Νέες εστίες έντονης αντιπαράθεσης ανάμεσα στη Ν.Δ. και στο ΠΑΣΟΚ πυροδότησαν οι προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης για ρύθμιση χρεών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, τις οποίες σχεδιάζει να προωθήσει άμεσα προς ψήφιση, εφόσον αναλάβει την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας.

Αφορμή για τη νέα κόντρα κυβέρνησης - αξιωματικής αντιπολίτευσης αποτέλεσε το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εφημερίδας "Πρώτο Θέμα", σύμφωνα με το οποίο "το ΠΑΣΟΚ σβήνει τα χρέη προς τις τράπεζες", με διαγραφή του 90% της οφειλής για καταναλωτικά και κάρτες και αποπληρωμή του 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου σε 20 χρόνια, προκειμένου για στεγαστικά δάνεια.

Για ακραίο λαϊκισμό κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ ο εκπρόσωπος Τύπου της Ν.Δ. κ. Γ. Κουμουτσάκος καλώντας τον κ. Γ. Παπανδρέου να απαντήσει αν το κόμμα του υιοθετεί ή όχι το δημοσίευμα. 'Πιαστήκατε αδιάβαστοι" απάντησε ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, σημειώνοντας ότι οι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ για τη ρύθμιση των χρεών υπερχρεωμένων νοικοκυριών τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση από τον Απρίλιο του 2009 και κατατέθηκαν στη Βουλή στις 22 Ιουλίου 2009.

Μάλιστα, η πολιτική εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Οικονομίας, κ. Λ. Κατσέλη, δήλωσε πως η πρόταση νόμου του ΠΑΣΟΚ καθώς και οι προτάσεις για την προστασία των καταναλωτών από τις καταχρηστικές πρακτικές των τραπεζών "θα είναι από τις πρώτες που θα κατατεθούν από τη νέα κυβέρνηση".

Σύμφωνα με την κατατεθειμένη στη Βουλή πρόταση νόμου:

1. Η ρύθμιση αφορά σε όσους καταναλωτές έχουν διαπιστωμένη και μόνιμη αδυναμία να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Θα μπορούν να τα ρυθμίσουν και να απαλλαγούν από αυτά, εξοφλώντας μέρος των χρεών τους, το οποίο όμως δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 10% των οφειλών. Απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβεί κάτι τέτοιο είναι να μην υφίστανται περιουσιακά στοιχεία και να μην επαρκούν τα τρέχοντα εισοδήματα του καταναλωτή για την ικανοποίηση των δανειακών υποχρεώσεων.

2. Ο οφειλέτης αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταθέτει κάθε μήνα για τρία έως πέντε έτη στους πιστωτές μέρος του εισοδήματός του. Αν δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις του, δεν επέρχεται απαλλαγή από τα χρέη.

3. Το ποσό που καταβάλλει για 3 - 5 χρόνια στους πιστωτές προσδιορίζεται από το δικαστήριο. Σε κάθε περίπτωση, μέχρι τη λήξη της περιόδου των 3 - 5 ετών πρέπει να έχει εξοφληθεί ποσοστό τουλάχιστον 10% των συνολικών οφειλών του οφειλέτη. Από εκεί κι έπειτα κηρύσσεται η οριστική απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του.

4. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ιδίως σε περιπτώσεις χρόνιας ανεργίας, σημαντικών προβλημάτων υγείας, όπου το εισόδημα του οφειλέτη δεν επαρκεί για την κάλυψη στοιχειωδών βιοτικών του αναγκών, είναι δυνατός ο προσδιορισμός χαμηλότερων ή και μηδενικών καταβολών. Αυτό ακόμα κι αν δεν προκύπτει η εξόφληση του ελάχιστου ποσοστού του 10% των συνολικών οφειλών. Το δικαστήριο μπορεί να επανεξετάζει κάθε οκτώ μήνες, ή και νωρίτερα αυτεπαγγέλτως, ή έπειτα από αίτηση του οφειλέτη ή του πιστωτή εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τις εξαιρετικές αυτές περιπτώσεις.

5. Ειδική μέριμνα προβλέπεται για την πρώτη κατοικία. Εφόσον η αξία της δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο πρώτης κατοικίας προσαυξημένο κατά 20%, προστατεύεται από τους πιστωτές και ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει την εξαίρεσή της από την περιουσία που ρευστοποιείται για την ικανοποίηση των πιστωτών. Σε αυτή την περίπτωση αναλαμβάνει την υποχρέωση να εξοφλήσει σε χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα είκοσι έτη, με περίοδο χάριτος και σε ευνοϊκούς όρους, ποσό οφειλών μέχρι το 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, όπως αυτή αποτιμάται από το δικαστήριο.

