Με σχεδόν διπλάσιο μέσο ετήσιο ρυθμό (10,3%), σε σχέση με το συνολικό ελληνικό εμπόριο (6,5%), αναπτύχθηκε το συνολικό εμπόριο (εξαγωγές + εισαγωγές) της Ελλάδας με τις χώρες της Μεσογείου μέσα στη νέα δεκαετία (πιο συγκεκριμένα το διάστημα 2000 - 2008), με αποτέλεσμα το 2008 να αυξηθεί κατά 81,6% σε σχέση με το 2000, όταν η αντίστοιχη άνοδος του συνολικού ελληνικού εμπορίου ήταν 60%.

Αναλυτικότερα, οι εξαγωγές προς τις χώρες της Μεσογείου αναπτύχθηκαν με τον ίδιο ετήσιο ρυθμό (5,4%) σε σχέση με το σύνολο των ελληνικών εξαγωγών (5%), ενώ οι εισαγωγές από την περιοχή με υπερδιπλάσιο ρυθμό (16%) σε σχέση με τις ελληνικές εισαγωγές (7%) στο σύνολό τους.

Έτσι το 2008 σε σχέση με το 2000 οι εξαγωγές προς την περιοχή αυξήθηκαν κατά 16%, ενώ οι εισαγωγές από την περιοχή σε ποσοστό 203%, δηλαδή υπερτριπλασιάστηκαν.

Τις προοπτικές αυτής της ιδιότυπης "ζώνης συναλλαγών" επιβεβαιώνουν τα πρόσφατα στοιχεία για το τετράμηνο Ιανουάριος - Απρίλιος 2009 της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ), που δείχνουν, ακόμη και εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και υποχώρησης του διεθνούς εμπορίου, "μεγάλες αναλογικά αυξήσεις των ελληνικών εξαγωγών στις χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, σημάδι ότι τα ελληνικά προϊόντα βρίσκουν διεξόδους και κατακτούν νέες αγορές ακόμη και σε δύσκολες συνθήκες", όπως πρόσφατα δήλωσε η πρόεδρος του ΠΣΕ, κ. Χριστίνα Σακελλαρίδη, σε εκδήλωση μεγάλου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος.

Επισημαίνεται ότι και από τα προσωρινά στοιχεία της ΕΣΥΕ για τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2009 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008 προκύπτει ότι οι εμπορικές συναλλαγές της Ελλάδας με τις 12 χώρες της Μεσογείου αναπτύσσονται ταχύτερα σε σύγκριση με το εξωτερικό εμπόριο της χώρας στο σύνολό του, και μάλιστα καταγράφουν αύξηση σε περιβάλλον γενικότερης μείωσης.

Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές προς τις χώρες της Μεσογείου στο τετράμηνο Ιανουαρίου - Απριλίου 2009 αυξήθηκαν κατά 3%, ενώ οι ελληνικές εξαγωγές στο σύνολό είχαν μειωθεί σε ποσοστό -17%.
 
Όσον αφορά στις εισαγωγές από την περιοχή, παρουσίασαν κάμψη κατά -25%, ενώ οι ελληνικές εισαγωγές στο σύνολό τους σε ποσοστό -31%. Επισημαίνεται επιπλέον πως παρατηρήθηκε και σημαντική μείωση του εμπορικού ελλείμματος της χώρας με την περιοχή (στα 86 εκατ. ευρώ στο τετράμηνο του 2009 από 390 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2008).

Παρά τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης των εισαγωγών σε σχέση με τις εξαγωγές, το εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας με τις χώρες της Μεσογείου συνολικά είναι πλεονασματικό προς όφελος της χώρας σε όλη την εξεταζόμενη περίοδο, εκτός των ετών 2004, 2007 και 2008, ενώ το εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας με τον κόσμο είναι μόνιμα ελλειμματικό εις βάρος της αυτής.

Αναλυτικότερα, πέρυσι οι εξαγωγές προς τις 12 χώρες της περιοχής απορρόφησαν το 13,5% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, ενώ οι εισαγωγές από την περιοχή το 5,7% των ελληνικών εισαγωγών συνολικά. Η αύξηση των εξαγωγών προς την περιοχή οφείλεται κυρίως στον διπλασιασμό των εξαγωγών προς την Κύπρο και στον τετραπλασιασμό τους προς την Αλγερία.

Ο ρυθμός ανάπτυξης των εξαγωγών προς τις δύο αυτές χώρες (16,8% και 11% αντιστοίχως) στο εξεταζόμενο διάστημα ήταν ο υψηλότερος μεταξύ των υπόλοιπων κρατών της περιοχής. Οι δύο αυτές χώρες μαζί απορρόφησαν το 2008 πάνω από τις μισές εξαγωγές (52,4%) προς την περιοχή και το 7,1% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών.

Γενικότερα πάντως, η άνοδος των εξαγωγών προς την περιοχή οφείλεται κατά βάση στις δύο νεοεισερχόμενες στην Ε.Ε. χώρες, την Κύπρο και τη Μάλτα, αλλά και στην Τουρκία, η οποία είναι υποψήφιο μέλος. Η αύξηση των εξαγωγών προς τις τρεις αυτές χώρες συνολικά από το 2000 στο 2008 ήταν 34%.

Προς τα υπόλοιπα κράτη αθροιστικά μεταξύ των ετών αυτών οι εξαγωγές ήταν μειωμένες κατά 18%, γεγονός που αποδίδεται και σε διάφορους γεωπολιτικούς λόγους.

Ειδικότερα, το 2008 η Κύπρος και η Τουρκία, που είναι η 4η και 9η εξαγωγική αγορά της Ελλάδας στον κόσμο, στην περιοχή κατέχουν την 1η και τη 2η θέση αντιστοίχως. Ακολουθούν η Αίγυπτος στην 3η θέση (από την 6η που κατείχε στο 2000), η Αλγερία στην 4η (10η το 2000) και το Ισραήλ στην 5η θέση (3η το 2000).

Σημειώνεται ότι οι χώρες της Μεσογείου συνθέτουν μία μεγάλη αγορά 266 εκατομμυρίων κατοίκων με μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα 4.893 δολ. στο 2007, το οποίο όμως κατανέμεται άνισα: από 1.729 δολ. για την Αίγυπτο έως 25.035 δολ. για την Κύπρο.