Υπόγειες πιέσεις για συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ στους δασμούς

Ξεκίνησε η εαρινή Σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον, όπου θα παρευρίσκονται πολλοί υπουργοί Οικονομικών και κεντρικοί τραπεζίτες ανά τον κόσμο. Το ενδιαφέρον ωστόσο, βρίσκεται στο αν θα καταφέρει ο Ντόναλντ Τραμπ να «συνεννοηθεί» με Ευρωπαίους και… λοιπούς για αμοιβαίες συμφωνίες στους δασμούς.

Η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα ήταν ξεκάθαρη κατά την έναρξη της παρουσίασης των προβλέψεων: Το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα υπό το οποίο λειτουργούν οι περισσότερες χώρες τα τελευταία 80 χρόνια μπαίνει σε μια νέα εποχή. Οι υφιστάμενοι κανόνες αμφισβητούνται ενώ νέοι κανόνες δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί, αποσαφηνιστεί και εφαρμοστεί, ώστε να υπάρχει μια συνέχεια.

Από τα τέλη Ιανουαρίου, μια ομοβροντία δασμολογικών ανακοινώσεων από τις ΗΠΑ προκάλεσε συναγερμό και αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές. Η αβεβαιότητα που προκύπτει και η μη προβλεψιμότητα των πολιτικών που θα ακολουθηθούν είναι η κύρια κινητήρια δύναμη για την επιβάρυνση των οικονομικών προοπτικών.

Αντικατοπτρίζοντας την πολυπλοκότητα και τη ρευστότητα της στιγμής, η έκθεση του ΔΝΤ παρουσιάζει μια σειρά από προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομία.

Η πρόβλεψη του World Economic Outlook που κυκλοφόρησε χθες λαμβάνει υπόψη τις ανακοινώσεις για δασμούς μεταξύ 1ης Φεβρουαρίου και 4 Απριλίου από τις ΗΠΑ και τα αντίμετρα από άλλες χώρες. Οδηγεί σε μείωση της πρόβλεψης για την παγκόσμια ανάπτυξη στο 2,8% φέτος και στο 3% το επόμενο, μια σωρευτική υποβάθμιση περίπου 0,8 της ποσοστιαίας μονάδας σε σχέση με την ενημέρωση WEO του Ιανουαρίου 2025.

Εάν δεν ανακοινώνονταν οι δασμοί, η παγκόσμια ανάπτυξη θα είχε δει μόνο μια μέτρια σωρευτική υποβάθμιση της τάξης του 0,2%, στο 3,2% για το 2025 και το 2026 αντίστοιχα.

Εάν ληφθούν υπόψη οι ανακοινώσεις που έγιναν μετά τις 4 Απριλίου, όταν οι ΗΠΑ «πάγωσαν» προσωρινά τους περισσότερους δασμούς, ενώ αύξησαν αυτούς για την Κίνα σε απαγορευτικά επίπεδα φαίνεται πως αυτή η παύση, ακόμη και αν παραταθεί επ' αόριστον, δεν αλλάζει ουσιαστικά την παγκόσμια προοπτική σε σύγκριση με την πρόβλεψη αναφοράς. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο συνολικός πραγματικός δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ και της Κίνας παραμένει αυξημένος, ενώ η αβεβαιότητα που προκαλείται από την πολιτική δεν έχει μειωθεί.

Πιέσεις προς τον Τραμπ

Από εκεί και πέρα οι προβλέψεις, αναφέρει το ΔΝΤ, είναι επισφαλείς καθώς οι επιπτώσεις ανά χώρα θα διαφέρουν. Διπλωματικές πηγές με τις οποίες μίλησε το Euro2day.gr υποστηρίζουν ότι κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, κλιμάκιο της Κομισιόν βρίσκονταν στις ΗΠΑ για μια πρώτη προσπάθεια να επιτευχθεί συμφωνία για τους δασμούς, όμως η προσπάθεια ναυάγησε πριν καν αρχίσει.

Οπως ισχυρίζεται η ευρωπαϊκή πλευρά, πολλοί από τους συνεργάτες του Αμερικανού προέδρου προτίμησαν τις διακοπές παρά την… υγρασία της Ουάσιγκτον. Ετσι, οι συναντήσεις έγιναν με υπηρεσιακά στελέχη που έχουν μικρή επιρροή.

Αυτό που πλανάται στον αέρα πάντως -ο ίδιος δεν το κρύβει- είναι ότι ο Τραμπ δεν έχει εμπιστοσύνη, ούτε συμπάθεια προς την πρόεδρο της Κομισιόν, Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Και αυτό γιατί στην προηγούμενή του θητεία τον πολέμησε επίμονα. Αυτό είναι το γεγονός που προκαλεί τώρα πολλά εμπόδια και καθυστερήσεις στη συνάντηση των δυο.

Έτσι, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι πήρε την πρωτοβουλία και ξανασυναντήθηκε τόσο με τον Αμερικανό πρόεδρο όσο και τον Αμερικανό αντιπρόεδρο. Ο λόγος; Να εξομαλυνθούν οι σχέσεις ΕΕ με ΗΠΑ και να προσέλθει επιτέλους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ο Τραμπ.

Η Μελόνι πρότεινε να γίνει μια συνάντηση σε ουδέτερο έδαφος στη Ρώμη τον Μάιο ή τον Ιούνιο. Και ο Τραμπ δεν το απέκλεισε. Αν και η Μελόνι δεν είχε εξουσιοδότηση να διαπραγματευθεί κάτι περαιτέρω, εντούτοις τόσο οι Ευρωπαίοι ηγέτες όσο και η πρόεδρος της Κομισιόν εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη θετική χροιά που είχαν οι συνομιλίες της Μελόνι.

Μάλιστα οι Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες φρόντισαν να διαρρεύσουν προς τον τύπο ότι παρακολουθούσαν τις εξελίξεις του ταξιδιού και των επαφών της Μελόνι «κάθε μέρα ή και ανά ώρα». Η Φον ντερ Λάιεν είπε επίσης ότι είχε ένα πολύ «ευχάριστο» τηλεφώνημα με την Ιταλίδα πρωθυπουργό.

Βέβαια η άνοδος και η προνομιακή σχέση της ακροδεξιάς Μελόνι με τον Τραμπ, οι ύμνοι του Ελον Μασκ στο Χ προς το πρόσωπό της, έχει θορυβήσει τους «ισχυρούς» ηγέτες και αξιωματούχους της ΕΕ, όμως η σοβαρότητα της κατάστασης δεν τους επιτρέπει να βάλουν τις καθιερωμένες… τρικλοποδιές. Τουλάχιστον όχι ακόμα. Εάν όμως όντως διεξαχθεί η πολυπόθητη συνάντηση στη Ρώμη θα πρόκειται για μια τεράστια προσωπική νίκη της Μελόνι.

Αυτή την εβδομάδα αναμένουμε να ακούσουμε και για την κόντρα ΗΠΑ-Κίνας για τους δασμούς, την όποια αλλαγή στη ρητορική για την Ουκρανία και τη θέση των κεντρικών τραπεζιτών για το μέλλον της δημοσιονομικής πολιτικής.