Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Καθαρό μήνυμα περιμένει η αγορά

Τα θετικά βήματα στην οικονομία και το φόβητρο της τρίτης αξιολόγησης και νέων καθυστερήσεων. Οι κινήσεις της κυβέρνησης να ανατάξει το επενδυτικό κλίμα και το βαρίδι των φόρων. Ποιες είναι οι προσδοκίες για τις τράπεζες.

Καθαρό μήνυμα περιμένει η αγορά

Tους τελευταίους μήνες είναι σαφής η αδυναμία της χρηματιστηριακής αγοράς να αποκτήσει τάση και ρυθμό. Παρότι τα κέρδη του 2017 είναι υψηλά για τον Γενικό Δείκτη και πολλές μετοχές έχουν προσφέρει αρκετές συγκινήσεις, η γενική αίσθηση είναι πως το κλίμα παραμένει εύθραυστο, πως το ποτήρι παραμένει σταθερά… μισογεμάτο.

Είναι σαφές ότι η κομβική δεύτερη αξιολόγηση έδωσε ικανοποιητική ώθηση στο Χ.Α., όμως μπροστά μας βρίσκεται η τρίτη και είναι σαφώς δύσκολο να ξεχαστεί το σίριαλ της προηγούμενης. Παράλληλα, σημαντικά προβλήματα (ιδίως στο τραπεζικό μέτωπο) εξακολουθούν να ζητούν λύση. Από την άλλη πλευρά, όμως, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει τη σταδιακή εξομάλυνση που καταγράφεται σε συγκεκριμένα μέτωπα της οικονομίας, όπως και την εστίαση της κυβέρνησης στην προσέλκυση επενδύσεων.

Μπορεί κάποιες μετοχές να ανεβαίνουν ή να υποχωρούν εξαιτίας των εξελίξεων γύρω από τις οικονομικές τους επιδόσεις και τις επιμέρους προοπτικές τους, ωστόσο είναι πασιφανές εδώ και μήνες πως ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α., δηλαδή συνολικά η αγορά, χρειάζεται ακόμη έναν τουλάχιστον ισχυρό καταλύτη για να ξεκινήσει μια νέα ανοδική πορεία.

Ούτε καν η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές ομολόγων τον Ιούλιο δεν μπόρεσε να αλλάξει το (γενικότερα) σταθεροποιητικό κλίμα, καθώς ο Αύγουστος χαρακτηρίστηκε από τη στασιμότητα του Γενικού Δείκτη (όπως και των άλλων βασικών δεικτών) και από συναλλακτική άπνοια.

Μπορεί λοιπόν να είδαμε άνοδο π.χ. στον όμιλο Viohalco (με ενδιαφέρον αναμένεται το πόσο βελτιωμένα θα είναι τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου), μπορεί επίσης να είδαμε τα… πετάγματα κάποιων άλλων χαρτιών, ωστόσο η γενικότερη εικόνα είναι ότι η αγορά τήρησε στάση αναμονής, αρνούμενη μάλιστα σε γενικές γραμμές να στοιχηματίσει ακόμη και ενόψει των εξαμηνιαίων αποτελεσμάτων των συστημικών τραπεζών που δημοσιεύθηκαν την 30ή και την 31η Αυγούστου (τελικά η εικόνα τους κινήθηκε στα πλαίσια των προσδοκιών, χωρίς την εμφάνιση κάποιας αρνητικής έκπληξης).

Επίσης, μέχρι σήμερα, το χρηματιστήριο αρνείται να ακούσει (και πόσο μάλλον να ποντάρει σε αυτά) τα σενάρια για το περιεχόμενο των ομιλιών του πρωθυπουργού και των ηγετών της αντιπολίτευσης στην επικείμενη ΔΕΘ.

Η όλη αυτή εικόνα διακοπτόταν μόνο κατά διαστήματα, όταν η αγορά ανησυχούσε για κάποια απρόβλεπτη κίνηση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ή για κάποια προκλητική κίνηση της Βόρειας Κορέας, όπως η πρόσφατη εκτόξευση βαλλιστικού πυραύλου.

