Στη λύση της δημιουργίας δικής τους επιχείρησης φαίνεται πως ωθήθηκαν, το πρώτο τετράμηνο του έτους, 10.000 άνεργοι, μέσω των προγραμμάτων της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ).
Πρόκειται κατά κύριο λόγο για άνεργους, ηλικίας 30 με 60 ετών. Οι χαμηλοί μισθοί, η εργασιακή ανασφάλεια και οι -πολλές φορές- δυσμενείς συνθήκες εργασίας όπως και η υψηλή ανεργία ατόμων άνω των 40 ετών, καθιστούν την επιχειρηματική προσπάθεια, παρά το υψηλό ρίσκο, σχεδόν αναγκαστική διέξοδο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σχεδόν ένας στους τρεις ωφελούμενους από προγράμματα απασχόλησης της ΔΥΠΑ, κατά το πρώτο τετράμηνο του έτους, ήταν άνεργοι που επέλεξαν την επιδότηση με έως 17.000 ευρώ για τη δημιουργία της δικής τους επιχείρησης.
Μάλιστα, πρόκειται για μαζική συμμετοχή ενός προγράμματος που η διοίκηση της ΔΥΠΑ άλλαξε σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, αφενός διευρύνοντας τα όρια ηλικίας των συμμετεχόντων, προκειμένου να περιλάβει και τους μεγαλύτερους σε ηλικία άνεργους, που είναι πιο έτοιμοι να ρισκάρουν κάνοντας τη δική τους δουλειά, αφετέρου αυξάνοντας το ποσό της επιδότησης.
Έτσι, από τους συνολικά 30.594 ωφελούμενους των προγραμμάτων απασχόλησης που έχει ενεργοποιήσει η ΔΥΠΑ το διάστημα Ιανουάριος - Απρίλιος 2025, οι περισσότεροι, 10.790 άτομα ή 35,26% του συνόλου, έκαναν χρήση των νέων προγραμμάτων επιχειρηματικότητας που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Υπήρξαν, επίσης, 9.729 ωφελούμενοι (ποσοστό 31,8%) που εντάχθηκαν στα προγράμματα νέων θέσεων εργασίας, ενώ άλλοι 5.671 ωφελούμενοι (18,53%) απορροφήθηκαν σε προγράμματα απόκτησης εργασιακής - επαγγελματικής εμπειρίας. Οι υπόλοιποι 4.404 (14,39%) εντάχθηκαν σε ειδικά προγράμματα απασχόλησης.
Συνολικά, από τον Αύγουστο του 2019 έως και τον Απρίλιο του 2025, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΔΥΠΑ, έχουν βρει δουλειά 240.736 ωφελούμενοι μέσω συνολικά 61 προγραμμάτων. Το 44% εξ αυτών ή 104.645 άνεργοι συμμετείχαν σε κάποιο πρόγραμμα επιδότησης των θέσεων εργασίας.
Σχεδόν ο ένας στους τρεις (29% ή 69.410 ωφελούμενοι) έκαναν χρήση ειδικών προγραμμάτων για απόκτηση εργασιακής - επαγγελματικής εμπειρίας. Άλλοι 34.687 (14%) αξιοποίησαν ειδικά προγράμματα απασχόλησης και μόλις 31.994 (13%) ασχολήθηκαν με προγράμματα που στηρίζουν τη νέα επιχειρηματικότητα.
Όμως, εντός του 2025 παρατηρείται μια σημαντική μεταστροφή. Έτσι, ενώ συνολικά τα τελευταία 5 έτη έχουν «τρέξει» 13 προγράμματα επιχειρηματικότητας, με 31.994 ωφελούμενους, οι 10.790 ήταν εντός του πρώτου τετραμήνου του τρέχοντος έτους. Πρόκειται για συμμετοχή-ρεκόρ, καθώς η αμέσως υψηλότερη συμμετοχή, με 7.301 ωφελούμενους, ήταν το 2019. Πέρυσι, δεν έτρεξε κάποιο αντίστοιχο πρόγραμμα, καθώς σχεδιάστηκαν συγκεκριμένες αλλαγές για το φετινό.
Συγκεκριμένα, η ΔΥΠΑ τρέχει από την αρχή του χρόνου προγράμματα επιχειρηματικότητας για την ενίσχυση της απασχόλησης και τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων που απευθύνονται κυρίως σε άνεργους, με έμφαση σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες και κατηγορίες ανέργων, όπως γυναίκες, άτομα άνω των 55 ετών και άτομα που δραστηριοποιούνται στην ψηφιακή οικονομία.
