Μετρό Γραμμή 4: Σε σταθμούς που δεν παραδόθηκαν «φρενάρει» το έργο

Τον σταθμό Εξαρχείων -τον δωδέκατο από τους συνολικά 15 σταθμούς της υπό κατασκευή Γραμμής 4 - αναμένεται να παραλάβει σύντομα ο κύριος ανάδοχος του έργου, η κοινοπραξία AVAX- Ghella – Alstom, καθώς της επιδόθηκε το σχετικό πρωτόκολλο.

Εκκρεμεί ωστόσο η φυσική παράδοση του εργοταξιακού χώρου, ο οποίος ως γνωστόν έχει μειωθεί κατά 20% έναντι της αρχικής πρόβλεψης μετά τις αντιδράσεις των κατοίκων και την απόφαση του ΣτΕ. Έπεται δε η αλλαγή της μελέτης κατασκευής του σταθμού – με βάση τις κατευθύνσεις της παραπάνω δικαστικής απόφασης – από την αναθέτουσα αρχή, την Ελληνικό Μετρό.

Μετά την παραπάνω εξέλιξη, η κοινοπραξία του κύριου έργου αναμένει την ολοκλήρωση των πρόδρομων εργασιών για τους εναπομείναντες τρεις σταθμούς της Γραμμής 4, ήτοι Πανεπιστημιούπολη, Γουδή και Ευαγγελισμός.

Η καθυστέρηση παράδοσης του σταθμού Πανεπιστημιούπολης αποδίδεται σε εν εξελίξει αρχαιολογικές εργασίες, καθώς το ΚΑΣ αποφάσισε να αποσπάσει το εύρημα (τμήμα αρχαίας οδού) προτού παραδοθεί ο χώρος στον ανάδοχο. Στο σταθμό Γουδή η εκσκαφή από την ΕΡΕΤΒΟ (σ.σ. ανάδοχος των πρόδρομων εργασιών) αποκάλυψε αγωγό της ΕΥΔΑΠ, που δεν ήταν αναγνωρισμένος από την αρχική μελέτη, με αποτέλεσμα σήμερα να εξετάζεται νέα χωροθέτηση του συγκεκριμένου σταθμού, καθώς ο αγωγός δεν μπορεί να μετατοπιστεί.

Όσον αφορά το σταθμό Ευαγγελισμού, ως γνωστόν παραμένει η εκκρεμότητα με το Πάρκο Ριζάρη και τη νέα Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) για την εγκατάσταση του σταθμού, μετά τη σχετική απόφαση του ΣτΕ (που εξεδόθη μετά την προσφυγή του εφοπλιστή Ν.Πατέρα). Εξ αντανακλάσεως της χθεσινής ανακοίνωσης του Δήμου Αθηναίων, έγινε πάντως γνωστό πως η νέα ΤΕΠΕΜ έχει κατατεθεί προς έγκριση από την Ελληνικό Μετρό στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ.

Όλα τα παραπάνω ασφαλώς ξεφεύγουν από τον έλεγχο της αναδόχου κοινοπραξίας, η οποία προχωρά κανονικά στη διάνοιξη και κατασκευή της σήραγγας της Γραμμής 4 εντός του νέου χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης της στο τέλος του 2026, όπου οι δύο μετροπόντικές –Αθηνά και Νίκη- θα συναντηθούν στο φρέαρ του Ευαγγελισμού.

Με βάση τη σημερινή πρόοδο του έργου, ο μεν μετροπόντικας Αθηνά από το εργοτάξιο της Κατεχάκη έχει κατασκευάσει σήραγγα 3,1 χλμ, (60% της διαδρομής) αφήνοντας πίσω τους σταθμούς «Γουδή», «Ζωγράφου» και «Ιλίσια» και ακολουθούν «Πανεπιστημιούπολη» και «Καισαριανή».