Η τρίτη αξιολόγηση

Σύμφωνα με χρηματιστηριακούς παράγοντες, «Η αγορά παρέμενε απαθής επειδή θεωρούσε ότι μπορούσε να προβλέψει σε γενικές γραμμές τα αποτελέσματα των τραπεζών -ανέμενε πάντως κάποιες διευκρινίσεις που μπορεί να… έκρυβαν ουσία για το τι θα μπορούσε να επακολουθήσει στο μέλλον- ή ακόμη επειδή δεν περιμένει κάποια μεγάλη έκπληξη (θετική ή αρνητική) από την πρωθυπουργική ομιλία. Το Χ.Α. λοιπόν χρειάζεται τουλάχιστον έναν νέο καταλύτη και αυτός θα μπορούσε να είναι κάλλιστα η επίτευξη μιας γρήγορης τρίτης αξιολόγησης» (μέσα στον προσεχή Νοέμβριο).

Η αλήθεια είναι πως πολλά οικονομικά μεγέθη θα μπορούσαν να επηρεαστούν θετικά αν επιβεβαιωνόταν στην πράξη ένα τέτοιο σενάριο, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται:

- Η υποχώρηση των αποδόσεων (yields) των ελληνικών κρατικών ομολόγων (γύρω ή και ελαφρά πάνω από το 5,5% την τρέχουσα περίοδο).

- Η ένταση της επιστροφής κεφαλαίων στα γκισέ των ελληνικών τραπεζών, από τα στρώματα και το εξωτερικό (η θετική εισροή του τριμήνου Μαΐου-Ιουνίου-Ιουλίου ήταν ιδιαίτερα περιορισμένη).

- Η δημιουργία ευνοϊκότερου κλίματος για την προσέλκυση επενδύσεων (από εγχώρια και ιδίως ξένα κεφάλαια), καθώς και για την πώληση μη εξυπηρετούμενων δανείων.

- Η δημιουργία προϋποθέσεων για την αύξηση των τραπεζικών χορηγήσεων προς τις επιχειρήσεις (ήδη για πρώτη φορά φέτος δείχνει να σταθεροποιείται η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις έπειτα από μια συνεχή αρνητική πορεία έξι ετών).

- Η περαιτέρω άμβλυνση της οικονομικής αβεβαιότητας, που με τη σειρά της θα τόνωνε ως ένα βαθμό και την εγχώρια κατανάλωση.

Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο σετ θα βοηθούσε στην αποτίμηση του συνόλου των μετοχών και ιδιαίτερα των τραπεζών, που ωφελούνται ποικιλοτρόπως.

Η αλήθεια είναι ότι τα προβλήματα των ελληνικών τραπεζών είναι μεγάλα και δυσεπίλυτα, καθώς θα απαιτήσουν πολλά χρόνια συστηματικής δράσης για να αντιμετωπιστούν. Άλλωστε, χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των κυπριακών τραπεζών (βλέπε αυξημένες προβλέψεις της Τράπεζας Κύπρου στο α΄ εξάμηνο, παρότι η τοπική οικονομία έχει αρχίσει να ανακάμπτει από το 2015 και για φέτος προβλέπει το ΑΕΠ της κοντά στο +3,5%).

Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, αν οι αγορές πειστούν ότι οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να αποφύγουν μια νέα ανακεφαλαιοποίηση, τότε τα περιθώρια ανόδου των μετοχών τους είναι μεγάλα. Και σίγουρα, μια γρήγορη τρίτη αξιολόγηση μπορεί να ενισχύσει την πλευρά των αισιόδοξων, με ό,τι αυτό θα μπορούσε να σημάνει για το ταμπλό του Χ.Α.

