Προσκλητήριο διαλόγου στους κοινωνικούς εταίρους για τη ριζική αναμόρφωση του φορολογικού αποστέλλει εντός της εβδομάδας ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, βάζοντας στο τραπέζι προτάσεις που θα οδηγήσουν σε... δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών και στην πάταξη της φοροδιαφυγής για να γεμίσουν τα άδεια δημόσια ταμεία.

Μεταξύ των εισηγήσεων που θα αποτελέσουν αντικείμενο διαβούλευσης περιλαμβάνεται πρόταση-σοκ για σύνδεση του αφορολόγητου ορίου με τη συγκέντρωση αποδείξεων, πρόταση που θα συνδυαστεί με την εφαρμογή ΦΠΑ και πόθεν έσχες για όλους.

Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο αναμένεται να εμφανιστεί αποφασισμένο να φέρει τα πάνω-κάτω στη φορολογία ακινήτων, ξεκινώντας από την κατάργηση του γενικού αφορολόγητου ορίου των 200 τετραγωνικών μέτρων για την πρώτη κατοικία, που θεωρείται άδικο καθώς οδηγεί στην πλήρη απαλλαγή από φόρους συλλήβδην ακριβά και φθηνά ακίνητα, ενώ το Δημόσιο χάνει εκατομμύρια φόρους.

Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα ενός ακινήτου στη Βουλιαγμένη όπου η ανώτερη τιμή ζώνης φτάνει τα 8.800 ευρώ οδηγώντας την αντικειμενική αξία ενός ακινήτου 200 τετραγωνικών στο 1.760.000 ευρώ. Η αγορά μιας τέτοιας πρώτης κατοικίας έχει σήμερα μηδενικό φόρο.

Την ίδια απαλλαγή έχει και ένα ακίνητο 200 τ.μ. στο Καματερό με αντικειμενική αξία 160.000 ευρώ (800 ευρώ το τ.μ.). Αν στα ακίνητα αυτά εφαρμοζόταν φόρος μεταβίβασης 11%, στην πρώτη περίπτωση το Δημόσιο θα εισέπραττε 193.600 ευρώ και στη δεύτερη 17.600 ευρώ. Με το σημερινό αφορολόγητο του νόμου Αλογοσκούφη δεν εισπράττει ούτε 1 ευρώ.

Η αδικία αυτή, όπως θεωρείται από στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, πρέπει να αλλάξει και οι αλλαγές θα προκύψουν από τον διάλογο. Σύμφωνα με τις εισηγήσεις όμως που έχουν υποβληθεί, η κατεύθυνση θα είναι το αφορολόγητο πρώτης κατοικίας να το δικαιούνται μεν όλοι αλλά να προκύπτει από τον συνδυασμό τετραγωνικών, αντικειμενικής αξίας (π.χ. 300.000 ευρώ για τον έγγαμο και έως 120 τ.μ.) και οικογενειακής κατάστασης (προσαύξηση ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών).

Κίνητρα για συλλογή αποδείξεων

Στο τραπέζι αναμένεται να τεθεί και πρόταση για τη σύνδεση του αφορολόγητου ορίου που θα δικαιούται κάθε επαγγελματική κατηγορία με το ύψος των αποδείξεων που θα προσκομίσει στην εφορία. Η πρόταση, εκτιμούν ορισμένοι γνώστες του χώρου, θα μπορούσε να συνδυαστεί με την εφαρμογή ΦΠΑ για όλους (γιατρούς, δικηγόρους, συμβολαιογράφους, ασφαλιστές, ιδιωτικά εκπαιδευτήρια και φροντιστήρια) και καθολική χρήση ταμειακών μηχανών επίσης από όλους (ταξιτζήδες, βενζινάδικα κ.λπ.).

