Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Τράπεζες: Τα αγκάθια στο δρόμο για το stress test

Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης βρίσκει τις τράπεζες εκτός βασικών στόχων. Καθοριστικά τα αποτελέσματα του ελέγχου από SSM σε «κόκκινα» δάνεια και σταθμισμένο ενεργητικό. Γιατί υπάρχει πίεση για αναδιαρθρώσεις μεγάλων επιχειρηματικών δανείων.

Τράπεζες: Τα αγκάθια στο δρόμο για το stress test

Η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης βρίσκει τις εγχώριες συστημικές τράπεζες στην εξής παράδοξη θέση: να είναι εκτός σειράς βασικών στόχων, τη χρονιά που προηγείται του πανευρωπαϊκού stress test.

Οι στόχοι που είχαν τεθεί στα τέλη της περασμένης χρονιάς, για αύξηση καταθέσεων και νέων χορηγήσεων, περαιτέρω μείωση στα χρηματοοικονομικά κόστη και αισθητή βελτίωση της οργανικής κερδοφορίας έχουν ήδη υποστεί περικοπή, εξαιτίας της πολύμηνης διαπραγμάτευσης κυβέρνησης - θεσμών.

Την ίδια στιγμή, οι τράπεζες μπορεί να επιτυγχάνουν, μέχρι στιγμής, τους τριμηνιαίους στόχους για μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures - NPEs) είδαν, όμως, τον ρυθμό αθέτησης ρυθμισμένων δανείων να αυξάνεται, λόγω της αβεβαιότητας ή/και των νέων φορολογικών και ασφαλιστικών βαρών. Πρόκειται για εξέλιξη που δυσκολεύει την υλοποίηση του «φιλόδοξου» στόχου μείωσης των «κόκκινων» δανείων, κατά σχεδόν 15 δισ. ευρώ το 2018.

Από το αν και πώς θα καλύψουν οι τράπεζες την παραπάνω υστέρηση, εντός της φετινής χρονιάς, θα εξαρτηθεί, εν πολλοίς, το αποτέλεσμα, που θα βγάλει για τις ίδιες η πανευρωπαϊκή άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, η οποία θα διενεργηθεί εντός του 2018, βασιζόμενη όμως στα οικονομικά στοιχεία της τρέχουσας οικονομικής χρήσης.

Παρότι το stress test δεν θα περιλαμβάνει έλεγχο ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review - AQR), η παραπάνω «ελάφρυνση» μπορεί να αποδειχθεί άνευ ιδιαίτερης σημασίας, αν ο έλεγχος του SSM στον βαθμό προετοιμασίας τους για τη -μελλοντική- μείωση των «κόκκινων» δανείων βγάλει… κίτρινη κάρτα για κάποιες εξ αυτών.

Διευρυμένο κλιμάκιο του SSM, όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr, σχεδόν θα εγκατασταθεί στην Αθήνα, εξετάζοντας το διάστημα Ιουλίου - Οκτωβρίου Εθνική Τράπεζα και Alpha Bank και εν συνεχεία, το δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου, τις Eurobank και Τράπεζα Πειραιώς.

Πρόκειται για τον πρώτο σοβαρό έλεγχο από πέρυσι τον Ιούνιο, όταν και τέθηκε σε εφαρμογή το πλάνο μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά 38% ή κατά 40,2 δισ. ευρώ ως και το 2019.

Ο SSM δεν θα περιοριστεί, αυτή τη φορά, να ελέγξει μόνο τις επιδόσεις των τραπεζών, αλλά θα επικεντρωθεί στην προεργασία, που έχουν διενεργήσει, ως προς την επίτευξη του «φιλόδοξου» στόχου της επόμενης χρονιάς.

Στην περίπτωση που τα κλιμάκια του SSM κρίνουν ότι η προεργασία -κάποιων ή όλων- των τραπεζών δεν είναι τέτοια που να επιτρέπει την επίτευξη των στόχων του 2018, θα ζητήσει, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, να τροποποιηθεί το μείγμα δράσεων, στην τακτική επικαιροποίηση που διενεργείται κάθε τέλος έτους.

Ακούγεται απλό αλλά δεν είναι. Αλλαγή του μείγματος δράσεων συνεπάγεται περισσότερες πωλήσεις ή εκποιήσεις προβληματικών δανείων, το 2018, σε σχέση με αυτές που προβλέπει το πλάνο. Αν, μάλιστα, δεν έχουν βελτιωθεί σημαντικά οι προσδοκίες των αγορών για τις προοπτικές της εγχώριας οικονομίας, η αλλαγή θα οδηγήσει, πιθανότατα, στην εγγραφή μεγαλύτερης κεφαλαιακής ζημίας.

Επιπρόσθετα, αν εκτιμηθεί ότι κάποιες τράπεζες υπολείπονται σε επίπεδο εσωτερικών ενεργειών, σε τέτοιο βαθμό, ώστε να απαιτείται παράταση για να επιτευχθεί ο στόχος του 2019, η εκτίμηση θα προσμετρηθεί στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται ως προς τον υπολογισμό μελλοντικών κεφαλαιακών αναγκών υπό το δυσμενές σενάριο.