Γενικότερα, η πλαγιοανοδική πορεία του Γενικού Δείκτη που έχει ξεκινήσει από την άνοιξη του 2016 είναι το αποτέλεσμα μια σταδιακής επαναφοράς της ομαλότητας στην οικονομία μετά την κρίση του καλοκαιριού του 2015. Η τάση εξομάλυνσης ξεκίνησε αρχικά με την υπογραφή του τρίτου μνημονίου το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, συνεχίστηκε με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τον Δεκέμβριο του 2015, για να ακολουθήσουν στη συνέχεια (έστω και με καθυστερήσεις) οι δύο θετικές αξιολογήσεις και η πρώτη έξοδος στις αγορές. Είναι προφανές ότι η ομαλοποίηση και η χρηματιστηριακή άνοδος κινούνται… χέρι-χέρι και έτσι είναι τώρα η σειρά της νέας αξιολόγησης, για να επηρεαστεί θετικά το ταμπλό του Χρηματιστηρίου.

Οδικός χάρτης με...  λακκούβες

Όπως λέγεται, ο Έλληνας πρωθυπουργός θα αναφερθεί στην ομιλία του στην επικείμενη ΔΕΘ σε έναν «οδικό χάρτη» που θα καταλήγει στον Αύγουστο του 2018 και στην «έξοδο της χώρας από τα μνημόνια».

Σε οικονομικούς όρους, ο χάρτης αυτός θα αφορά ένα δωδεκάμηνο ανοδικής πορείας του ΑΕΠ (το β' τρίμηνο καταγράφηκε άνοδος 0,8% σε ετήσια βάση), αποκλιμάκωσης της ανεργίας, οικονομικής σταθερότητας, ρύθμισης του δημόσιου χρέους από τους ευρωπαίους δανειστές και εμπέδωση ανοδικών προοπτικών για το μέλλον.

Με άλλα λόγια θα γίνει αναφορά στο τέλος μιας κρίσης που ξεκίνησε κάπου το 2010, είδαμε το χειρότερο σημείο της και από φέτος έχουμε ήδη εισέλθει σε μια φάση διατηρήσιμης ανάπτυξης με «θετικό κοινωνικό πρόσημο».

Στο πεδίο των εντυπώσεων, μάλιστα, θετικά μετράει τόσο η προγραμματισμένη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου στην Αθήνα, όσο και η έμφαση που έχει δώσει το τελευταίο χρονικό διάστημα ο Έλληνας πρωθυπουργός στο ζήτημα της ανάγκης προσέλκυσης επενδύσεων.

Το ζητούμενο βέβαια είναι το κατά πόσο ένα τέτοιο αφήγημα είναι σε θέση να πείσει τη χρηματιστηριακή (και γενικότερα επενδυτική) αγορά από τώρα, καθώς:

1. Το θέμα της διευθέτησης του δημόσιου χρέους εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τη στάση που θα τηρήσουν τρίτοι, όπως η γερμανική κυβέρνηση μετά τις επικείμενες εκλογές του Σεπτεμβρίου και φυσικά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

2. Παρότι τα μακροοικονομικά στοιχεία της χώρας βαδίζουν μέχρι τώρα σε θετικό πρόσημο (αύξηση εισερχόμενου τουρισμού, τόνωση εξαγωγών και αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής), ζητούμενο αποτελεί το αν η πραγματική οικονομία θα συνεχίσει να ανεβάζει το ΑΕΠ μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο, όταν πρόσθετοι φόροι και νέα περιοριστικά μέτρα θα τεθούν σε ισχύ. Στο δημοσιονομικό επίπεδο, επίσης, η μέχρι τώρα υπερκάλυψη των στόχων για πρωτογενές πλεόνασμα θα δοκιμαστεί κατά το τελευταίο τετράμηνο του έτους, όταν και οι φορολογικές υποχρεώσεις των πολιτών είναι δυσανάλογα υψηλές.

3. Δεν μπορεί να προεξοφληθεί κατά πόσο η επενδυτική κοινότητα θα πειστεί από τις ελληνικές προτροπές για υλοποίηση επενδύσεων ή αν, αντίθετα, θα συνεχίσει να τηρεί στάση αναμονής, για να αποκτήσει μια περισσότερο καθαρή εικόνα των εξελίξεων.

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

blog comments powered by Disqus
v