Ο μεν μετροπόντικας Νίκη που ξεκίνησε από το εργοτάξιο Βείκου – και όπου χθες έγινε δημοσιογραφική παρουσίαση του έργου- έχει κατασκευάσει σήραγγα 1,4 χλμ. και κατευθύνεται πια προς τον σταθμό Ελικώνος. Στόχος των δίδυμων μηχανημάτων είναι η συνάντηση στο τέλος του 2026 (πρώτα θα φθάσει η Αθηνά) στο φρέαρ Ευαγγελισμού, το οποίο δεν επηρεάζεται από τις όποιες αποφάσεις για τη χωροθέτηση του σταθμού.

Με βάση όλα τα παραπάνω, ωστόσο, συνάγεται πως η ολοκλήρωση του κύριου έργου βρίσκεται αντιμέτωπη με βέβαιη καθυστέρηση άγνωστης μάλιστα διάρκειας. Υπενθυμίζεται ότι η συμβατική υποχρέωση παράδοσης σταθμών στον κύριο ανάδοχο (AVAX-Ghella-Alstom) ήταν εντός 18 μηνών από την έναρξη των δύο εργολαβιών (το 2021), ενώ ήδη έχει διανυθεί διάστημα τεσσάρων ετών χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η παράδοση όλων των σταθμών.

Σημειώνεται δε πως η αρχική πρόβλεψη κατασκευής του κύριου έργου προέβλεπε breakthrough (ανάδυση στην επιφάνεια) κάθε μετροπόντικα για 13 από τους 15 σταθμούς, ενώ με βάση τις σημερινές συνθήκες ο μετροπόντικας Νίκη θα πραγματοποιήσει μόνον τρεις εξόδους στους σταθμούς Δικαστήρια, Ακαδημίας και Κολωνάκι (ο τελευταίο δε είναι ο πλέον προχωρημένος καθώς έχουν ολοκληρωθεί έργα αντιστήριξης και προχωρά η μόνωση του) , ενώ ο μετροπόντικας Αθηνά θα πραγματοποιήσει τελική έξοδο στο φρέαρ Ευαγγελισμού χωρίς να έχει επιχειρήσει σε σταθμούς της διαδρομής του.

Η αναντιστοιχία χρονισμού των δύο εργολαβιών (πρόδρομες εργασίες και κύριο έργο), οδηγεί αναπόφευκτα στην εκ των υστέρων κατασκευή των σταθμών, δηλαδή όταν θα έχει ολοκληρωθεί η διάνοιξη και κατασκευή της σήραγγας συνολικού μήκους 12,8 χλμ.

Υπενθυμίζεται ότι η αρχική προθεσμία ολοκλήρωσης του έργου ήταν το τέλος του 2028 ωστόσο ο κύριος ανάδοχος αιτήθηκε 14μηνη παράταση (λόγω καθυστέρησης παράδοσης του φρέατος Βεϊκου), η οποία εγκρίθηκε από το ΥΠΟΜΕ επεκτείνοντας την προθεσμία έως το τέλος του 2029.

Στην παρούσα φάση και εξαιτίας όλων των παραπάνω, εκτιμήσεις της αγοράς κάνουν λόγο για καθυστέρηση 20-30 μηνών σε ότι αφορά την ολοκλήρωση του έργου, χωρίς να υπολογίζεται η εκκρεμότητα παράδοσης των τριών τελευταίων σταθμών.

Θεωρείται βέβαιο ότι θα επιχειρηθεί η κάλυψη της χρονικής υστέρησης είτε μέσω αλλαγής της μεθοδολογίας κατασκευής του έργου (πέραν των ανελαστικών εργασιών που δεν μπορούν να συντμηθούν) ή της επιτάχυνσης του (με επιπλέον βάρδιες εργασίας και αύξηση προσωπικού), η οποία ωστόσο θα επιφέρει και αύξηση κόστους.

Σημειώνεται πάντως ότι προς το παρόν η Ελληνικό Μετρό ως αναθέτουσα αρχή, αλλά και ο ανάδοχος του κύριου έργου, κοινοπραξία Avax – Ghella – Alstom δεν έχουν αιτηθεί παράταση της προθεσμίας ολοκλήρωσης του έργου, δεδομένης και της απροσδιόριστης εξέλιξης όλων των παραπάνω παραγόντων.