Βάλτωσε το χωροταξικό για ΑΠΕ, καυτή πατάτα στην επόμενη κυβέρνηση

Για άλλη μία φορά το πολιτικό κόστος αναδείχθηκε ρυθμιστής των μεταρρυθμίσεων. Η αναθεώρηση και ο εκσυγχρονισμός του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου των ΑΠΕ αφέθηκε να σέρνεται από την απερχόμενη κυβέρνηση εδώ και τέσσερα χρόνια και θα παραμείνει σε εκκρεμότητα άλλον ένα, καταλήγοντας εντέλει να αποτελεί «καυτή πατάτα» για τον επόμενο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Οι κάθε λογής πιέσεις, εισηγήσεις και διαφορετικές απόψεις από πλευρές με συγκρουόμενα συμφέροντα και στοχεύσεις προκάλεσαν την αδράνεια του ΥΠΕΝ, που επέλεξε να μην έχει καμία επαφή με τους μελετητές, οι οποίοι ανέλαβαν την εκπόνηση της μελέτης για τις ρυθμίσεις του νέου χωροταξικού. Έτσι, η μελέτη παραδόθηκε εκ των πραγμάτων ελλιπής, εκ των υστέρων διαπιστώθηκαν τα κενά της και ενόψει και των αυτοδιοικητικών εκλογών του Φθινοπώρου αποφασίστηκε να δοθεί παράταση για άλλον ένα χρόνο, προφανώς, για να μην προστεθούν στους «ενοχλούμενους» και οι υποψήφιοι περιφερειακοί και δημοτικοί άρχοντες.

«Το αφήσαμε να κακοφορμίσει», ήταν το δηκτικό σχόλιο που έκανε στο Euro2day.gr πηγή της αγοράς με σφαιρική γνώση του θέματος. Έτσι, διαγράφεται πλέον σοβαρός κίνδυνος να παραπεμφθεί η χώρα μας στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε., με την Κομισιόν να πιέζει με κάθε ευκαιρία (και στις πρόσφατες εαρινές προβλέψεις της) να τακτοποιηθεί κι αυτή η εκκρεμότητα.

Για ανικανότητα της πολιτείας μίλησε αυστηρά άλλη πηγή, θέση που στοιχειοθετείται από τα αδιαμφισβήτητα γεγονότα. Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, η προκήρυξη του διαγωνισμού για την ανάθεση της μελέτης έγινε το 2018. Στα τέλη του 2019 επιλέγονται οι μελετητές, που πιάνουν αμέσως δουλειά. Χρειάζονται, όμως, κατευθύνσεις για τη διεκπεραίωση του έργου τους, τις οποίες ουδέποτε παρείχε το αρμόδιο ΥΠΕΝ. Σιγή ασυρμάτου, κυριολεκτικά. Απηυδισμένοι οι μελετητές και για να μην εκπνεύσει ο συμβατικός χρόνος παράδοσης, την κλείνουν όπως όπως και την παραδίδουν το Πάσχα του 2022.

Το υπουργείο διαπιστώνει ότι έχει πολλά κενά, επανέρχεται και ζητά αλλαγές, τεκμηριώσεις, επεξεργασίες. Αρχίζει ένα απίστευτο πινγκ-πονγκ μεταξύ ΥΠΕΝ και μελετητών, χωρίς αποτέλεσμα. Έτσι, λίγο πριν από τις εκλογές της 21ης Μαΐου, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Ταγαράς υπογράφει απόφαση με την οποία δίνεται παράταση της μελέτης ως τις 27 Μαρτίου 2024.

Ήταν μια βολική απόφαση, λέει η αγορά. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ πέταξε το μπαλάκι στην επόμενη, αποφεύγεται η πρόκληση αντανακλαστικών από τοπικούς άρχοντες λόγω και των εκλογών του Φθινοπώρου και δίνεται χρόνος για «ζύμωση» και προσπάθεια σύγκλισης διαφορετικών επενδυτικών συμφερόντων.

Οι κίνδυνοι και τα προβλήματα

Το υφιστάμενο χωροταξικό χρονολογείται από το 2008 και θεωρείται παρωχημένο. Χρειάζεται να αναθεωρηθεί για μια σειρά λόγους: λόγω της μεγάλης ανάπτυξης ΑΠΕ, που συνδέεται άμεσα με τη χωροθέτηση και τη χωρητικότητα περιοχών υποδοχής, καθώς και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αλλά και με το γεγονός ότι η τεχνολογία για τα αιολικά έχει αλλάξει άρδην από το 2008.

