Εστίαση: Τα κόστη βάζουν στο τραπέζι... μερική λειτουργία

"Μαγική εικόνα" μοιάζει η αύξηση του κύκλου εργασιών στην εστίαση, με τους επιχειρηματίες να περιμένουν απότομη κάμψη της ζήτησης μετά την τουριστική σεζόν και πιέσεις στα λειτουργικά κόστη, με κίνδυνο πολλές επιχειρήσεις να οδηγηθούν σε περιορισμένη λειτουργία ή ακόμη και λουκέτο.

Ως αποτέλεσμα της καλής θερινής σεζόν ευνοήθηκε μερίδα επιχειρήσεων σε τουριστικούς προορισμούς, αλλά στο σύνολο της αγοράς τα προβλήματα παραμένουν και ενόψει χειμώνα προβλέπεται έξαρση.

Ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) και πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) θεωρεί ότι η αύξηση του πληθωρισμού και οι επιπτώσεις του πολέμου σε όλους τους παράγοντες κόστους μιας επιχείρησης εξανεμίζουν το όποιο συγκυριακό όφελος.

Μιλώντας στο Euro2day.gr σημειώνει ότι η εστίαση είναι ο πιο επιβαρυμένος κλάδος, που βρέθηκε σε "ομηρία" τρία χρόνια χάνοντας τζίρο ο οποίος δεν θα αναπληρωθεί ποτέ. Η ανάκαμψη που καταγράφεται στο α' εξάμηνο του 2022, με επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ να δείχνουν ότι η αύξηση του κύκλου εργασιών στην εστίαση ξεπέρασε το 70% στο β' τρίμηνο, αλλά και οι εκτιμήσεις για το γ' τρίμηνο που δείχνουν ενίσχυση της τάσης, δεν αρκούν για να επιλύσουν τα σοβαρά προβλήματα ρευστότητας που παρουσιάζουν οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Περισσότερες από 1 στις 3 (37,1%) δηλώνουν είτε ότι έχουν μηδενικά διαθέσιμα (27,8%) είτε ότι τα διαθέσιμά τους επαρκούν για λιγότερο από μήνα (9,2%), σύμφωνα με έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό άλλωστε θεωρείται ημίμετρο η διατήρηση του ΦΠΑ στο 13% μέχρι τον Ιούλιο του 2023, όταν πάγιο αίτημα του κλάδου εστίασης είναι η μείωση του συντελεστή στο 6% σε βασικά αγαθά.

Ταυτόχρονα παραμένουν ενεργά αιτήματα όπως για τη χρήση πνευματικών δικαιωμάτων καλλιτεχνών και τη ρύθμιση χρεών, προκειμένου να εξυγιανθεί ο κλάδος και να λειτουργήσει με θετική προοπτική όπως η τουριστική αγορά.

Ας σημειωθεί ότι στη διετία της πανδημίας οι επιχειρήσεις εστίασης μειώθηκαν κατά περίπου 1.800 ενώ ελέγχεται κατά πόσον είναι βιώσιμες όσες έκαναν έναρξη αυτή την περίοδο, με παράγοντες της αγοράς να μιλούν για "επιχειρηματικότητα ανάγκης", με εξαίρεση την ανάπτυξη της αγοράς σε δημοφιλή νησιά όπως π.χ. η Μύκονος και η Σαντορίνη.

Η κατάσταση μάλιστα φαίνεται να ευνοεί την φοροαποφυγή, που ερμηνεύεται ως απότοκο της μη βιώσιμης λειτουργίας των επιχειρήσεων. Όπως αναφέρουν στο Euro2day.gr επαγγελματίες, το υπερβολικό κόστος ενέργειας, οι αυξήσεις των πρώτων υλών και του εργατικού κόστους δεν μπορούν να μετακυλιστούν στην κατανάλωση και ορισμένοι επιχειρηματίες με μικρές επιχειρήσεις, οδηγούνται στην «αυτοσυντήρηση» παίρνοντας το ρίσκο π.χ. να μην κόψουν απόδειξη.

Κρούσματα πάντως εντοπίζονται και σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις και μάλιστα συγκαλυμμένης φοροαποφυγής, όπως το πρόσφατο περιστατικό με γνωστό εστιατόριο στο Κολωνάκι που αποκαλύφθηκε από την ΑΑΔΕ ότι χρησιμοποιούσε παράνομο λογισμικό. Επιπλέον εντοπίζεται σημαντικό πρόβλημα παραβατικότητας αναφορικά με την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας.

Ο Χρήστος Κουδούνης, εκπρόσωπος της Πρωτοβουλίας Εστίασης Θεσσαλονίκης, εκτιμά ότι τα εργασιακά στον κλάδο είναι μείζον θέμα, καθώς θεσπίστηκε νέα εργατική νομοθεσία χωρίς δομικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο λειτουργίας του κλάδου και μάλιστα σε μια περίοδο που παρατηρείται έλλειψη προσωπικού.

Αναφέρεται ενδεικτικά στο σύστημα της πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας που εφαρμόζεται υποχρεωτικά και για τους εργαζόμενους με σύμβαση μερικής απασχόλησης, όπως π.χ. οι σερβιτόροι. Υπό αυτές τις συνθήκες, όπως τονίζει, όταν θα κλιμακωθούν οι πιέσεις το χειμώνα πολλές επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να λειτουργήσουν με συγκεκριμένες βάρδιες, εξετάζεται δηλαδή να ανοίγουν λιγότερες ώρες ή και να μην λειτουργήσουν κάποιες ημέρες της εβδομάδες με χαμηλή ζήτηση.

Προβλέπει ότι θα κλείσουν πολλά μαγαζιά και μιλάει στο Euro2day.gr για κρίση στην αγορά χειρότερη από αυτή της προηγούμενης δεκαετίας. Αν και σημειώνει ότι η αύξηση του τζίρου σε σχέση με πέρυσι είναι σημαντική εκτιμά ότι τα έσοδα απέχουν μακράν από την περίοδο της κανονικότητας και τονίζει ότι "θα αντέξουν πολύ λίγες επιχειρήσεις και κάποιοι που ακολουθούν ανορθόδοξους τρόπους λειτουργίας". Προσθέτει επίσης ότι η πελατεία των περισσότερων καταστημάτων εστίασης συντηρείται με τα επιδόματα περιορίζοντας δαπάνες.

Απαισιόδοξος εμφανίζεται ο κ. Κουδούνης ειδικότερα για την αγορά εστίασης στη Βόρεια Ελλάδα, παρά την αύξηση του τουρισμού και την εμπορική κίνηση στο πλαίσιο της ΔΕΘ. Χαρακτηρίζει πλασματική την εικόνα τόνωσης της ζήτησης, καθώς αυτή κατευθύνεται σε μια μειοψηφία επιχειρήσεων ενώ και η ποιότητα του τουρισμού κατά την άποψή του δεν ήταν η προσδοκώμενη.