Στις κάλπες οι Βούλγαροι: Ορατό το πολιτικό αδιέξοδο

Βουλευτικές εκλογές διεξάγονται την Κυριακή στη Βουλγαρία, για τέταρτη φορά σε 18 μήνες, και ενώ τα προγνωστικά προμηνύουν ακόμη ένα κατακερματισμένο Κοινοβούλιο και ένα δύσκολο σταυρόλεξο για σχηματισμό κυβέρνησης, σ' ένα σκηνικό που έχει ανατραπεί λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Από την άνοιξη του 2021 η χώρα γνωρίζει πολιτική αστάθεια που δεν έχει προηγούμενο από το τέλος του κομμουνισμού.

Σ' ένα σενάριο που μοιάζει déjà-vu, οι πρωταγωνιστές των εκλογών είναι οι ίδιοι, όμως τα χαρτιά έχουν ξαναμοιραστεί.

Ο πρώην πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ, που έχασε την εξουσία έπειτα από δέκα χρόνια παραμονής στον θώκο, μπορεί να επανέλθει δυναμικά, σύμφωνα με νεότερες δημοσκοπήσεις που δίνουν στο συντηρητικό του κόμμα Gerb ποσοστό άνω του 25%, έναντι 22,7% στις τελευταίες εκλογές που διεξήχθησαν τον Νοέμβριο.

Το σύνθημά του: «Είμαστε πιο ισχυροί από το χάος».

Ο 63χρονος Μπορίσοφ είδε την υποστήριξη στο κόμμα του να μειώνεται το 2020, με μαζικές διαδηλώσεις κατά της ενδημικής διαφθοράς. Όμως, έπειτα από μια διαδρομή στην πολιτική έρημο, επανεμφανίζεται εν μέσω ανησυχιών των πολιτών για την εκτίναξη των τιμών.

Οργώνει τη βουλγαρική ύπαιθρο, καταγγέλλοντας την «απειρία» του φιλελεύθερου αντιπάλου του Κίριλ Πέτκοφ, ο οποίος κυβέρνησε μόλις επτά μήνες προτού ανατραπεί με πρόταση δυσπιστίας τον Ιούνιο.

Αφού εξελέγη με την υπόσχεση να ξεριζώσει τη διαφθορά, ο 42χρονος πρώην επιχειρηματίας, με σπουδές στο Χάρβαρντ, σχημάτισε έναν ετερόκλιτο τετρακομματικό συνασπισμό.

Όμως τον πρόλαβε η σύγκρουση στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση, που κυριάρχησαν στη δημόσια συζήτηση κατά την προεκλογική εκστρατεία, υπό το βλέμμα του προέδρου Ρούμεν Ράντεφ με τις φερόμενες φιλορωσικές συμπάθειες.

Στην πρώην κομμουνιστική χώρα με τους ισχυρούς ιστορικούς, οικονομικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τη Μόσχα, η ρωσική εισβολή διχάζει βαθιά την κοινωνία.

Πολλοί πολίτες εκτιμούν πως το Κρεμλίνο δεν είναι υπεύθυνο για την παρούσα κατάσταση και είναι έτοιμοι να ψηφίσουν το φιλορωσικό υπερεθνικιστικό κόμμα Vazrajdane («Αναγέννηση»), το οποίο μπορεί να εισέλθει στο Κοινοβούλιο - οι δημοσκοπήσεις του δίνουν 11% έως 14% των ψήφων. Οι σοσιαλιστές, που πρόσκεινται επίσης στη Μόσχα, συγκεντρώνουν από την πλευρά τους σχεδόν το 10%.

«Η Βουλγαρία είναι διχασμένη ανάμεσα, από τη μια πλευρά, στη νοσταλγία για την ΕΣΣΔ, κι από την άλλη, στην ΕΕ και τον εκσυγχρονισμό», υπογραμμίζει ο πολιτειολόγος Γκεόργκι Κιριάκοφ.

