Η Κοινοτική Οδηγία που έφερε αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς

Καταλύτης για την αύξηση των κατώτατων μισθών στην Ευρώπη και κατά συνέπεια και στη χώρα μας, θεωρείται η Οδηγία για επαρκείς κατώτατους μισθούς. Στο πλαίσιο αυτό, η πρόσφατη απόφαση για κατώτατο μισθό στα 880 ευρώ μεικτά αλλά και η δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης για 950 ευρώ έως το 2027, θεωρείται αντίστοιχη της ευρωπαϊκής τάσης.

Οι ειδικοί, διαπιστώνουν πως στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ, οι νόμιμοι κατώτατοι μισθοί συνεχίζουν να καταγράφουν πολύ υψηλές ονομαστικές αυξήσεις. Καθώς μάλιστα, οι ρυθμοί πληθωρισμού έχουν μειωθεί σε όλη την Ευρώπη, οι αυξήσεις αυτές περνούν και στους πραγματικούς κατώτατους μισθούς, βελτιώνοντας την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων που αμείβονται με τις κατώτερες αμοιβές.

Είναι χαρακτηριστική η μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών (WSI), σύμφωνα με την οποία η Ευρωπαϊκή Οδηγία για τον Κατώτατο Μισθό έχει δημιουργήσει πίεση για προσαρμογή σε πολλές χώρες της ΕΕ και έχει προωθήσει περαιτέρω τη δυναμική ανάπτυξη των κατώτατων μισθών, συνεχίζοντας μια τάση που παρατηρείται εδώ και αρκετά χρόνια στην Ε.Ε. και έχει στόχο την σημαντική αναβάθμιση των κατώτατων μισθών και την μετατροπή τους σε επαρκείς μισθούς διαβίωσης.

Μόλις δύο χρόνια μετά την έγκρισή της, οι αναλυτές διαπιστώνουν πως η Ευρωπαϊκή Οδηγία για τον κατώτατο μισθό έχει ήδη σημαντικό αντίκτυπο. Αυτή η δυναμική είναι πιθανό να συνεχιστεί ακόμη και αν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΚ) ακυρώσει την Οδηγία στην υπόθεση ακύρωσης που άσκησε η Δανία, υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ δεν διαθέτει την κανονιστική αρμοδιότητα για να το πράξει. Και επισημαίνουν ότι, δεδομένης της σημασίας της, τα 24 κράτη μέλη που αρχικά ψήφισαν υπέρ της Οδηγίας, θα έχουν την επιλογή να την ανανεώσουν, αυτή τη φορά γιατί την υποστηρίζουν τα ίδια εντός των συνόρων τους, και όχι γιατί το επιβάλει το δίκαιο της Ε.Ε..

Αναλυτικά, από τις 22 χώρες της ΕΕ με γενικό νόμιμο κατώτατο μισθό, 18 χώρες τον έχουν αυξήσει την 1η Ιανουαρίου 2025 ενώ και η χώρα μας τον έχει ήδη αυξήσει από την 1η Απριλίου 2025. Οι κατώτατοι μισθοί έχουν αυξηθεί επίσης, σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης φέτος: με επικεφαλής τη Ρουμανία (22,7%), τη Βουλγαρία (16,3%), την Κροατία (15,5%), τη Λιθουανία (12,4%) και την Τσεχική Δημοκρατία (10,6%), οι εννέα χώρες με τους υψηλότερους ονομαστικούς ρυθμούς ανάπτυξης προέρχονται όλες από τα ανατολικά της ΕΕ.

Όπως εκτιμούν οι μελετητές του WSI, θα ήταν πολύ σημαντικό για το μέλλον της εργασίας στην Ευρώπη, να ενσωματώσουν τα βασικά κριτήρια της Οδηγίας στους εθνικούς τους νόμους περί κατώτατου μισθού, όσο το δυνατό περισσότερα κράτη μέλη της Ε.Ε.

Κάτι που έχει συμβεί άλλωστε στη χώρα μας, με τον εργασιακό νόμο Κεραμέως, σύμφωνα με τον οποίο από το 2028 ο κατώτατος μισθός θα καθορίζεται μέσω ενός μαθηματικού τύπου ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη του τον πληθωρισμό, ιδιαίτερα για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κλίμακας, καθώς και την αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας, με βάση αντικειμενικούς δείκτες που θα δημιουργήσει η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Παράλληλα, προβλέπεται η δημιουργία Επιτροπής Διαβούλευσης με τη συμμετοχή όλων των εθνικών κοινωνικών εταίρων και της ΑΔΕΔΥ που θα διατυπώνει γνώμη με θεσμικό και ενιαίο τρόπο κατά τη μεταβατική διαδικασία καθορισμού του κατώτατου μισθού όπως επίσης και σε περίπτωση που στοιχειοθετείται, από την Επιστημονική Επιτροπή, παρέκκλιση από τον αυτόματο μηχανισμό αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού σε περίπτωση πχ μεγάλων οικονομικών αναταράξεων. Σημειώνεται ότι και σε αυτή την περίπτωση το ύψος του κατώτατου μισθού δεν θα μπορεί να μειωθεί.