Τα προγράμματα αυτά επιχορηγούν τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων με διάφορα ποσά, όμως το ανώτατο ποσό ανέρχεται πλέον σε 17.000 ευρώ και προβλέπουν την καταβολή της επιχορήγησης σε δόσεις, μετά την έναρξη δραστηριότητας. Να σημειωθεί ότι το προηγούμενο διάστημα, τα προγράμματα επιχειρηματικότητας αφορούσαν κατά κύριο λόγο νέους, έως 29 ετών, ενώ η επιχορήγηση δεν ξεπερνούσε τις 14.800 ευρώ.
Όπως επισημαίνει ο Διοικητής της ΔΥΠΑ Σπύρος Πρωτοψάλτης, το μεγάλο πρόγραμμα των 10.000 ωφελούμενων έχει ήδη κλείσει, με πολύ μεγάλη συμμετοχή. Ήδη έχουν χρηματοδοτηθεί άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, μεταξύ 35 και 55 ετών, προκειμένου να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση, με τις δράσεις που επιλέγησαν να περιλαμβάνουν από τη δημιουργία καφέ και καταστημάτων περιποίησης νυχιών, έως και φυσικοθεραπευτήρια, λογιστήρια και τουριστικά γραφεία.
Σύμφωνα με ειδικούς, η οικονομική ανασφάλεια και οι χαμηλές απολαβές, όπου ο βασικός μισθός των 880 ευρώ δεν καλύπτει αξιοπρεπώς τις ανάγκες ενός ενήλικα 35-55 ετών, ειδικά αν έχει οικογένεια, ενοίκιο, δάνειο ή υποχρεώσεις. Έτσι, η λύση της επιχειρηματικότητας, όσο ριψοκίνδυνη κι αν είναι, δίνει στους άνεργους την προοπτική να έχει κανείς προοπτική για καλύτερο βιοτικό επίπεδο, χωρίς εξάρτηση από εργοδότες, που πολλές φορές εκμεταλλεύονται τη δύσκολη θέση των υπαλλήλων.
Καθοριστικό ρόλο σε μια τέτοια απόφαση διαδραματίζει το γεγονός ότι δύσκολα κάποιος βρίσκει δουλειά μετά από κάποια ηλικία, καθώς οι εργοδότες προτιμούν συχνά νεότερους, με χαμηλότερο μη μισθολογικό και μισθολογικό κόστος.
Παράλληλα, οι ειδικοί σημειώνουν πως άτομα ηλικίας μεταξύ 30-50 ετών έχουν πλέον επαγγελματική εμπειρία, γνωριμίες και γνώση της αγοράς, γεγονός που τους δίνει καλύτερες πιθανότητες να σταθούν ως επιχειρηματίες, σε σύγκριση με το να ξεκινήσουν από το μηδέν ως μισθωτοί. Τέλος, όπως υπογραμμίζουν, σημαντικό ρόλο παίζουν και τα προγράμματα της ΔΥΠΑ, που πλέον απευθύνονται σε ειδικές ομάδες, με σημαντικές δυσκολίες ένταξης στην αγορά εργασίας.
Αυτό το τελευταίο ισχύει άλλωστε και για όλα τα νέα προγράμματα της ΔΥΠΑ, τα οποία αποδεικνύονται και τα πλέον αποτελεσματικά. Από το σύνολο των 240.736 ωφελούμενων που προέκυψαν τα τελευταία έξι χρόνια, οι 147.862 (61%) ήταν γυναίκες, ενδεικτικό της προσήλωσης που υπήρξε στα προγράμματα, για να στηριχθεί η πλέον ευάλωτη κατηγορία ανέργων.
Έπονται οι νέοι (άνδρες και γυναίκες) έως 29 ετών, με 106.548 ωφελούμενους (44%). Στους 80.987 ανήλθαν οι μακροχρόνια άνεργοι που έκαναν χρήση των προγραμμάτων, ενώ υπήρξαν και 44.752 ωφελούμενοι, ηλικίας άνω των 55 ετών.
Κι όπως χαρακτηριστικά δηλώνει ο κ. Πρωτοψάλτης, η ΔΥΠΑ σχεδιάζει στοχευμένα προγράμματα, με σκοπό να δώσουν κίνητρα σε επιχειρήσεις να προσλάβουν ανέργους που αντιμετωπίζουν τα πιο σημαντικά εμπόδια στην ένταξη στην αγορά εργασίας (νέοι, μακροχρόνια άνεργοι, γυναίκες, ηλικιωμένοι και ΑμεΑ). «Αξιοποιώντας τους πόρους του ΕΣΠΑ προχωράμε σε μεγάλες δράσεις που θα μας δώσουν τη δυνατότητα να βοηθήσουμε ακόμη περισσότερο κόσμο να εργαστεί», καταλήγει ο Διοικητής.