Την τακτική του Πόντιου Πιλάτου ακολούθησε ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Σταύρος Θωμαδάκης, παραπέμποντας σε άλλες αρχές με τις οποίες υποχρεούται να συνεργάζεται, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη σκληρή επίθεση που δέχθηκε από βουλευτές της ΝΔ απόψε στη Βουλή. Mία επίθεση που είχε ως κατάληξη το- γνωστό- αίτημα της αξιωματικής αντιπολίτευσης για άμεση παραίτηση του.

Εντύπωση προκάλεσε όχι μόνον η απουσία από την ακρόαση της Επιτροπής θεσμών και Διαφάνειας, του αρμόδιου υπουργού Ν. Χριστοδουλάκη, αλλά και πολλών κυβερνητικών βουλευτών, γεγονός βέβαια που έγινε αντικείμενο σχολιασμού από τους παρευρισκόμενους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και φημολογίας περί επικείμενης παραίτησής του.

Ωστόσο, παρών ήταν ο πρόεδρος της Βουλής, Απόστολος Κακλαμάνης, ο οποίος διακρίθηκε για το πλήθος των ερωτήσεων που υπέβαλε όσο και για την προσπάθεια του να ωθήσει τον κ. Θωμαδάκη να απαντά επί της ουσίας.

Ο κ. Θωμαδάκης, παρά τις επίμονες προσπάθειες αρνήθηκε κατηγορηματικά να υπονοήσει έστω και στο ελάχιστο ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα μπορούσε να ευθύνεται για την μη επαρκή πρόληψη και καταστολή χρηματιστηριακών ατασθαλιών, με αφορμή την κόντρα Αθανασούλη - Κουρή.

Ειδικότερα, σε ερώτηση του προέδρου της Βουλής κ. Απόστολου Κακλαμάνη ως προς τη στάση που τήρησε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κατά την περίοδο των υπεράριθμων εισαγωγών και αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου της διετίας 1998-1999, ο κ. Θωμαδάκης δήλωσε πως αυτό αποτελεί μέλημα της Διοίκησης του Χρηματιστηρίου, καθώς αυτός είναι ο αρμόδιος φορέας για να αποφασίζει ως προς τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, ζητώντας μάλιστα επιδεικτικά από τον πρόεδρο της Βουλής να καλέσει ενώπιον της Επιτροπής τον κ. Αλεξάκη.

Στην επισήμανση του βουλευτή της ΝΔ Δημήτρη Κωστόπουλου πως θα έπρεπε να παραιτηθεί, ο κ. Θωμαδάκης αρνήθηκε να σχολιάσει, ενώ όταν ο κ. Κακλαμάνης ζήτησε από τον κ. Κωστόπουλο να διευκρινίσει γιατί νιώθει πως ο κ. Θωμαδάκης θα έπρεπε να παραιτηθεί, ο κ. Κωστόπουλος τόνισε πως ο κ. Θωμαδάκης δεν πράττει σωστά τη δουλειά του, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την εποπτεία του ΔΣ του ΧΑ.

Ο κ. Θωμαδάκης έσπευσε να τονίσει πως η εποπτεία του ΔΣ του ΧΑ είναι ”δύσκολη”, καθώς, όπως είπε, ο πρόεδρος του ΧΑ μετέχει στο ΔΣ της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, όπως προστάζει ο νόμος.

Σε ερώτηση του κ. Αλογοσκούφη αναφορικά με τις περιπτώσεις της Γενικής Αποθηκών, αλλά και του βουλευτή της Ν.Δ. κ. Σιούφα αναφορικά με την περίπτωση της εισαγωγής της Αγροτικής Τράπεζας, ο κ. Θωμαδάκης υπεραμύνθηκε της στάσης που τήρησε τότε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, τονίζοντας πως αυτή εξάντλησε όλα τα περιθώρια στην εξέταση φακέλου, εκτιμώντας μάλιστα πως οι ανάδοχες τράπεζες είναι αυτές που ουσιαστικά αναλαμβάνουν την εισαγωγή εταιριών στο Χρηματιστήρια και πως εναπόκειται στο μέσο επενδυτή να αξιολογήσει το ποιόν και την τιμή εισαγωγής της μετοχής της εκάστοτε εταιρίας.

Σε επισήμανση του βουλευτή της Ν.Δ. κ. Κεφαλογιάννη, ως προς την αδυναμία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς να βάλει τέλος στις δραστηριότητες εταιριών που έχουν πολλάκις δεχτεί πρόστιμα από την Επιτροπή, (έγινε μνεία και της Intersat) ο κ. Θωμαδάκης ισχυρίστηκε πως αυτό είναι θέμα της δικαιοσύνης και πως η Επιτροπή δεν ευθύνεται εάν δεν συλλέγονται πρόστιμα ή εάν δεν ολοκληρώνεται ταχέως η δικαστική διαδρομή μιας υπόθεσης κατόπιν μηνύσεων που έχει υποβάλλει η ίδια.

Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί πάντως στην πλήρη απροθυμία του κ. Θωμαδάκη να απαντήσει ευθέως στις ερωτήσεις βουλευτών και του προέδρου της Βουλής κ. Κακλαμάνη, αφού σε αρκετές περιπτώσεις ισχυρίστηκε ότι ”δεν θυμάται”, ενώ σε κάποιες άλλες διάβαζε εκτενή αποσπάσματα από τον ετήσιο απολογισμό για το έτος 2002, γεγονός που προκάλεσε την έντονη αγανάκτηση των βουλευτών και ανάγκασε τον εποπτεύοντα της επιτροπής και πρόεδρο της Βουλής κ. Κακλαμάνη να του ζητήσει πολλάκις να επανέλθει στην ουσία του θέματος.

Οσον αφορά στην εισαγωγική ομιλία, ο κ. Θωμαδάκης ανέφερε πως ”είμαστε η ενεργότερη διοικητική αρχή του οικονομικού τομέα στην Ελλάδα και μία από τις δραστήριες εποπτικές αρχές της κεφαλαιαγοράς στην Ευρώπη”.

”Διαβάζω και ακούω με κατάπληξη αυτές τις ημέρες ότι οι εποπτικές αρχές της Κεφαλαιαγοράς αδρανούν και ότι η χρηματιστηριακή παράβαση δεν τιμωρείται στην Ελλάδα. Αυτά είναι απόλυτα ανακριβή και κακόβουλα”, τόνισε ο κ. Θωμαδάκης.

”Επισυνάπτω”, πρόσθεσε, ”στην ομιλία μου δύο πίνακες. Ο πρώτος δείχνει την χρονολογική εξέλιξη των προστίμων που έχουμε επιβάλει από το 1997. Το σύνολο ανέρχεται σε 61,5 εκατ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο διάστημα αυτό, επιβλήθηκαν κυρώσεις σε 106 εισηγμένες εταιρίες καθώς και σε 216 περιπτώσεις βασικών μετόχων και μελών διοίκησης. Στο ίδιο διάστημα παραπέμψαμε στην δικαιοσύνη 47 υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονται πολλές δεκάδες νομικών και φυσικών προσώπων”.

Ο δεύτερος πίνακας, είπε ο κ. Θωμαδάκης καταγράφει όλες τις μεγάλες περιπτώσεις κατάχρησης της αγοράς που διερευνήσαμε και τιμωρήσαμε, ενώ αναρωτήθηκε: ”Αυτή είναι εικόνα αδράνειας και ατιμωρησίας”;

”Θέλω να τονίσω εδώ ότι στην υπάρχουσα κατανομή αρμοδιοτήτων η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στηρίζει τους ελέγχους της σε δημοσιευμένες λογιστικές καταστάσεις και πιστοποιητικά ορκωτών ελεγκτών. Η Επιτροπή δεν ασκεί αρμοδιότητα για παραβάσεις της νομοθεσίας περί εταιριών. Κύρια αρμοδιότητά της αποτελούν τα θέματα της χρηματιστηριακής νομοθεσίας”, είπε ο κ. Θωμαδάκης.

Στο πλαίσιο αυτό, πρόσθεσε, παραπέμψαμε 124 περιπτώσεις σε άλλες αρμόδιες αρχές: εισαγγελικές, ΣΔΟΕ, Διεύθυνση ΑΕ του Υπουργείου Ανάπτυξης, πειθαρχικό συμβούλιο του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών - Λογιστών.

Οι ενδείξεις και καταγγελίες, όπως επεσήμανε, για αναληθή οικονομικά στοιχεία, ή άλλες εταιρικές παραβάσεις παραπέμπονται σε άλλες αρμόδιες αρχές και αναμένουμε τα πορίσματά τους πριν επιληφθούμε από την οπτική γωνία της χρηματιστηριακής νομοθεσίας. Ταυτοχρόνως ζητούμε από την καταγγελλόμενη εταιρία να λάβει δημόσια θέση με σκοπό την πληροφόρηση του επενδυτικού κοινού.

Η καταστολή όλων των μορφών κατάχρησης αγοράς εντάθηκε και επεκτάθηκε επίσης. Tο 2002 η Επιτροπή ερεύνησε, διαλεύκανε και επέβαλε υψηλά χρηματικά πρόστιμα στην μεγαλύτερη υπόθεση κατάχρησης αγοράς που έχει καταγραφεί στην ιστορία της παραβατικής συμπεριφοράς στην Ελλάδα και που αναφερόταν σε γεγονότα του 1999-2000.

