Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Δύο μέτρα και δύο σταθμά στο «κοινωνικό» μέρισμα

Ο δικαιότερος τρόπος διανομής του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι μέσω της επιστροφής φόρων σε αυτούς που τους πλήρωσαν. Η διανομή με άλλον τρόπο δεν θα έπρεπε να γίνεται με δύο μέτρα και δύο σταθμά.

Δύο μέτρα και δύο σταθμά στο «κοινωνικό» μέρισμα

Οι πολιτικοί έχουν την έφεση να αυξάνουν τις κρατικές δαπάνες γιατί με αυτόν τον τρόπο αποκτούν μεγαλύτερη επιρροή.

Σε μερικές χώρες, όπως η Ελλάδα στο παρελθόν, η επιρροή παίρνει τη μορφή της εξαγοράς ψήφων.

Στις δυτικές χώρες, η αύξηση των κρατικών δαπανών για κοινωνικούς σκοπούς συνοδεύεται συνήθως από αύξηση των φόρων και αποτελεί πολιτική της Αριστεράς. Το αντίθετο θεωρητικά συμβαίνει με τη Δεξιά.

Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι πιο μπλεγμένα.

Όλοι σχεδόν θέλουν το Δημόσιο να δαπανά περισσότερα λεφτά, αλλά να μην αυξάνει τη φορολογία και ει δυνατόν να τη μειώνει. Η καλή πορεία των δημόσιων οικονομικών το 2013 επέτρεψε στη γενική κυβέρνηση να καταγράψει πρωτογενές πλεόνασμα μεγαλύτερο του αναμενομένου, δίνοντας την ευχέρεια στους ιθύνοντες να διανείμουν το μεγαλύτερο μέρος του.

Η σπουδή της δικομματικής κυβέρνησης να το αναδιανείμει είναι κατανοητή σε μια χώρα που βρίσκεται σε εξαετή ύφεση και πάει σε ευρωεκλογές, αλλά δεν είναι σωστή.

Τουλάχιστον δεν θα βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να μειώσει το αποκαλούμενο «κοινωνικό μέρισμα» λόγω του περιορισμού του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 1,4 δισ. ευρώ πέρυσι όπως υπολογίζεται με βάση το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής.

Ο καθένας μπορεί να έχει την άποψή του για τον πιο ορθό τρόπο αναδιανομής του πλεονάσματος. Κατά την άποψή μας, το πιο σωστό θα ήταν να επιστραφεί το πλεόνασμα υπό τη μορφή επιστροφής φόρου σε αυτούς που πλήρωσαν τους φόρους.

Όμως άλλοι, όπως η κυβέρνηση, έχουν διαφορετική άποψη. Προτιμούν την αναδιανομή του πλεονάσματος με άλλον τρόπο, δαπανώντας τα χρήματα που περίσσεψαν με βάση κάποια κριτήρια.

Κατ' αρχάς θα περίμενε κάποιος ότι τα κριτήρια θα ήταν ίδια για όλους ώστε να μην τίθεται θέμα διακρίσεων υπέρ ή κατά συγκεκριμένων οργανωμένων ομάδων.

Δυστυχώς, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει.

Η κυβέρνηση εφάρμοσε το κριτήριο του ετήσιου φορολογητέου οικογενειακού εισοδήματος, ξεκινώντας από το ποσό των 6.000 ευρώ για τον άγαμο και φθάνοντας τις 10.000 ευρώ για οικογένεια με δύο παιδιά και τις 13.000 ευρώ για πέντε παιδιά και άνω.

Επιπλέον, επέβαλε περιουσιακό κριτήριο την αντικειμενική αξία ακίνητης περιουσίας ύψους 125.000 ευρώ για άγαμο και τις 250.000 ευρώ για έγγαμο ανεξαρτήτως αριθμού παιδιών.

Το γεγονός ότι το περιουσιακό κριτήριο περιορίζεται στην ακίνητη περιουσία που φορολογείται ήδη και δεν συμπεριλαμβάνει κινητές αξίες, π.χ. καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα κ.ά., δεν είναι λογικό. Κι αυτό γιατί μπορούν να λάβουν το επίδομα άτομα με μικρή ακίνητη περιουσία και μεγάλες καταθέσεις.

Ακόμη, ο ορισμός του περιουσιακού κριτηρίου αποκρύπτει επίσης μια απέχθεια προς την ιδιωτική ιδιοκτησία που συνήθως συναντάται σε κομμουνιστικά καθεστώτα.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το κράτος απομονώνει μια επαγγελματική ομάδα, τους ενστόλους, στην οποία εφαρμόζει διαφορετικά κριτήρια σε σχέση με όλους τους άλλους για την καταβολή του μερίσματος.

Για τους ενστόλους δεν υφίσταται κανένα περιουσιακό κριτήριο.

Επιπλέον, το εισοδηματικό κριτήριο δεν είναι το ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, όπως στους άλλους δικαιούχους. Ούτε καν το ατομικό φορολογητέο εισόδημα, π.χ. ενοίκια, αλλά μόνο ο μηνιαίος μισθός μέχρι τα 1.500-1.540 ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται νυχτερινά κ.λπ.

Μπορεί λοιπόν κάλλιστα σε μια οικογένεια με δύο ενστόλους και οικογενειακό εισόδημα μόνο από μισθούς 35.000 ευρώ και άνω χωρίς τις υπερωρίες, τα οδοιπορικά κ.λπ., οι δικαιούχοι να λάβουν το επίδομα και οι δύο, απ' ό,τι κατανοούμε.

Από την άλλη πλευρά, πολυμελής οικογένεια με συνολικό ετήσιο φορολογητέο εισόδημα ύψους 14.000-15.000 ευρώ δεν θα λάβει ευρώ τσακιστό από το επίδομα.

Πρόκειται για μια παραλλαγή της Μπαλτάκειου λογικής περί ενόπλων δυνάμεων και εκκλησίας στα οικονομικά.

Δεν εκπλήσσει λοιπόν που άλλες επαγγελματικές ομάδες, π.χ. γιατροί και νοσηλεύτριες σε δημόσια νοσοκομεία που παλεύουν να σώσουν ζωές καθημερινά, αισθάνονται αδικημένοι από τη μοιρασιά.

Είναι φανερό ότι η απουσία κοινών εισοδηματικών κριτηρίων και ο περιορισμός του περιουσιακού κριτηρίου στην ακίνητη περιουσία υπονομεύουν την προσπάθεια για διανομή του αποκαλούμενου «κοινωνικού μερίσματος» στα πιο ευπαθή στρώματα της κοινωνίας.

Δυστυχώς, τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα.

Dr. Money


Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

blog comments powered by Disqus
v