Womenomics: Πώς το ασθενές φύλο γιγαντώνει τις επιχειρήσεις

Το βιβλίο της ομότιμης καθηγήτριας Νάνσυ Παπαλεξανδρή, για τη «Γυναικεία Ηγεσία», είναι απόλυτα διδακτικό, χρήσιμο και κυρίως προωθητικό της τροφής για σκέψη.

Και αυτός, είναι ο κύριος λόγος που τα όσα καταγράφει και αναφέρει η έγκριτη καθηγήτρια Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού, με έφεραν αντιμέτωπο με μια σκέψη-ερώτημα: πόσες γυναίκες άραγε έχουν διαβάσει ή θα ήθελαν να διαβάσουν το βιβλίο «Γυναικεία Ηγεσία» που προλογίζει επίσης ο καθηγητής Δημήτρης Μπουραντάς, γκουρού του ελληνικού μάνατζμεντ.

Όσο για το ερώτημα, είναι ζωτικό σε μια περίοδο όπου πολύς λόγος γίνεται για την επαγγελματική ισότητα των φύλων, όταν σε παγκόσμιο επίπεδο, μετά βίας ένα 10% των σοβαρών επιχειρήσεων διοικείται από γυναίκες. Με τις τελευταίες όμως να αντιπροσωπεύουν το 52% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Ωστόσο, τονίζει η Νάνσυ Παπαλεξανδρή, θα υπήρχαν σοβαρά οφέλη από την αξιοποίηση του γυναικείου ηγετικού ταλέντου. Επισημαίνει έτσι ότι στο βιβλίο τους το 2009, οι καθηγητές A. Maitland και Α. Wittenberg-Cox χρησιμοποιούν τον όρο «womenomics» για να αναφερθούν στη δύναμη που διαθέτουν οι γυναίκες να φέρουν την ανάπτυξη.

Ο όρος έγινε ευρύτερα γνωστός μετά την κρίση του 2008, εποχή κατά την οποία διεξήχθησαν πολλές μελέτες που παρουσιάζουν θετικά στοιχεία για τη γυναικεία ηγεσία και συμμετοχή στην υπό ευρεία έννοια παραγωγική δραστηριότητα. Μια μελέτη του Βρετανικού Πανεπιστημίου του Leeds σε δεκαεπτά χιλιάδες βρετανικές επιχειρήσεις το 2008 βρήκε ότι η παρουσία τουλάχιστον μιας γυναίκας στο διοικητικό συμβούλιο μιας εταιρείας περιορίζει κατά 20% τους κινδύνους διάλυσης.

Η παρουσία δυο - τριών γυναικών μειώνει περαιτέρω τον κίνδυνο χρεοκοπίας, αλλά τα πραγματικά οφέλη προκύπτουν όταν επιτευχθεί η ισορροπία φύλου (gender parity). Σύμφωνα με τη μελέτη, η διαφορετικότητα των απόψεων των γυναικών είναι το μεγάλο πλεονέκτημα της συμμετοχής τους στα συμβούλια.

Άλλες πιθανές εξηγήσεις για τα ευρήματα της έρευνας αναφέρονται στο γεγονός ότι οι γυναίκες είναι καλύτερες στη διαχείριση των ταμειακών ροών, τείνουν να αντιδρούν στην υπερβολική δανειοδότηση, ενώ είναι γενικά καλύτερες στη διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού.

Παρόμοια αποτελέσματα έδειξαν και οι γαλλικές επιχειρήσεις. Σχετική έρευνα σε γαλλικές εταιρείες εισηγμένες στο χρηματιστήριο βρήκε ότι όσο περισσότερες γυναίκες συμμετείχαν στα διοικητικά συμβούλια, τόσο μικρότερη ήταν η πτώση της μετοχής τους την περίοδο της χρηματοοικονομικής κρίσης.

Η μόνη μετοχή γαλλικής εταιρείας που σημείωσε άνοδο το 2008, ήταν αυτή της Hermes, όπου το 55% των μελών του διοικητικού συμβουλίου ήταν γυναίκες. Αυτές οι μελέτες σε εποχή κρίσης ενισχύουν την άποψη ότι η ισορροπία των φύλων στα υψηλά κλιμάκια συντελεί στην ανάπτυξη και στα καλά εταιρικά αποτελέσματα.

Ανάλογα ήταν και τα ευρήματα μελετών που έγιναν στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, στοιχεία από τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των πεντακοσίων εταιρειών του Fortune έδειξαν ότι όσο μεγαλύτερη η ποικιλομορφία ή διαφορετικότητα (diversity) ανάμεσα στα μέλη, τόσο υψηλότερη η απόδοση για τους μετόχους και η κερδοφορία της επιχείρησης.

Άλλη μελέτη πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας βρήκε ότι εταιρείες που θεωρούνται καλύτεροι εργοδότες από τις γυναίκες έχουν υψηλότερα οικονομικά αποτελέσματα. Η εξήγηση σύμφωνα με τους ερευνητές βρίσκεται στο γεγονός ότι αυτές οι εταιρείες είναι σε θέση να προσελκύσουν τα πιο ικανά στελέχη και από τα δυο φύλα.

Η άνιση εκπροσώπηση των φύλων (gender inequality) δεν περιορίζεται μόνο στα ανώτερα ηγετικά κλιμάκια, αλλά και στην αγορά εργασίας γενικότερα. Σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα της McKinsey που έγινε σε γυναίκες από 95 χώρες, αυτές παράγουν το 37% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ αποτελούν το 50% του πληθυσμού. Το ποσοστό αυτό ποικίλλει από 17% στην Ινδία μέχρι 41% στις βιομηχανικά προηγμένες χώρες (McKinsey, 2012).

Όμως, όσο χαμηλότερη είναι η συμμετοχή των γυναικών στην αμειβόμενη εργασία, τόσο υψηλότερη είναι στη μη αμειβόμενη, η οποία σύμφωνα με τη McKinsey υπολογίζεται σε 10 τρισ. δολάρια ετησίως ή στο 13% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Όπως αναφέρεται σε κοινή μελέτη του ILO (International Labour Organization) και της Gallup (2017) οι γυναίκες δαπανούν διεθνώς τριπλάσιο χρόνο σε μη αμειβόμενες εργασίες, ενώ ο χρόνος αυτός είναι σχεδόν δεκαπλάσιος στην Ινδία και στο Πακιστάν. Η μελέτη καταλήγει ότι αν όλες οι χώρες καταφέρουν να κλείνουν το χάσμα της συμμετοχής στην εργασία κατά 1,5% περίπου κάθε χρόνο, το παγκόσμιο ΑΕΠ θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 12 τρισ. δολάρια μέσα σε μια δεκαετία.

Ας σημειωθεί ότι περίπου στα ίδια συμπεράσματα καταλήγει μια μελέτη για την Ευρωπαϊκή Ένωση που έγινε από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την ισότητα των φύλων.

Είναι, λοιπόν, σαφές ότι η ισότητα των φύλων στον κόσμο του επιχειρείν, μόνον θετικές εντυπώσεις θα έχει σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.

Γιατί, λοιπόν, δεν επιταχύνεται η διαδικασία αναζήτησης λύσης στην εξίσωση. Την απάντηση θα δώσουμε στο προσεχές άρθρο μας, αναφερόμενοι στο «λαβύρινθο της γυναικείας ηγεσίας».