Πρόκειται, όπως επεσήμανε ο κ. Θωμαδάκης, για την περίπτωση της μετοχής Τασόγλου. Πρέπει επίσης να αναφέρω, πρόσθεσε, ότι κατά το 2002 η Επιτροπή αξιοποίησε την στενή συνεργασία της με άλλες Ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές στην διερεύνηση περιπτώσεων καταχρηστικής συμπεριφοράς από ξένους επενδυτικούς οίκους που λειτουργούν στην Ελληνική κεφαλαιαγορά.

Στον τομέα της καταστολής είμαστε μία από τις πιο δραστήριες εποπτικές αρχές στην Ευρώπη. Θέλω αυτό να το επαναλάβω, είπε προς τους βουλευτές ο κ. Θωμαδάκης, γιατί πολύ συχνά ακούμε κακόβουλες γενικότητες περί ατιμωρησίας των χρηματιστηριακών παραβάσεων.

Αντίθετα από ό,τι ίσχυσε στο παρελθόν, στην Ελλάδα οι χρηματιστηριακές παραβάσεις τιμωρούνται με αυστηρές διοικητικές κυρώσεις. Έχουμε τιμωρήσει εκατοντάδες εισηγμένων εταιριών ή μετόχων τους, χρηματιστηριακές εταιρίες, θεσμικούς επενδυτές, ξένους επενδυτικούς οίκους και πολλά φυσικά πρόσωπα, επεσήμανε.

Το 2002, όπως είπε ο κ. Θωμαδάκης, ολοκληρώσαμε, πέραν των τακτικών, άνω των 350 εκτάκτων ελέγχων, από τους οποίους προέκυψαν 204 περιπτώσεις επιβολής χρηματικών ποινών.



Οι κυρώσεις όμως δεν αρκούν γιατί πολλά προβλήματα στην αγορά μας αφορούν κακές συμπεριφορές και όχι διοικητικές ή ποινικές παραβάσεις. Ένας βασικός μοχλός για την βελτίωση των συμπεριφορών είναι η έκδοση εγκυκλίων και συστάσεων προς τους εποπτευόμενους, πέραν των κυρώσεων. Το έτος που πέρασε η Επιτροπή εξέδωσε εκατοντάδες συστάσεων, πρόσθεσε.

Άλλος βασικός μοχλός για την βελτίωση των συμπεριφορών είναι η εκπαίδευση των επενδυτών και στον τομέα αυτό τόσο η Επιτροπή όσο και το ΧΑ έχουν αναπτύξει πολλές πρωτοβουλίες.

Τρίτος βασικός μοχλός είναι η ορθή επαγγελματική στελέχωση του τομέα των επενδυτικών υπηρεσιών. Μία πολύ σημαντική πρωτοβουλία που αναπτύχθηκε το 2002 είναι η διαδικασία πιστοποίησης στελεχών της κεφαλαιαγοράς. Ήδη μέσα στο έτος που πέρασε πιστοποιήθηκαν 2.155 στελέχη της κεφαλαιαγοράς.

Πιστεύω, πρόσθεσε, ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ελπιδοφόρο βήμα για τους επενδυτές που θα εξυπηρετούνται από στελέχη υψηλής επαγγελματικής επάρκειας. Η καινοτομία αυτή είναι πρωτοποριακή σε σχέση με τα ισχύοντα σε άλλες Ευρωπαϊκές αγορές.

Αξίζει να υπογραμμισθεί επίσης, πρόσθεσε ο κ. Θωμαδάκης, η μεγάλη συνεισφορά μας στο Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι με συμμετοχή μεγάλου αριθμού εμπειρογνωμόνων αλλά και την προσωπική μου συμβολή στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία για την καταστολή της κατάχρησης αγοράς, στο έργο της CESR (Επιτροπή Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών της Κεφαλαιαγοράς) και στο πρόγραμμα που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της λεγόμενης διαδικασίας Lamfalussy.

Θέλω να υπενθυμίσω ότι αναλάβαμε πριν μερικά χρόνια να μετατρέψουμε την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς από ένα μικρό, πλήρως εξαρτημένο από το ΥΠΕΘΟ γραφείο με τρεις υπαλλήλους, που είχε μείνει στάσιμο από το 1991, σε μία σύγχρονη, ισχυρή, αυτόνομη και λειτουργική εποπτική αρχή Ευρωπαϊκών προδιαγραφών.

