Τα επιτόκια ”γεννούν” ακόμη χρήμα

Η πλεονάζουσα ρευστότητα είναι το οξυγόνο των χρηματιστηριακών αγορών σε μια εποχή σημαντικής αύξησης της τιμής του πετρελαίου και ανοδικών τάσεων στα επιτόκια. Αν και η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει, το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ απέχει ακόμη αρκετά από εκείνο το επίπεδο που θα σταματούσε την κάνουλα να βγάζει χρήμα, σηματοδοτώντας το τέλος της εποχής της πλεονάζουσας ρευστότητας και πιθανόν της χρηματιστηριακής ευφορίας.

Δημοσιεύθηκε: 3 Μαΐου 2006 - 08:13

Dr Money

Την προηγούμενη εβδομάδα ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος και μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, κ. Νικόλαος Γκαργκάνας, ”ταρακούνησε” την ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων, επιτοκίων και συναλλάγματος, δηλώνοντας ότι τα επιτόκια του ευρώ θα ανέβουν κι άλλο, γιατί απέχουν αρκετά από το νορμάλ επίπεδο. Ποιο όμως είναι αυτό το επίπεδο;

Σίγουρα όχι το 2,5% στο οποίο βρίσκεται σήμερα το επίσημο επιτόκιο της ΕΚΤ ύστερα από δύο διαδοχικές αυξήσεις της τάξης του 0,25% στις αρχές Δεκεμβρίου του 2005 και στις αρχές Μαρτίου. Ακόμη και μετά τη μικρή υποχώρηση του εναρμονισμένου πληθωρισμού στην ευρωζώνη στο 2,2% σε ετήσια βάση τον Μάρτιο από 2,3% τον Φεβρουάριο, το πραγματικό επιτόκιο, δηλαδή η διαφορά του ονομαστικού επιτοκίου παρέμβασης από τον ex-post πληθωρισμό, παραμένει χαμηλή, καθώς ανέρχεται σε μόλις 0,3%.

Με τόσο χαμηλό θετικό πραγματικό επιτόκιο, το οποίο μάλιστα είχε μετατραπεί σε αρνητικό κάποια περίοδο, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι ο ρυθμός αύξησης των χορηγήσεων στην ευρωζώνη επιταχύνεται σταθερά από το πρώτο τρίμηνο του 2004. Αυτό έχει συμβάλει στη δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών για την ανάπτυξη, τις πωλήσεις και τα κέρδη των επιχειρήσεων στην ευρωζώνη.

Ωστόσο, η επιτάχυνση του ρυθμού μεγέθυνσης του ονομαστικού ΑΕΠ στην ευρωζώνη, το οποίο χρησιμοποιείται συχνά σαν μπούσουλας για την απόδοση που θα απολάμβανε μια τυπική επένδυση, θα διευρύνει το χάσμα που το χωρίζει από το σημερινό παρεμβατικό επιτόκιο της ΕΚΤ. Είναι ένας άλλος τρόπος για να διαπιστώσει κανείς ότι το κόστος του χρήματος γίνεται φθηνότερο όχι ακριβότερο.

Φυσικά, η ισχυροποίηση του ευρώ έναντι του δολαρίου λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση. Θα ήταν όμως λάθος να την απομονώσει κανείς από τον υψηλό ρυθμό πιστωτικής επέκτασης, το χαμηλό πραγματικό επιτόκιο και την καμπύλη αποδόσεων στην κρατική αγορά ομολόγων της ευρωζώνης, όπου η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου αναφοράς παραμένει υψηλότερη από αυτή του 2ετούς.

Σύμφωνα με τον Joachim Fels, οικονομολόγο της Morgan Stanley, το νορμάλ επίπεδο για το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ είναι το 3,5%, αφού θεωρείται συμβατό με σταθερό πληθωρισμό και τον μέσο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας της ευρωζώνης μεσομακροπρόθεσμα. Είναι μια εκτίμηση που τοποθετεί χαμηλότερα τον πήχη του φυσιολογικού επιπέδου επιτοκίου της ΕΚΤ σε σχέση με το απώτερο παρελθόν, αλλά όπως εξηγεί και ο ίδιος, η υστέρηση στην αύξηση της παραγωγικότητας και η γήρανση του πληθυσμού ευθύνονται γι’ αυτή την εξέλιξη.

Είτε όμως το νορμάλ επίπεδο είναι το 3,5% είτε το 4% είτε το 4,75%, το συμπέρασμα δεν αλλάζει. Η ΕΚΤ έχει ακόμη δρόμο να διανύσει μέχρις ότου βρεθεί κοντά σε επίπεδα επιτοκίου που θα έχουν ουδέτερη επίδραση στην οικονομία τησ ευρωζώνης. Μέχρι τότε θα ”γεννάται” νέο χρήμα, καθώς ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης θα παραμείνει ισχυρός, αφού η προσδοκώμενη απόδοση μια τυπικής επένδυσης θα είναι μεγαλύτερη από το κόστος του χρήματος. Επομένως, οι δρομολογημένες προσεχείς αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ θα καταστήσουν μεν τις συνθήκες ρευστότητας πιο περιοριστικές, αλλά δεν θα σταματήσουν την παραγωγή χρήματος, στερώντας το οξυγόνο από τις χρηματιστηριακές αγορές.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.