Οι μισθωτοί - συνταξιούχοι για να... κερδίσουν το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ (αναμένεται να αυξηθεί ) θα πρέπει να προσκομίσουν στην εφορία αποδείξεις ύψους τουλάχιστον 6.000 ευρώ από δικηγόρους, κομμωτήρια, εστιατόρια, γυμναστήρια κ.λπ. και το ίδιο θα πρέπει να κάνουν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες για να έχουν το αφορολόγητο των 10.500 ευρώ.

Με τον τρόπο αυτόν εκτιμάται ότι όλοι οι φορολογούμενοι θα ζητούν αποδείξεις και θα υπάρξει άμεση αύξηση των εσόδων του κράτους από ΦΠΑ.

Στο τραπέζι έχει πέσει και πρόταση για την καθολική συλλογή αποδείξεων, ακόμα και από το περίπτερο, η οποία όμως θεωρείται δύσκολο να υλοποιηθεί καθώς θα προϋπέθετε συναλλαγές μόνο μέσω τραπεζικών λογαριασμών και πλαστικού χρήματος.

Η οργάνωση του διαλόγου

Ο διάλογος για την αναμόρφωση του φορολογικού θα κρατήσει έως τον Φεβρουάριο και αναμένεται να οργανωθεί σε πέντε διαφορετικές ενότητες. Οι επιτροπές που θα συγκροτηθούν θα αφορούν στο εισόδημα, στην ακίνητη περιουσία, στην πάταξη της φοροδιαφυγής, στα φυσικά - νομικά πρόσωπα και στη δομή των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών.

Παράλληλα, η κυβέρνηση θα ανοίξει τα χαρτιά της όσον αφορά στις βασικές κατευθύνσεις, με ανάρτηση των θέσεών της στο Διαδίκτυο. Αρχικά μελετούσε το ενδεχόμενο να αναρτήσει στο Διαδίκτυο μόνο τις προγραμματικές της θέσεις για το φορολογικό, χωρίς να κατεβάσει συγκεκριμένες προτάσεις π.χ. για τη νέα κλίμακα. Η κατεύθυνση αυτή εναρμονίζεται πλήρως με τη "συμμετοχική δημοκρατία". Σε αυτό το μοντέλο, κατόπιν διαβούλευσης, η κυβέρνηση θα έπαιρνε τις τελικές αποφάσεις.

Προέκυψε όμως και αντίλογος όπου οι εκφράζοντες αντίθετη άποψη επισήμαναν τις καθυστερήσεις που θα προκύψουν για τη λήψη των τελικών αποφάσεων και έδειξαν το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει συγκεκριμένες θέσεις επί των οποίων θα συζητήσει.

Τελικά φαίνεται να προχωρούν το μοντέλο της συγκρότησης επιτροπών που θα αναλάβουν τον διάλογο σε θεματικές ενότητες και η ανάρτηση στο Διαδίκτυο για διαβούλευση όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένων θέσεων, οι οποίες όμως δεν θα δίνουν στίγμα προειλημμένων αποφάσεων.

Οι προτάσεις

Το οικονομικό επιτελείο θα παρουσιάσει στον διάλογο προτάσεις από τις οποίες εκτιμάται πως θα προκληθούν σημαντικές αντιδράσεις, όπως για παράδειγμα από την προωθούμενη κατάργηση των φοροαπαλλαγών και της αυτοτελούς φορολόγησης, όμως από την άλλη πλευρά θα διατρέχονται από αίσθημα φορολογικής δικαιοσύνης - αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι κυβερνώντες.

Η κυβέρνηση θα κατέβει στον διάλογο με τις παρακάτω προτάσεις:

· Καθιέρωση ενιαίας, προοδευτικής, τιμαριθμοποιημένης κλίμακας.

· Φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών (μερισμάτων) με βάση τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, μετά την αφαίρεση του φόρου που έχει παρακρατηθεί κατά τη διανομή του μερίσματος, καθώς και του ποσού που του αναλογεί και έχει αποδοθεί από την εταιρία ως φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων.