Επί της ουσίας, όπως λένε καλά γνωρίζοντες, το νέο χωροταξικό πλαίσιο επηρεάζει περισσότερο τα χερσαία αιολικά (τα υπεράκτια διέπονται από άλλο νομοθετικό πλαίσιο) και λιγότερο τα φωτοβολταϊκά.

Ανάμεσα σε αυτά που θα πρέπει να περιλαμβάνει το νέο πλαίσιο, λέει η αγορά, είναι:

• Η δέουσα εκτίμηση, δηλαδή, όταν επιχειρείται η μελέτη και χωροταξία μιας περιοχής για τη χωροθέτηση έργων ΑΠΕ (και δη αιολικών) θα πρέπει να συνεκτιμώνται οι επιπτώσεις στο περιβάλλον, το λεγόμενο, περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
• Η φέρουσα ικανότητα, που είναι σε ευθεία συνάρτηση με τη διάμετρο μιας τυπικής ανεμογεννήτριας. Η αλλαγή της τεχνολογίας οδήγησε στο να αυξηθεί κατά πολύ η διάμετρος, πράγμα που σημαίνει ότι καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο, συνεπώς, αλλάζει και η φέρουσα ικανότητα μιας περιοχής. Δεν μπορεί να σηκώσει πολλές ανεμογεννήτριες, όπως, πιθανόν, να συνέβαινε πριν από μία δεκαετία και πλέον. Στην περίπτωση αυτή επηρεάζονται τόσο υφιστάμενα έργα, που θα χρειαστεί να επαναξιολογηθούν με βάση τη νέα φέρουσα ικανότητα, όσο και άδειες για νέα έργα, οι οποίες θα πρέπει να προσαρμοσθούν στα νέα δεδομένα.

Το πιο δύσκολο «αγκάθι» θεωρείται από την αγορά ο συγκερασμός των νέων ρυθμίσεων με τα εγκεκριμένα από το 2008 και μετά περιφερειακά και τοπικά χωροταξικά πλαίσια, τα οποία θα είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουν. Εξού και η αποφυγή συγκρούσεων με τοπικούς άρχοντες ενόψει εκλογών. «Δεν είναι εύκολο να σπάσεις αυγά με επενδυτές και τοπικούς άρχοντες», σχολίασε με νόημα καλά ενημερωμένη πηγή.

Ωστόσο, η αναθεώρηση του χωροταξικού θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ:

1. Πρώτον, γιατί δεν θα ήθελε η επόμενη κυβέρνηση να βρεθεί υπόλογη με μια παραπομπή της χώρας μας.
2. Δεύτερον, γιατί οι φιλόδοξοι στόχοι του νέου ΕΣΕΚ δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν με το υφιστάμενο, διαγράφεται ο κίνδυνος να μη γίνουν νέα έργα, συνεπώς, να τιναχθούν στον αέρα οι στόχοι της χώρας.
3. Τρίτον, γιατί οι επενδυτές επιδιώκουν τη δικαιοπραξία για να μη βρεθούν αντιμέτωποι με αμφισβητήσεις και ενδεχόμενο προσφυγών για τα έργα τους.

«Το νέο ΕΣΕΚ με το υφιστάμενο χωροταξικό είναι συγκοινωνούντα δοχεία που δεν… συγκοινωνούν. Το ένα τραβά από τη μία πλευρά και το άλλο από την αντίθετη», τονίστηκε χαρακτηριστικά από άλλη πηγή.
Οι εκπρόσωποι της αγοράς που μίλησαν στο Euro2day.gr συμφωνούν: από τον Νοέμβριο, μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ θα πρέπει να διαμορφώσει τις δέουσες κατευθύνσεις και να διαθέσει ανθρώπινους πόρους για την αναθεώρηση του χωροταξικού πλαισίου.

Το είπε παραστατικότερα πηγή με γνώσεις: «Το κλειδί είναι να πεις τι θέλεις και να τραβήξεις μία γραμμή, για να γνωρίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι τι να περιμένουν. Αλλιώς, τίποτε δεν θα προχωρήσει».