Τα μέτρα στο πρώτο πακέτο της κυβέρνησης για τη στέγαση

Την πρώτη δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση του μείζονος ζητήματος της στεγαστικής κρίσης νομοθετεί η κυβέρνηση, αρχής γενομένης με την επιστροφή ενός ενοικίου (έως και 800 ευρώ τον χρόνο) σε ενοικιαστές κύριας ή φοιτητικής κατοικίας.

Παράλληλα, επεκτείνει για ακόμα μια διετία τη φορολογική έκπτωση έως και 16.000 ευρώ για όσους πραγματοποιήσουν ανακαινίσεις σε ακίνητα.

Και οι δύο παρεμβάσεις ενσωματώνονται στο νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τη «Μεταρρύθμιση του Πλαισίου Δημοσιονομικής Διαχείρισης», το οποίο τέθηκε σε διαβούλευση για δύο εβδομάδες, πριν κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.

Όσον αφορά στην επιδότηση ενοικίου, το μέτρο μπαίνει σε εφαρμογή από το τρέχον έτος, με την ενίσχυση να καταβάλλεται αυτοματοποιημένα κάθε Νοέμβριο, χωρίς αίτηση ή ένσταση, με βάση τα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στην Εφορία έως τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Δικαιούχοι είναι όσοι πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια: άγαμοι με εισόδημα έως 20.000 ευρώ, έγγαμοι έως 28.000 ευρώ με προσαύξηση ανά τέκνο και μονογονεϊκές οικογένειες με ελάχιστο όριο τις 31.000 ευρώ. Για φοιτητές αρκεί το εισοδηματικό κριτήριο και η αναγραφή του μισθώματος στο όνομά τους.

Η ενίσχυση υπολογίζεται σε ένα δωδέκατο του συνολικού καταβληθέντος ενοικίου του προηγούμενου έτους, όχι του συμφωνηθέντος, και μπορεί να ανέλθει έως τα 800 ευρώ, με επιπλέον 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.

Βασική προϋπόθεση είναι τα ενοίκια να έχουν δηλωθεί σωστά τόσο στη δήλωση μίσθωσης όσο και στη φορολογική δήλωση. Η καταβολή βασίζεται αποκλειστικά στα στοιχεία που έχουν υποβληθεί έως 30 Σεπτεμβρίου και δεν προβλέπεται καμία δυνατότητα διόρθωσης, αίτησης ή ενστάσεων.

Στο νέο σύστημα προβλέπεται αυστηρός μηχανισμός ελέγχου και καταλογισμού. Εφόσον διαπιστωθεί -μέσω διασταυρώσεων- ότι τα στοιχεία είναι ψευδή ή ελλιπή (π.χ. ενοίκια που δεν καταβλήθηκαν, πλασματικά εισοδήματα), η επιδότηση ανακτάται με τόκο και ο φορολογούμενος αποκλείεται από οποιαδήποτε αντίστοιχη ενίσχυση για τρία έτη. Το επιτόκιο που εφαρμόζεται είναι το αντίστοιχο των εκπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία.

Για το 2025 θα ισχύσει μεταβατική περίοδος συμμόρφωσης, καθώς δηλώσεις μίσθωσης που δεν έχουν ακόμη υποβληθεί, μπορούν να κατατεθούν χωρίς κυρώσεις έως τις 15 Ιουλίου, ώστε να ληφθούν υπόψη στον πρώτο γύρο καταβολής. Από το 2026, το σύστημα θα λειτουργεί αυστηρά με βάση εμπρόθεσμα και πλήρη δεδομένα, χωρίς δυνατότητα εκπρόθεσμης υπαγωγής.

Εντός του καλοκαιριού, πρόκειται να ξεκινήσει και η λειτουργία του Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (του… ΜΙΔΑ), με το οποίο η Εφορία θα γνωρίζει όχι μόνο ποιο ακίνητο ενοικιάζεται και από ποιον, αλλά και αν αυτό δηλώθηκε, από όλους τους εμπλεκόμενους, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.

Εκπτωση για ανακαινίσεις…

Παράλληλα, παρατείνεται και για τη διετία 2025-2026 η φορολογική έκπτωση για εργασίες ενεργειακής, λειτουργικής ή αισθητικής αναβάθμισης ακινήτων.

Οι φορολογούμενοι που θα κάνουν δαπάνες για τις προαναφερθείσες εργασίες και πληρώσουν με ηλεκτρονικά μέσα, εξασφαλίζουν έκπτωση έως 16.000 ευρώ, η οποία κατανέμεται σε 5 χρόνια (έως 3.200 ευρώ ετησίως). Σε περίπτωση που ο ετήσιος φόρος εισοδήματος είναι μικρότερος από το ποσό της έκπτωσης, η διαφορά δεν μεταφέρεται ούτε συμψηφίζεται.

Για παράδειγμα, αν κάποιος δαπανήσει 16.000 ευρώ το 2025 για την ανακαίνιση του σπιτιού του, θα κερδίσει συνολικά 16.000 ευρώ σε φόρους, επιμερισμένα σε 3.200 ευρώ ανά έτος, από το εκκαθαριστικό του 2026 έως και του 2030.

Η μέγιστη έκπτωση φόρου παραμένει στις 16.000 ευρώ, ανεξαρτήτως αν κάποιος δαπάνησε μεγαλύτερα ποσά. Τα επιπλέον έξοδα δεν αναγνωρίζονται φορολογικά. Αν οι εργασίες κοστίσουν 12.000 ευρώ, τότε η φοροελάφρυνση θα φτάσει τις 2.400 ευρώ ετησίως, δηλαδή συνολικά 12.000 ευρώ μέχρι το 2030.

Για δαπάνη 10.000 ευρώ, η έκπτωση φόρου θα είναι 2.000 ευρώ τον χρόνο. Αν για παράδειγμα ο φόρος εισοδήματος που θα προκύψει το 2026 είναι 3.000 ευρώ, τότε, με την έκπτωση, ο ιδιοκτήτης θα πληρώσει μόνο 1.000 ευρώ.

Σε περίπτωση δαπάνης μόλις 3.000 ευρώ, το ετήσιο όφελος ανέρχεται σε 600 ευρώ.