Σε ερώτηση για το ποια είναι τα κίνητρα που έχουν τα πιστωτικά ιδρύματα να αποδεχθούν τη ρύθμιση χρεών, κύκλοι του ΠΑΣΟΚ έλεγαν ότι και οι δύο πλευρές έχουν σημαντικά κίνητρα να έρθουν σε μεταξύ τους συμφωνία, σημειώνοντας ότι οι πιστωτές και τα πιστωτικά ιδρύματα γνωρίζουν πως είναι προτιμότερο να υπάρξει ρύθμιση χρεών που θα διασφαλίζει και με τη δική τους σύμφωνη γνώμη ένα εύλογο ποσό εξόφλησης της οφειλής, σύμφωνα πάντα με τις οικονομικές δυνατότητες των δανειοληπτών, από το να προκύψει απαλλαγή από χρέη χωρίς τη δική τους συμμετοχή.

Επίσης, όσον αφορά στο τι συνεπάγεται για τη λειτουργία των πιστωτικών ιδρυμάτων μια τέτοια ρύθμιση, οι ίδιοι κύκλοι σημείωναν ότι τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει ασφαλώς να αναπτύξουν κριτήρια με βάση τα οποία θα αξιολογούν ορθολογικότερα την πιστοληπτική ικανότητα των υποψήφιων δανειοληπτών.

Επιπλέον, θα πρέπει να δημιουργήσουν εσωτερικούς μηχανισμούς αξιολόγησης για την αποδοχή ή μη των σχεδίων απαλλαγής από τα χρέη.

Ένα σημαντικό παράπλευρο όφελος της ρύθμισης, τόνιζαν, είναι ότι συμβάλλει στην ανάπτυξη μιας κουλτούρας διαβούλευσης, διαπραγμάτευσης και ρύθμισης των χρεών, που στη σημερινή πρακτική είναι ανύπαρκτη, καθώς δίνει τη δυνατότητα στους πιστωτές να πληροφορούνται τη συνολική οικονομική κατάσταση του οφειλέτη, τους κινδύνους και τις αδυναμίες εξυπηρέτησης χρεών και να υιοθετήσουν εν όψει της πιθανής απαλλαγής από τα χρέη ηπιότερες και ρεαλιστικότερες προσδοκίες.

Σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ, η ρύθμιση χρεών δεν ισοδυναμεί με πτώχευση, ενώ αντίστοιχες ρυθμίσεις έχουν υιοθετήσει όλες σχεδόν οι ανεπτυγμένες χώρες: ΗΠΑ, Καναδάς, Ιαπωνία, Μεγάλη Βρετανία, Δανία, Νορβηγία, Σουηδία, Αυστρία, Ολλανδία, Γερμανία, Βέλγιο, Γαλλία, Πορτογαλία, Τσεχία και πρόσφατα η Ιταλία.

*** Οι προτάσεις για το πάγωμα των χρεών των επιχειρήσεων

Το ΠΑΣΟΚ έχει επίσης προτείνει "πάγωμα" δανειακών υποχρεώσεων για έναν χρόνο και δυνατότητα αναχρηματοδότησης ληξιπρόθεσμων οφειλών επιχειρήσεις που λόγω της σημερινής συγκυρίας πλήττονται ιδιαίτερα και έχουν πρόβλημα αποπληρωμής οφειλών. Αυτό σημαίνει ότι:

- Για έναν χρόνο αναστέλλεται η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης από τα πιστωτικά ιδρύματα (δηλαδή δεν γίνονται κατασχέσεις, πλειστηριασμοί).

- Για έναν χρόνο "παγώνει" η καταβολή της δόσης για επιχειρήσεις που θα μπορούν να υπαχθούν στη ρύθμιση. Θα οφείλονται μόνον οι συμβατικοί τόκοι - όχι οι τόκοι υπερημερίας.

- Για τις επιχειρήσεις που θα υπαχθούν στη ρύθμιση θα δοθεί η αναχρηματοδότηση των οφειλών τους, η αποπληρωμή των οποίων θα μπορεί να έχει διάρκεια π.χ. από 5 - 7 έτη, όπως στην προηγούμενη ρύθμιση του 2004, εκ των οποίων δύο έτη θα αποτελούν περίοδο χάριτος. Η αποπληρωμή θα γίνεται με ισόποσες περιοδικές δόσεις.

- Σημειώνεται ότι αντίστοιχη ρύθμιση είχε γίνει και το 2004 με τον Νόμο 3259/04.


*** Διαβάστε την εισηγητική έκθεση καθώς και ερωτήσεις και απαντήσεις για την πρόταση ΠΑΣΟΚ στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".