Costanzo (Morningstar DBRS): Τα συν και τα πλην για τις ελληνικές τράπεζες

Μετά την πρόσφατη αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο Morningstar DBRS σε BBB από ΒΒΒ (low), ο επικεφαλής του οίκου για τις ελληνικές τράπεζες Andrea Costanzo, Vice President, European Financial Institutions, μιλά στο Euro2day.gr.

O οίκος αξιολόγησης Morningstar DBRS ώθησε υψηλότερα στην επενδυτική βαθμίδα την Ελλάδα, καθώς αναβάθμισε την αξιολόγηση της χώρας στο BBB, θέτοντας σταθερό το outlook. Επισημαίνεται ότι ήταν από τους πρώτους που έδωσε στη χώρα το ορόσημο της επενδυτικής βαθμίδας.

Ο Costanzo επισήμανε ότι οι ελληνικές τράπεζες ενίσχυσαν περαιτέρω το πιστωτικό τους προφίλ το 2024, καθώς βελτίωσαν την ικανότητά τους να παράγουν κέρδη σε επαναλαμβανόμενη βάση, ενώ και η ποιότητα των κεφαλαίων έχει επίσης βελτιωθεί και πρόκειται να βελτιωθεί ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως.

Ο επικεφαλής της Morningstar DBRS εκτιμά ότι οι νέες εισροές μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE) θα αντισταθμιστούν πιθανότατα από την αποτελεσματική διαχείριση κινδύνων και την αύξηση των δανείων. Η συνεχιζόμενη συσσώρευση κερδών θα πρέπει να είναι σε θέση να απορροφήσει τον αντίκτυπο από τους αντίθετους ρυθμιστικούς ανέμους, συμπεριλαμβανομένης της Βασιλείας IV, καθώς και τις υψηλότερες αμοιβές των μετόχων και την επέκταση του δανειακού χαρτοφυλακίου.

Με γνωστά τα αποτελέσματα 2024 και την αποκάλυψη των κατευθυντήριων γραμμών για το 2025-2027, ποια είναι η γνώμη σας για τις ελληνικές τράπεζες;

Οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες ενίσχυσαν περαιτέρω το πιστωτικό τους προφίλ το 2024. Βελτίωσαν την ικανότητά τους να παράγουν κέρδη σε επαναλαμβανόμενη βάση και βελτίωσαν το προφίλ κινδύνου και κεφαλαιοποίησής τους, διατηρώντας παράλληλα σταθερά franchises, καθώς και προφίλ χρηματοδότησης και ρευστότητας. Η ποιότητα των κεφαλαίων έχει επίσης βελτιωθεί και πρόκειται να βελτιωθεί ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως, αντανακλώντας το σχέδιο των τραπεζών να επιταχύνουν την απόσβεση των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTC) από το 2025.

Η άποψή μας είναι ότι οι ελληνικές τράπεζες θα συνεχίσουν να επωφελούνται από τις αναμενόμενες καλές οικονομικές επιδόσεις της χώρας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ενώ προβλέπουμε ότι τα χαμηλότερα επιτόκια, οι υψηλότερες αμοιβές του προσωπικού και οι υψηλότερες ψηφιακές επενδύσεις θα επηρεάσουν αρνητικά την κερδοφορία του κλάδου, η τελευταία πιθανότατα θα παραμείνει σε καλά επίπεδα στο ορατό μέλλον λόγω της αύξησης των δανείων, της μεγαλύτερης διαφοροποίησης των εσόδων και της περαιτέρω βελτιστοποίησης του κόστους.

Οι τράπεζες θα πρέπει να είναι σε θέση να διατηρήσουν σε γενικές γραμμές σταθερά προφίλ κινδύνου, χρηματοδότησης και ρευστότητας και κεφαλαιοποίησης. Αυτό αντανακλά την άποψή μας ότι οι νέες εισροές μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE) θα αντισταθμιστούν πιθανότατα από την αποτελεσματική διαχείριση κινδύνων και την αύξηση των δανείων.

