Τράπεζες: Εξαλλοι οι Ευρωπαίοι ρυθμιστές με τους Αμερικανούς

Οι χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές της Ευρώπης είναι εξαγριωμένες με τον χειρισμό της κατάρρευσης της Silicon Valley Bank από αμερικανικής πλευράς, κατηγορώντας σε ιδιωτικές συνομιλίες τις αρχές των ΗΠΑ ότι καταπάτησαν το σύνολο των κανόνων για τις χρεοκοπημένες τράπεζες, που από κοινού και με κόπο δημιούργησαν.

Αν και η αποδοκιμασία δεν έχει ακόμη μεταφερθεί σε επίσημο πλαίσιο, ορισμένοι κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι βράζουν μετά την απόφαση να καλυφθούν όλοι οι καταθέτες της SVB και φοβούνται ότι υπονομεύεται ένα παγκοσμίως συμφωνημένο καθεστώς.

Ανώτερος αξιωματούχος της ευρωζώνης, μεταδίδουν οι Financial Times, περιέγραψε το σοκ του από την «απόλυτη ανικανότητα» των αμερικανικών αρχών, ιδιαίτερα μετά από μιάμιση δεκαετία «μονότονων και βαρετών συναντήσεων» με Αμερικανούς που ξιφουλκούσαν υπέρ του τερματισμού των προγραμμάτων διάσωσης.

Οι εποπτικές αρχές της Ευρώπης είναι ιδιαίτερα εξοργισμένες με την απόφαση των ΗΠΑ να παραβιάσουν τα δικά τους πρότυπα, βάσει των οποίων είναι εγγυημένα μόνο τα πρώτα 250.000 δολάρια, με την επίκληση της «εξαίρεσης συστημικού κινδύνου» -και παρά τον ισχυρισμό ότι η τράπεζα με έδρα την Καλιφόρνια ήταν πολύ μικρή για να ενεργοποιήσει κανόνες που αποσκοπούν στην αποτροπή επανάληψης καταστάσεων τύπου παγκόσμιας οικονομικής κρίσης 2008.

«Κάηκαν στον χυλό, φυσάνε και το γιαούρτι της... χρηματοπιστωτικής σταθερότητας», δήλωσε ο Nicolas Véron, ειδικός επί ρυθμιστικών θεμάτων στη δεξαμενή σκέψης Peterson Institute της Ουάσιγκτον. Ο χαρακτηρισμός της SVB ως συστημικής, πρόσθεσε, ήταν μια «πολύ αμφιλεγόμενη» απόφαση, που δημιουργεί επικίνδυνο προηγούμενο για περαιτέρω διασώσεις ανασφάλιστων καταθέσεων.

Η κρίση του 2008 προκάλεσε ριζική αλλαγή στον τρόπο χειρισμού της κατάρρευσης των τραπεζών. Συναντήσεις και κόντρα συναντήσεις υπευθύνων στα κεντρικά γραφεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών στη Βασιλεία είχαν στόχο να εκπονήσουν σχέδια για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από καταρρεύσεις τραπεζών.

Κεντρική θέση σ' αυτά τα πρωτόκολλα αποκτούσε η επιβολή ζημιών σε ιδιοκτήτες, ομολογιούχους και άλλους μη εξασφαλισμένους πιστωτές, συμπεριλαμβανομένων των καταθετών με κεφάλαια που υπερέβαιναν το όριο που εγγυάται η χώρα τους.

Οι ΗΠΑ ήταν βασικός υποστηρικτής τέτοιων πολιτικών, σύμφωνα με άτομα που συμμετείχαν στις συνομιλίες. Ωστόσο -σε αντίθεση με τις τράπεζες αντίστοιχου μεγέθους σε ΕΕ και Βρετανία- οι αμερικανικές τράπεζες με ισολογισμούς κάτω των 250 δισ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένης της SVB, θεωρούνται πολύ μικρές για να πρέπει να συμμορφωθούν με τα παγκόσμια πρότυπα κεφαλαίων, ρευστότητας και εξυγίανσης.

Ενώ η Fed εξετάζει τώρα αυστηρότερους κανόνες για τράπεζες μεσαίου μεγέθους, το 2019 μαζί με τη Federal Deposit Insurance Corporation ενορχήστρωσε τη χαλάρωση του καθεστώτος για την εξυγίανση τραπεζών με περιουσιακά στοιχεία που κυμαίνονται από 50 έως 250 δισεκατομμύρια δολάρια.

Το Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (Systemic Risk Council) απηύθυνε προειδοποιήσεις κατά της εν λόγω κίνησης προς τον πρόεδρο της Fed Τζερόμ Πάουελ και την πρώην επικεφαλής της FDIC Γελένα ΜακΟυίλιαμς, επισημαίνοντας «την ασάφεια πως όλες οι επηρεαζόμενες τράπεζες θα μπορούσαν να βρουν λύσεις με ομαλό τρόπο».

«Εάν κάποτε καταρρεύσει μια μεγάλη περιφερειακή τράπεζα, αυτή η αβεβαιότητα δημιουργεί την πιθανότητα να καταφύγουν οι αρχές σε μια διάσωση με χρήμα φορολογουμένων, ούτως ώστε να περιορίσουν τη διαταραχή της περιφερειακής και εθνικής οικονομίας και τις ζημίες στο Ταμείο Ασφάλισης Καταθέσεων (Deposit Insurance Fund)», ανέφερε η επιστολή, που συντάχθηκε από τον τότε πρόεδρο της SRC και πρώην υποδιοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας Πολ Τάκερ.

Οι ΗΠΑ ισχυρίστηκαν ότι η αποτυχία της SVB δεν θα πλήξει τους φορολογούμενους, επειδή άλλες τράπεζες θα καλύψουν το κόστος διάσωσης των ανασφάλιστων καταθετών -πέρα απ' ό,τι μπορεί να ανακτηθεί από τα περιουσιακά στοιχεία της ίδιας της τράπεζας.

Ωστόσο, σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, αυτός ο ισχυρισμός είναι «αστείος», καθώς οι τράπεζες των ΗΠΑ ήταν πιθανό να μετακυλίσουν το κόστος στους πελάτες τους. «Είναι μια διάσωση που στην τελική πληρώνεται από τους απλούς ανθρώπους, είναι μια εντελώς λάθος διάσωση των παχυλών κεφαλαιούχων επιχειρηματικού κινδύνου (venture capitalists)», είπε.

Παρά το ανεπίσημο του πράγματος, η οργή των Ευρωπαίων γίνεται αισθητή στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

«Ο κίνδυνος για την παγκόσμια ρυθμιστική συνεργασία στα χρηματοπιστωτικά είναι πως ενισχύονται οι υποψίες ότι σε δύσκολους καιρούς, οι ΗΠΑ δεν θα τηρούν τις παγκόσμια συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις», δήλωσε ο Matt Swinehart, πρώην αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης και διευθύνων σύμβουλος της Rock Creek Global Advisors, εταιρείας συμβούλων στην Ουάσιγκτον.

Άλλοι, ωστόσο, κατανοούν περισσότερο την προσέγγιση της Ουάσιγκτον, υποστηρίζοντας ότι θα είχε μεγαλύτερο κίνδυνο η μη πλήρης διάσωση των καταθετών.

«Εάν δεν προστατεύονται οι μη εξασφαλισμένοι καταθέτες, μπορεί να διαβρωθεί πιο εύκολα η συνολική εμπιστοσύνη και να προκληθεί μετάδοση σε άλλες τράπεζες», δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ευρωζώνης. «Ιδού η τέλεια απόδειξη».