Fitch: Οφέλη και κίνδυνοι από το πάγωμα επιτοκίου στα στεγαστικά

Η ανακοίνωση των τεσσάρων μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών για την επιβολή ανώτατου ορίου επιτοκίου στα εξυπηρετούμενα εγχώρια στεγαστικά δάνεια δεν επηρεάζει τις αξιολογήσεις τους, αναφέρει η Fitch. Το μέτρο θα περιορίσει το όφελος στην κερδοφορία από τα υψηλότερα επιτόκια, αλλά θα στηρίξει την ποιότητα του ενεργητικού περιορίζοντας την πίεση πληρωμών στους δανειολήπτες.

Η Eurobank (αξιολόγηση BB-/Stable), η Εθνική Τράπεζα (αξιολόγηση BB-/Stable), η Alpha Bank (αξιολόγηση B+/Stable) και η Τράπεζα Πειραιώς (αξιολόγηση B/Positive) ανακοίνωσαν ότι θα απορροφήσουν τις αυξήσεις των επιτοκίων στα εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια για ένα έτος από τον Μάιο, θυμίζει. Τα επιτόκια θα περιοριστούν στο επιτόκιο αναφοράς στο τέλος του Μαρτίου μείον περίπου 20 μονάδες βάσης. Οι πελάτες θα επωφεληθούν άμεσα, εάν τα επιτόκια πέσουν κάτω από το ανώτατο όριο.

Η εισαγωγή του ανώτατου ορίου ακολουθεί τις κυβερνητικές και κοινωνικές εκκλήσεις προς τις τράπεζες να ανακουφίσουν τα νοικοκυριά από τις πιέσεις λόγω των αυξήσεων επιτοκίων. Οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες έχουν ήδη εφαρμόσει ένα πρόγραμμα επιδότησης επιτοκίου για ευάλωτους δανειολήπτες με χαμηλό εισόδημα, το οποίο ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2022 και ήταν πιο περιορισμένο σε πεδίο εφαρμογής και αντίκτυπο από το ανώτατο όριο επιτοκίου.

Η Fitch αναμένει ότι η κερδοφορία των τραπεζών θα παραμείνει υγιής, με το λειτουργικό κέρδος σταθμισμένο ως προς τον κίνδυνο ενεργητικού στο 1,8% περίπου το 2023, παρά τα διαφυγόντα έσοδα από τόκους ύψους 100 εκατ. ευρώ έως 175 εκατ. ευρώ από μια αύξηση των επιτοκίων κατά 25 με 50 μ.β. Το ανώτατο όριο θα μπορούσε επίσης να μειώσει την πίεση στις τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια καταθέσεων, μετριάζοντας τον αντίκτυπο στην κερδοφορία.

Η Fitch αναμένει ότι τα επιτόκια της ΕΚΤ θα κορυφωθούν κατά 50 μ.β. πάνω από τα τρέχοντα επίπεδα έως το τέλος του 2023, προτού μειωθούν το 2024. Το ανώτατο όριο θα μετριάσει τις βραχυπρόθεσμες πιέσεις στην ποιότητα του ενεργητικού, περιορίζοντας τις πληρωμές χρέους για τους πελάτες που αγωνίζονται με το υψηλότερο κόστος διαβίωσης. Δεν αναμένει ότι η εφαρμογή του ανώτατου ορίου θα οδηγήσει σε αναταξινόμηση των δανείων σε διαγραφέντα ή πιστωτικά απομειωμένα, καθώς θα εφαρμοστεί μονομερώς από τις τράπεζες. Το ανώτατο όριο δημιουργεί επίσης κίνητρο για πειθαρχία στις πληρωμές, καθώς εφαρμόζεται μόνο σε δάνεια που εκτελούν.

Στον αντίποδα, το ανώτατο όριο επιτοκίου θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την κερδοφορία, εάν παραταθεί πέραν του ενός έτους ή εάν τα επιτόκια αυξηθούν περισσότερο από ό,τι αναμένεται επί του παρόντος και οι τράπεζες δεν είναι σε θέση να περιορίσουν τη μετακύλιση των επιτοκίων στις καταθέσεις. Επίσης κρύβει μερικώς τη διαρθρωτική ικανότητα των δανειοληπτών να εξυπηρετούν το χρέος και θα μπορούσε να δημιουργήσει κινδύνους για την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων, αν τα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων αυξηθούν σημαντικά, όταν λήξει η ισχύς του ανώτατου ορίου.

Αν το μέτρο παραταθεί, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος οι τράπεζες να χρειαστεί να επαναταξινομήσουν δάνεια υψηλότερου κινδύνου, που βασίζονται στο ανώτατο όριο για να παραμείνουν εξυπηρετούμενα.