Ταυτόχρονα, η συνεχιζόμενη καλή συσσώρευση κερδών θα πρέπει να είναι σε θέση να απορροφήσει τον αντίκτυπο από τους αντίθετους ρυθμιστικούς ανέμους, συμπεριλαμβανομένης της Βασιλείας IV, καθώς και τις υψηλότερες αμοιβές των μετόχων και την επέκταση του δανειακού χαρτοφυλακίου. Οι τρέχουσες γεωπολιτικές εντάσεις προσθέτουν κάποια αβεβαιότητα στις προοπτικές του τομέα. Η επιβολή δασμών αποτελεί απειλή για το παγκόσμιο εμπόριο, ωστόσο, η Ελλάδα έχει πιο περιορισμένους άμεσους δεσμούς με τις ΗΠΑ και αυτό θα συμβάλει στην άμβλυνση των επιπτώσεων.

Πιστεύετε ότι τα καθαρά έσοδα από τόκους θα συνεχίσουν να είναι υψηλότερα την περίοδο 2025-2027;

Τα καθαρά έσοδα από τόκους (ΝΙΙ) είναι ανθεκτικά μέχρι στιγμής, καθώς ο αρνητικός αντίκτυπος από τα χαμηλότερα επιτόκια έχει υπερκαλυφθεί από τη συνεχή αύξηση των δανείων, την υψηλότερη συμβολή των τίτλων σταθερού εισοδήματος και τα οφέλη από την αντιστάθμιση των επιτοκίων. Οι δομές εσόδων των ελληνικών τραπεζών εξαρτώνται σημαντικά από το NII, λαμβάνοντας υπόψη την εστίαση των επιχειρηματικών τους μοντέλων στη λιανική και την εταιρική τραπεζική. Ως εκ τούτου, αναμένουμε ότι οι συνεχιζόμενες μειώσεις των επιτοκίων θα επηρεάσουν αρνητικά τη δημιουργία εσόδων των τραπεζών.

Ωστόσο, ο όγκος των νέων δανείων στην Ελλάδα ήταν πρόσφατα σημαντικά υψηλότερος από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη και αναμένεται να συνεχίσει να ξεπερνά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, λαμβάνοντας υπόψη τις αναμενόμενες πιο ευνοϊκές οικονομικές επιδόσεις της χώρας και την ευκαιρία για τις τράπεζες να εκταμιεύσουν δάνεια που συνδέονται με τα ευρωπαϊκά κονδύλια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Αυτό, σε συνδυασμό με τα περαιτέρω οφέλη από την αντιστάθμιση κινδύνου, θα συμβάλει στην άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων στο NII από τα χαμηλότερα επιτόκια.

Πιστεύετε ότι οι καλύτερες προοπτικές για την ελληνική οικονομία θα οδηγήσει στο να ξεπεραστούν οι αρνητικές επιπτώσεις των χαμηλότερων επιτοκίων;

Η οικονομία της Ελλάδας έχει υπεραποδώσει έναντι της Ευρώπης το τελευταίο διάστημα και πιθανότατα θα συνεχίσει να το κάνει και τα επόμενα χρόνια. Αναμένουμε ότι αυτό θα στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη καθώς και τα επίπεδα απασχόλησης, με τη σειρά του, με αποτέλεσμα θετικές επιπτώσεις στη δυναμική της αύξησης των δανείων και της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών. Αυτό θα συμβάλει στην εξουδετέρωση του αρνητικού αντίκτυπου στο NII από τα χαμηλότερα επιτόκια, καθώς και στη μείωση της ανάγκης για πρόσθετες προβλέψεις δανείων, στηρίζοντας τελικά τα κέρδη των τραπεζών.

Τι περιμένετε για το κόστος κινδύνου (CoR) και ποιες οι προβλέψεις για την αύξηση των δανείων τα επόμενα χρόνια;

Το CoR έχει μειωθεί πρόσφατα, αντανακλώντας κυρίως το ισχυρότερο προφίλ κινδύνου των τραπεζών και τη συνεχή αύξηση των δανείων. Παρ' όλα αυτά, η CoR εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενσωματώνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις προβλέψεις για τη στήριξη της μελλοντικής μείωσης του κινδύνου, καθώς και τη στρατηγική των τραπεζών να αυξήσουν τα επίπεδα κάλυψης ως γραμμή άμυνας έναντι μελλοντικών κινδύνων και αντανακλώντας κάποια επιφυλακτικότητα σχετικά με τον ενδεχόμενο καθυστερημένο σχηματισμό μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων λόγω των ακόμη υψηλών επιτοκίων.

Σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές ομοειδείς χώρες, η αύξηση των δανείων στην Ελλάδα το 2024 ήταν σημαντική, επιταχυνόμενη το 4ο τρίμηνο για τη χρηματοδότηση σημαντικών έργων που συνδέονται με την ανάπτυξη της χώρας. Η ανάπτυξη τροφοδοτήθηκε κυρίως από τις επιχειρήσεις, ωστόσο, τα νέα ενυπόθηκα δάνεια παρουσίασαν κάποια ανάκαμψη, υποστηριζόμενα από πρωτοβουλίες που χρηματοδοτήθηκαν από την κυβέρνηση.

Κατά την άποψή μας, το CoR θα μπορούσε να μειωθεί περαιτέρω στο μέλλον, εφόσον οι κίνδυνοι για την ποιότητα του ενεργητικού παραμείνουν υπό έλεγχο, βοηθούμενοι επίσης από τις ευνοϊκές προοπτικές για την ελληνική οικονομία, οι οποίες αναμένουμε ότι θα συνεχίσουν να στηρίζουν τη χορήγηση νέων δανείων.

Στην τελευταία έκθεσή σας, σημειώσατε ότι τα πιο ισχυρά κεφάλαια αυξάνουν τη στρατηγική ευελιξία. Θα μπορούσατε να μας δώσετε περισσότερα στοιχεία και τις σκέψεις σας σχετικά με αυτό;

Οι δείκτες κεφαλαίου έχουν αυξηθεί και τα κεφαλαιακά μαξιλάρια πάνω από τις εποπτικές απαιτήσεις είναι πιο ισχυρά. Η ποιότητα του κεφαλαίου έχει επίσης βελτιωθεί, με το DTC να αντιπροσωπεύει μικρότερο ποσοστό του κεφαλαίου των τραπεζών και αναμένουμε ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί. Αυτό αυξάνει την ευελιξία των τραπεζών ως προς τον τρόπο αξιοποίησης του κεφαλαίου. Η αύξηση της αμοιβής των μετόχων μέσω μερισμάτων και επαναγοράς μετοχών είναι ενσωματωμένη στις στρατηγικές των τραπεζών για τα επόμενα χρόνια. Το πλεονάζον κεφάλαιο θα χρησιμοποιηθεί επίσης για τη στήριξη της προβλεπόμενης επέκτασης του δανειακού χαρτοφυλακίου και της επιταχυνόμενης απόσβεσης του DTC.

Ωστόσο, οι τράπεζες εμφανίζονται πιο ανοιχτές στην αξιολόγηση άλλων επιλογών για τη διάθεση κεφαλαίων, συμπεριλαμβανομένων των συγχωνεύσεων και εξαγορών. Η επιλογή αυτή μπορεί να είναι σχετική με τη δημιουργία αξίας και την επιτυχία σε ένα περιβάλλον χαμηλότερων επιτοκίων μέσω μεγαλύτερης κλίμακας, συνεργειών και πιο διαφοροποιημένων επιχειρηματικών μοντέλων. Για παράδειγμα, η Eurobank εξαγόρασε πρόσφατα την Ελληνική Τράπεζα στην Κύπρο και η Πειραιώς προχώρησε στην εξαγορά του 90% της Εθνικής Ασφαλιστικής.

Τέλος, έχει χαλαρώσει λίγο η σχέση των τραπεζών με το ελληνικό κράτος ή ο κόμπος παραμένει ισχυρός;

Η βελτίωση της υγείας της οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος έχει προκαλέσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από ξένους ιδιώτες επενδυτές για την Ελλάδα, επιτρέποντας στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) να εκποιήσει σχεδόν εξ ολοκλήρου τις συμμετοχές που κατέχει στις ελληνικές συστημικές τράπεζες. Αυτό συνέβαλε στη χαλάρωση της σχέσης μεταξύ του ελληνικού κράτους και του τραπεζικού τομέα.