Καταλήγοντας, πρόσθεσε ο κ. Θωμαδάκης, θέλω να τονίσω όσο πιο κατηγορηματικά μπορώ ότι παρ’ όλο που καλλιεργείται έντονα και από πολλούς η εύκολη κριτική ότι δήθεν οι εποπτικές αρχές δεν έστερξαν στην προστασία των επενδυτών στην Ελλάδα, έχουμε κατασκευάσει τα τελευταία χρόνια ένα από τα πιο ”επενδυτοκεντρικά συστήματα” στην Ευρώπη.

Το σύστημα άϋλων τίτλων φθάνει μέχρι τον τελικό επενδυτή και προστατεύει την περιουσία του. Το συνεγγυητικό κεφάλαιο αποζημιώνει τον επενδυτή με υψηλότερα ποσά από ότι αλλού. Οι υποχρεώσεις προαναγγελίας συναλλαγών των μεγαλομετόχων προστατεύουν τον μικρό μέτοχο.

Οι κανόνες για την διεξαγωγή των δημόσιων προτάσεων εξαγοράς προστατεύουν την μετοχική μειοψηφία. Η θέσπιση υποχρεωτικής παρουσίας ανεξάρτητων μελών στα Διοικητικά Συμβούλια των εισηγμένων εταιριών παρέχει δικλείδα ασφάλειας για τα συμφέροντα των μικρών μετόχων.

Οι 10 μεγάλες υποθέσεις κατάχρησης αγοράς

* Υπόθεση ΔΕΛΤΑ που έκλεισε το χρηματιστήριο για τρείς ημέρες το 1996 (πρόστιμα 4,4 εκ. ευρώ. που επιβλήθηκαν την άνοιξη του 1997).

* Υπόθεση ΚΛΩΝΑΤΕΞ με υποτιμητική κερδοσκοπία στη μετοχή Κλωστήρια Ναούσης τον Μάρτιο 2000 (πρόστιμα 2,35 εκ. ευρώ που επιβλήθηκαν τον Ιούνιο 2000).

* Υπόθεση LAIDLAW GLOBAL SECURITIES Corp. με μεθοδεύσεις για τεχνητή υπερτίμηση της μετοχής Ηλέκτρα την άνοιξη 2000 (πρόστιμα 1,1 εκ. ευρώ που επιβλήθηκαν τον Σεπτέμβριο 2000).

* Υπόθεση ΖΟΥΛΟΒΙΤΣ με κατάχρηση πληροφοριών και παραπλάνηση επενδυτών στην μετοχή ΜΑΚΛΩ το διάστημα 9/99 έως 2/00 (πρόστιμα 707 χιλ. ευρώ που επιβλήθηκαν Ιανουάριο 2001).

* Υπόθεση ΑΘΗΝΑΙΚΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ με μεθοδεύσεις για την τεχνητή υπερτίμηση της ομώνυμης μετοχής το 1999 και το 2000 (πρόστιμα 2,9 εκ, ευρώ. που επιβλήθηκαν τον Φεβρουάριο 2001).

* Υπόθεση ΙΝΤΕΡΣΑΤ με μεθοδεύσεις για την τεχνητή υπερτίμηση της ομώνυμης μετοχής το 1999 (πρόστιμα 2,25 εκ. ευρώ που επιβλήθηκαν σταδιακά από τον Οκτώβριο 2000 έως τον Φεβ. 2002).

* Υπόθεση DIONIC για διάδοση ανακριβών οικονομικών πληροφοριών μέσω ενημερωτικού δελτίου σε αύξηση κεφαλαίου το φεβ.2001 (πρόστιμα 685 χιλ. Ευρώ που επιβλήθηκαν Ιούνιο 2002).

* Υπόθεση ΙΝΤΕΑΛ για διάδοση ανακριβών οικονομικών πληροφοριών μέσω ενημερωτικού δελτίου σε αύξηση κεφαλαίου τον Μάρτιο 2000 (πρόστιμα 550 χιλ. Ευρώ που επιβλήθηκαν Σεπ. 2002).

* Υπόθεση BNP PARIBAS για κατάχρηση εμπιστευτικής πληροφορίας στην μετοχή της Alpha Bank τον Ιούλιο 2001 (πρόστιμο 860 χιλ. Ευρώ που επιβλήθηκε Σεπ. 2002).

* Υπόθεση ΤΑΣΟΓΛΟΥ με ευρύτατες και πολλαπλές μεθοδεύσεις για την τεχνητή υπερτίμηση της ομώνυμης μετοχής από λειτουργία ενός σύνθετου και εκτεταμένου lobby το 1999-2000 (πρόστιμα 19.5 εκατ. ευρώ που επιβλήθηκαν τον Ιούλιο 2002).

* Το πλήρες κείμενο της ομιλίας Θωμαδάκη δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”