Τριπλάσιος ο κίνδυνος για τις γυναίκες από την τεχνητή νοημοσύνη

Ανησυχητικά για το μέλλον της γυναικείας απασχόλησης είναι τα αποτελέσματα της νέας έρευνας του ΟΗΕ, σύμφωνα με την οποία οι γυναίκες έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να χάσουν τη δουλειά τους λόγω Τεχνητής Νοημοσύνης απ’ ό,τι οι άνδρες συνάδελφοί τους.

Συγκεκριμένα, τα ευρήματα της έρευνας, η οποία διεξήχθη από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO) του ΟΗΕ και το Εθνικό Ινστιτούτο Ερευνών του Υπουργείου Ψηφιακών Υποθέσεων (NASK) της Πολωνίας, δείχνουν ότι οι θέσεις εργασίας των γυναικών σε χώρες υψηλού εισοδήματος θα μπορούσαν να αντικατασταθούν σε ποσοστό 9,6% από αυτοματοποιημένες διεργασίες. Πρόκειται για μια σημαντική διαφορά σε σχέση με θέσεις εργασίας των ανδρών, για τις οποίες το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 3,5%.

Σημειώνεται ότι από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει ότι 1 στις 4 θέσεις εργασίας διεθνώς θα μπορούσε να κινδυνέψει λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (GenAI). Ωστόσο, σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφέρουμε ότι τα αποτελέσματα αυτά αντικατοπτρίζουν τη «δυνητική έκθεση» και όχι πραγματικές απώλειες θέσεων εργασίας. Άλλωστε, όπως αναφέρεται στην έκθεση, η πλήρης αντικατάσταση από την Τεχνητή Νοημοσύνη είναι περιορισμένη, καθώς η ανθρώπινη συμμετοχή εξακολουθεί να είναι απαραίτητη για την επίβλεψη ορισμένων εργασιών.

Ποια επαγγέλματα κινδυνεύουν

Όσον αφορά τα επαγγέλματα που βρίσκονται περισσότερο εκτεθειμένα, η έρευνα δείχνει ότι όσοι εργάζονται ως υπάλληλοι γραφείου ή κατέχουν διοικητικές θέσεις κινδυνεύουν περισσότερο από την Τεχνητή Νοημοσύνη, γεγονός που μπορεί εν μέρει να εξηγεί γιατί οι γυναίκες επηρεάζονται δυσανάλογα από αυτό το φαινόμενο.

Υπενθυμίζεται ότι την περίοδο 2000 - 2019, οι γυναίκες κατείχαν το 93% με 97% των θέσεων γραμματέων και διοικητικών βοηθών στις ΗΠΑ, όπως δείχνουν τα στοιχεία του Γραφείου Απογραφής της χώρας. Τοιουτοτρόπως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση το τρίτο τρίμηνο του 2023, οι γυναίκες κατείχαν το 65,8% των θέσεων υπαλλήλων υποστήριξης γραφείου, σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας.

Αυτές οι θέσεις συχνά περιλαμβάνουν εργασίες όπως η εισαγωγή δεδομένων, η μορφοποίηση και ο προγραμματισμός εγγράφων, λειτουργίες που τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης μπορούν ήδη να εκτελέσουν αυτόνομα.

Παρ' όλα αυτά, οι διοικητικές θέσεις δεν είναι οι μόνες που κινδυνεύουν, καθώς σύμφωνα με την έρευνα του ΟΗΕ, οι προγραμματιστές, οι ειδικοί βάσεων δεδομένων, καθώς και τα περισσότερα επαγγέλματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη λογισμικού, παρουσιάζουν και αυτά υψηλή έκθεση στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι θέσεις αυτές απειλούνται, διότι όπως γνωρίζουμε ήδη υπάρχουν προγράμματα Τεχνητής Νοημοσύνης που μπορούν να συντάξουν κώδικα με μεγάλη αποτελεσματικότητα.

Γιατί οι γυναίκες μένουν πίσω

Ένα ακόμα στοιχείο που δεν αναφέρεται στην έρευνα του ΟΗΕ, αλλά μπορεί σε έναν βαθμό να εξηγήσει το γατί οι γυναίκες είναι πιθανότερο να χάσουν τη δουλειά τους από την Τεχνητή Νοημοσύνη, είναι το γεγονός ότι διστάζουν περισσότερο να χρησιμοποιήσουν εργαλεία ΤΝ σε σχέση με τους άνδρες.

Ειδικότερα, σύμφωνα με έρευνα του καθηγητή του Harvard Business School, Rembrand Koning, οι γυναίκες υιοθετούν τα εργαλεία ΤΝ κατά 25% λιγότερη συχνότητα σε σχέση με τους άνδρες. Ο λόγος είναι ότι έχουν «ηθικές ανησυχίες» για τη χρήση τους, ενώ φοβούνται ότι μπορούν να κριθούν έντονα στον χώρο εργασίας τους εάν αρχίσουν να βασίζονται σε αυτά. Αυτό όμως μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο να πληγεί η τωρινή παραγωγικότητά τους, αλλά να αυξηθούν γενικότερα οι έμφυλες ανισότητες στην αγορά εργασίας στο μέλλον.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο ανθρώπινος παράγοντας αυτή τη στιγμή είναι κρίσιμος για την επίβλεψη των συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης και κατά πάσα πιθανότητα θα είναι και στο μέλλον. Κατά συνέπεια, εάν οι γυναίκες δεν μάθουν να χειρίζονται επαρκώς τα εργαλεία ΤΝ, τότε κινδυνεύουν να αποκλειστούν από πληθώρα θέσεων εργασίας στο μέλλον. Το γεγονός αυτό ενδέχεται να βλάψει σημαντικά την εκπροσώπηση των γυναικών στην αγορά εργασίας.

Σε κάθε περίπτωση, οι συντάκτες της έκθεσης του ΟΗΕ δηλώνουν ότι πρέπει να ξεκινήσει ένας δημόσιος διάλογος χωρίς αποκλεισμούς για το θέμα, ενώ τονίζουν ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν λόγο στον τρόπο με τον οποίο εισάγεται και χρησιμοποιείται η Παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη στον χώρο εργασίας.

Διαφορετικά, προειδοποιούν ότι εάν δεν υπάρξει αυτή η δέσμευση, ο κίνδυνος αύξησης των ανισοτήτων και μείωσης της εργασιακής αποτελεσματικότητας θα είναι πολύ μεγαλύτερος.