Σ' αυτές τις συνθήκες, δεν άρεσαν καθόλου η άρνηση της κυβέρνησης Πέτκοφ να πληρώσει σε ρούβλια τον κολοσσό Gazprom, η απέλαση δεκάδων διπλωματών, η μάχη κατά «των ρωσικών δικτύων επιρροής». Αντίθετα, ο Μπορίσοφ κατάφερνε πάντοτε να ελίσσεται ανάμεσα σε διαφορετικά συμφέροντα.

Σε συνέντευξη στο γαλλικό AFP, ο Πέτκοφ υπεραμύνθηκε της κυβέρνησής του. «Το κράτος δικαίου άρχισε να επανέρχεται στη Βουλγαρία», λέει, κάνοντας λόγο για «θεμελιώδες πρώτο βήμα» προς την «κανονικότητα».

Παρά τις δημοσκοπήσεις, που δείχνουν το κόμμα του Συνεχίζουμε την Αλλαγή (PP) χάνει εννέα ποσοστιαίες μονάδες (οι δημοσκοπήσεις του δίνουν ποσοστό γύρω στο 16,5%, από 25,7% στις τελευταίες πρόωρες εκλογές), ευελπιστεί πως οι εκλογείς θα επιλέξουν εκ νέου «μια ευρωπαϊκή, προοδευτική, διαφανή Βουλγαρία» και όχι την οπισθοδρόμηση.

Γνωρίζοντας την απελπισία των Βούλγαρων που αντιμετωπίζουν πληθωρισμό κοντά στο 20%, ο συνεταίρος του Άσεν Βασίλεφ, επικεφαλής του υπουργείου Οικονομικών, βλέπει τη μάχη κατά της διαφθοράς ως φάρμακο για όλα τα δεινά.

«Πώς θα αυξήσουμε τα εισοδήματα των ανθρώπων; Πρέπει να βρούμε χρήματα από κάπου», λέει. Η λύση: ανακατεύθυνση των δημόσιων χρημάτων που χρησιμοποιήθηκαν αδικαιολόγητα για τις συντάξεις, την υγεία και την εκπαίδευση.

Έτσι, όταν κανείς ρωτά τους δύο άνδρες αν είναι έτοιμοι να συμμαχήσουν με τον Μπόικο Μπορίσοφ, με τις επονείδιστες πρακτικές, η απάντησή τους είναι: «Όχι με θαυμαστικό!».

Όμως, χωρίς συμβιβασμό ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες πολιτικές δυνάμεις της χώρας, οι πιθανότητες να σχηματιστεί κυβέρνηση είναι πολύ ισχνές, υποστηρίζουν αναλυτές.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, καμία απ' αυτές δεν θα έχει απόλυτη πλειοψηφία.

Το κόμμα της τουρκικής μειονότητας MRF αναμένεται να έρθει τρίτο, με ποσοστό 12% έως 13% των ψήφων.

Το Gerb δηλώνει από την πλευρά του «ανοιχτό σε όλους», προκειμένου να «διασφαλιστεί η σταθερότητα» σ' αυτή την ταραχώδη περίοδο, περιλαμβανομένου του σχηματισμού κυβέρνησης μειοψηφίας ή τεχνοκρατών.

Για τον αναλυτή Γκεόργκι Κιριάκοφ, «η συμπεριφορά του Vazrajdane θα είναι κρίσιμης σημασίας».

Οι συνεχόμενες πολιτικές κρίσεις επισπεύδουν την έξοδο των νέων, σε μια χώρα που έχει χάσει ήδη το ένα δέκατο του πληθυσμού της μέσα σε μια δεκαετία.

Ο πληθυσμός ανέρχεται μόλις σε 6,52 εκατομμύρια έναντι σχεδόν 9 εκατ. το 1989, όταν έπεσε ο κομμουνισμός.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