Αυστηρότερα κριτήρια για αποτελεσματικές ρυθμίσεις

Το κλιμάκιο του SSM θα ελέγξει όχι μόνο το πλήθος αλλά και την ποιότητα των ρυθμίσεων, εστιάζοντας μεταξύ άλλων στο αν οι όροι τους συνάδουν με τις επικαιροποιημένες εποπτικές επιταγές. Στην περίπτωση αποκλίσεων θα επέρχονται τροποποιήσεις, τόσο στις ρυθμίσεις όσο και στις -ιστορικές- επιδόσεις.

Η EBA αναθεώρησε τα κριτήρια, βάσει των οποίων ένα δάνειο, το οποίο έχει ρυθμισθεί, ταξινομείται στην υποκατηγορία των ενήμερων ρυθμισμένων (Forborne Performing Loans). Τα νέα κριτήρια είναι περισσότερο αυστηρά, με αποτέλεσμα, αφενός να καθίστανται δυσκολότερες οι αποτελεσματικές ρυθμίσεις, αφετέρου να απαιτείται επανεξέταση όσων δανείων «πρασίνισαν» μετά από ρύθμιση, κατά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.

Ελεγχος στο ύψος του σταθμισμένου ενεργητικού

Επιπρόσθετα, έχει ξεκινήσει ο έλεγχος στα συστήματα με τα οποία οι τράπεζες υπολογίζουν το σταθμισμένο σε κίνδυνο ενεργητικό τους.

Το ενδιαφέρον της αγοράς εστιάζεται στις Εθνική Τράπεζα και Eurobank, καθώς εφαρμόζουν, εδώ και χρόνια, εσωτερικό σύστημα ελέγχου του σταθμισμένου σε κίνδυνο ενεργητικού. Αντίθετα, Alpha και Πειραιώς ακολουθούν τα στάνταρντ πρότυπα και ήδη στην πρώτη ο -τυπικός- έλεγχος έχει ολοκληρωθεί.

Σημειώνεται ότι Εθνική και Eurobank αύξησαν, κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου της περασμένης χρονιάς, το σταθμισμένο σε κίνδυνο ενεργητικό τους, παρά την υλοποιούμενη πολιτική απομόχλευσης (πωλήσεις θυγατρικών, μείωση δανείων). Η παραπάνω κίνηση ερμηνεύεται από την αγορά ως προετοιμασία για τα αποτελέσματα του ελέγχου, που αναμένονται τον προσεχή Σεπτέμβριο.

«Γκάζι» στις ρυθμίσεις επιχειρηματικών δανείων

Κατά τους πρώτους μήνες της φετινής χρονιάς, οι τράπεζες ρύθμισαν κάποια προβληματικά δάνεια μεσαίων ή μικρών επιχειρήσεων (Νίκας, Μπουτάρης κ.ά.). Για να πιάσουν, όμως, τους στόχους του 2018 θα πρέπει στο δεύτερο μισό του έτους να ανοίξουν φακέλους μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, ώστε εντός της επόμενης χρονιάς αυτά να καταστούν ρυθμισμένα ενήμερα.

Η πίεση για αναδιαρθρώσεις δανείων είναι μεγαλύτερη, λόγω της πανευρωπαϊκής μετάβασης από το Διεθνές Πρότυπο Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης 39 στο ΔΠΧΠ 9. Από την 1η Ιανουαρίου 2018 όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της Ευρωζώνης θα πρέπει να σχηματίζουν προβλέψεις για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες και όχι μόνο για όσες έχουν ήδη πραγματοποιηθεί.

Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα αναγκαστούν να πάρουν νέες προβλέψεις για δάνεια μεγάλων επιχειρήσεων, που τυπικά είναι ενήμερα, στην πράξη όμως εμφανίζουν υψηλό πιστωτικό κίνδυνο. Για να αποφευχθεί το παραπάνω ενδεχόμενο, ιδιαίτερα για ομίλους με υψηλό, σε απόλυτα νούμερα, δανεισμό, θα πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα αναδιαρθρώσεις δανείων.

Ήδη σε κάποιες περιπτώσεις συζητείται η λύση της πώλησης μέρους των περιουσιακών στοιχείων, ώστε από το τίμημα που θα εισπραχθεί να εξοφληθεί μέρος των δανείων και να αναχρηματοδοτηθεί το υπόλοιπο με όρους που δεν θα επιβάλουν τον σχηματισμό προβλέψεων στο άμεσο μέλλον. Αντίστοιχες λύσεις είχαν συζητηθεί το 2015 και τους πρώτους μήνες του 2016 για τη Μαρινόπουλος, αλλά δεν απέδωσαν.

Με δεδομένο ότι πρόκειται για τυπικώς ενήμερα δάνεια, οι τράπεζες δεν έχουν σχηματίσει ειδικές προβλέψεις ενώ στην τελευταία άσκηση ποιότητας ενεργητικού (Asset Quality Review-AQR) δεν είχαν συμπεριληφθεί στα απομειούμενα και επομένως ενδεχόμενη ζημία δεν έχει συνυπολογισθεί στο κεφαλαιακό απόθεμα που διατηρούν οι τράπεζες.

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

blog comments powered by Disqus
v