Ενεργειακό «πακέτο» 5+1 δισ. δίνει στην Ελλάδα η Κομισιόν

Φθηνό χρήμα για επενδύσεις στην ενέργεια, που θα διευκολύνουν την απεξάρτηση (και) της Ελλάδας από τη Ρωσία και τη μετάβαση στην «πράσινη» εποχή, εξασφαλίζουν οι ανακοινώσεις της Κομισιόν για πακέτο 300 δισ. ευρώ. Οι πρώτοι υπολογισμοί αναφέρουν έξτρα δάνεια μηδενικού επιτοκίου για την Ελλάδα, που μπορεί να υπερβαίνουν ακόμα και τα 5 δισ. ευρώ, και επιδοτήσεις της τάξης του 1 δισ. ευρώ.

Σε αντιδιαστολή με τα δάνεια, οι επιδοτήσεις δημιουργούν πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο, αλλά -όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές- αυτό δεν σημαίνει πως θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν μέρος του 1,1 δισ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό για τη χρηματοδότηση του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια (διπλό έμμεσο πλαφόν σε χονδρική και λιανική από τον Ιούλιο), ανοίγοντας τον δρόμο για νέα μέτρα, όπως αυτά που θα ήθελε να εφαρμόσει η κυβέρνηση για τη μείωση της λιανικής τιμής των καυσίμων.

Το στοίχημα για μια νέα δέσμη μέτρων παραμένει η δημιουργία δημοσιονομικού χώρου με «φρέσκα» έσοδα, τα οποία δεν έχει λογαριάσει ο προϋπολογισμός, είτε από τον τουρισμό είτε από τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου.

Στο δεύτερο «συστατικό» του πιθανού πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου, έμμεσα κέρδη μπορεί να προκύψουν εφόσον προχωρήσει το σχέδιο για εθελοντική ενιαία προμήθεια των κρατών-μελών της Ε.Ε σε φυσικό αέριο, LNG και υδρογόνο. Παράθυρο δημοσιονομικής ευελιξίας άλλωστε μπορεί να ανακύψει την ερχόμενη εβδομάδα, όταν αναμένεται να αποφασιστεί η παράταση της γενικής ρήτρας διαφυγής και το 2023. Μόνο που, άσχετα αν δεν μας «κυνηγά» η Ευρώπη με δημοσιονομικούς στόχους και κανόνες, οι αγορές θα παρακολουθούν στενά, στη σκιά των επικείμενων αυξήσεων επιτοκίων από την ΕΚΤ, την ώρα που η Ελλάδα θα κυνηγά την επενδυτική βαθμίδα.

Το πακέτο των 300 δισ. ευρώ

Το μεγαλύτερο μέρος του πακέτου των 300 δισ. ευρώ δεν είναι καινούργιο. Τα 225 δισ. ευρώ προέρχονται από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης που έμειναν στα αζήτητα καθώς πολλές χώρες γύρισαν την πλάτη, είτε διότι είχαν τη δυνατότητα να δανειστούν με ευνοϊκότερους όρους είτε διότι αποφάσισαν να γράψουν λίγο παραπάνω κόστος στον δανεισμό τους, προκειμένου να αποφύγουν τη γραφειοκρατία του Ταμείου Ανάκαμψης.

Η Ελλάδα διεκδίκησε και πήρε μέρος των δανείων του RRF και, έχοντας ήδη στήσει τον μηχανισμό απορρόφησής τους με ενδιάμεσο τις τράπεζες, αναμένεται να αξιοποιήσει και νέους πόρους. Υπολογίζεται πως στη χώρα μπορεί να αναλογούν ακόμα και περισσότερα από 5 δισ. ευρώ και εναπόκειται στην κυβέρνηση να λάβει την απόφαση λήψης τους.

Το γεγονός ότι πρόκειται για πάμφθηνα δανεικά (τις προηγούμενες ημέρες, η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου ξεπέρασε ακόμα και το 3,5%, όταν στην καρδιά της πανδημίας είχε υποχωρήσει κοντά στο 0,5%) με έτοιμο μηχανισμό απορρόφησης καθιστά ιδιαίτερα ελκυστική την προοπτική.

Στο εναπομένον πακέτο των επιδοτήσεων, περίπου 75 δισ. ευρώ, τα περισσότερα αποτελούν ανακατεύθυνση υφιστάμενων κονδυλίων, με εξαίρεση 20 δισ. ευρώ που προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ρύπων. Από το σκέλος των επιδοτήσεων υπολογίζεται πως αντιστοιχεί στην Ελλάδα ποσό κοντά στο 1 δισ. ευρώ.

Τα νέα κεφάλαια αναμένεται να ενισχύσουν τις «αντιστάσεις» της ελληνικής οικονομίας στην εισερχόμενη πίεση εν μέσω πολέμου, συμβάλλοντας στην ενίσχυση του ρυθμού ανάπτυξης.