· Φορολόγηση με χαμηλό συντελεστή των αδιανέμητων κερδών των επιχειρήσεων, με στόχους την αύξηση των επενδύσεων, τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων και την αύξηση της απασχόλησης.

· Φορολόγηση των συναλλαγών με εξωχώριες (offshore) εταιρίες φορολογικών παραδείσων.

· Κατάργηση των χαριστικών φοροαπαλλαγών.

· Κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης οποιωνδήποτε αμοιβών.

· Αναμόρφωση της φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών.

· Λογιστικός προσδιορισμός του εισοδήματος.

· Αντικατάσταση του ΕΤΑΚ από το 2010 με προοδευτική φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας χωρίς εξαιρέσεις, με αναμόρφωση του αφορολόγητου ορίου, ώστε να αρθούν οι αδικίες για τους μικροϊδιοκτήτες και να φορολογείται η πραγματικά μεγάλη ακίνητη περιουσία.

· Υιοθέτηση ενός σύγχρονου πρότυπου μοντέλου οργάνωσης και λειτουργίας της φορολογικής διοίκησης, βάσει διεθνών προδιαγραφών, που θα λειτουργεί με σταθερούς κανόνες, με μηχανογραφική στήριξη, αποκεντρωμένη οργάνωση, με απλή και ενιαία ελεγκτική διαδικασία και διοίκηση βάσει συμφωνημένων στόχων.

· Εφαρμογή ενός αντικειμενικού συστήματος επιλογής των ελεγκτέων υποθέσεων (point system), ώστε να εντοπίζονται και να ελέγχονται τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα υψηλού κινδύνου ως προς τη φοροδιαφυγή. Άμεση επιβολή αυστηρών διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβάσεων.

· Αποτελεσματικός έλεγχος όλων των ενδοομιλικών συναλλαγών.

· Καθιέρωση καθολικού ελέγχου του πόθεν έσχες και των δαπανών διαβίωσης.

· Διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων TAXIS/ICIS (εφορίες - τελωνεία) με τα πληροφοριακά συστήματα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και άλλων υπηρεσιών, ώστε να διασταυρωθούν και να αξιοποιηθούν όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες για να περιοριστεί η φοροδιαφυγή και η εισφοροδιαφυγή.

· Υποχρέωση διατήρησης επαγγελματικών λογαριασμών στις τράπεζες, διασύνδεση με τα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου Οικονομικών και πρόσβαση των φορολογικών υπηρεσιών.

· Εξυπηρέτηση των πολιτών από σημεία εκτός ΔΟΥ και από μία θέση εργασίας μέσα στη ΔΟΥ.

· Κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων.

· Κωδικοποίηση και απλούστευση της φορολογικής νομοθεσίας και σύνταξη νέου ενιαίου κώδικα όλης της φορολογικής νομοθεσίας και της διαδικασίας, που θα αναρτηθεί στο Διαδίκτυο και θα ενημερώνεται συνεχώς.

· Ηλεκτρονική παρακολούθηση της αγοράς των καυσίμων, για την πάταξη του λαθρεμπορίου.

· Κατάργηση όλων των περιττών πιστοποιητικών, με καθιέρωση της δήλωσης και του εκκαθαριστικού ως μόνων πιστοποιητικών.

· Αναδιοργάνωση της ΥΠΕΕ και προσανατολισμός σε στοχευμένους ελέγχους έπειτα από επεξεργασία στοιχείων, διασταυρώσεων, πληροφοριών σε τοπική και διεθνή κλίμακα, έλεγχος των υποτιμολογήσεων και υπερτιμολογήσεων μεταξύ συγγενικών επιχειρήσεων σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο.

· Συνεχής διασταύρωση φορολογικών δεδομένων με άντληση στοιχείων από όλους τους φορείς, ώστε κάθε προσπάθεια απόκρυψης αμοιβών, συναλλαγών και εντέλει εισοδημάτων να είναι ατελέσφορη και ασύμφορη.