ ετησίως και οι απώλειες ΦΠΑ εκτιμώνται ελαφρώς χαμηλότερες, καθώς ένα τμήμα από τα παράνομα ποτά διακινούνται στην αγορά με την αντίστοιχη έκδοση παραστατικού. Με την υπόθεση ότι τουλάχιστον το 30% των παράνομων ποσοτήτων δεν αποδίδει ΦΠΑ, οι απώλειες ανέρχονται στα 42,6 εκατ. ευρώ ετησίως, όπως αναφέρουν παράγοντες του κλάδου.