Τον προβληματισμό τους για τις επιπτώσεις από το μακροοικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας εκφράζουν παράγοντες του κυπριακού χρηματοπιστωτικού κλάδου - Φοβούνται άνοδο επιτοκίων σε περίοδο κρίσης!

Έντονος είναι ο προβληματισμός που επικρατεί στις κυπριακές τράπεζες, καθώς φοβούνται την έλευση αρνητικών επιδράσεων στα αποτελέσματά τους εξαιτίας των πιθανών παρενεργειών που θα προκύψουν από τα μακροοικονομικά προβλήματα της Ελλάδας.

Το πρόβλημα δεν εστιάζεται στις απομειώσεις των κρατικών τίτλων της Ελλάδας, καθώς και οι τρεις μεγάλες κυπριακές τράπεζες (Κύπρου, Marfin και Ελληνική) μικρές σχετικά επενδυτικές θέσεις διαθέτουν, και μάλιστα μέρος αυτών είναι "χετζαρισμένες".

Το πρόβλημα ξεκινά από την αξιοσημείωτη έκθεση που παρουσιάζουν οι κυπριακές τράπεζες στην Ελλάδα, λόγω της ανάπτυξης εργασιών στη χώρα.

Ωστόσο, ένας επιπλέον φόβος είναι μήπως δούμε μέσα στο 2010 να ανεβαίνουν ακόμη παραπάνω, τα ήδη υψηλά επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων στην Κύπρο. Σήμερα, οι εμπορικές τράπεζες προσφέρουν επιτόκια στις προθεσμιακές καταθέσεις γύρω στο 4%, ενώ κάποια συνεργατικά πιστωτικά ιδρύματα ανεβάζουν τον πήχη γύρω στο 5%, ή και οριακά ψηλότερα όταν πρόκειται για μεγάλα ποσά.

Ως αποτέλεσμα, ανάλογα υψηλά είναι και τα επιτόκια χορηγήσεων, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις στο σύνολο των οικονομικών παραγόντων, που απορούν για το πώς θα μπορούσε να ανακάμψει η οικονομία, όταν τα επιτόκια χορηγήσεων είναι τόσο υψηλά σε περίοδο ύφεσης (φέτος το ΑΕΠ αναμένεται να κινηθεί αρνητικά και το 2010 στο όριο του μηδενός). Σε όλες τις άλλες χώρες του κόσμου τα επιτόκια έπεσαν, εκτός από την Κύπρο(!) διαμαρτύρονται.

Κατά τη διάρκεια του 2009 βέβαια, για το θέμα αυτό ασκήθηκε εντονότατη κριτική στον υπουργό Οικονομικών κ. Χαρίλαο Σταυράκη, τόσο από τα πολιτικά κόμματα όσο και από τους παράγοντες της τραπεζικής αγοράς.

Ενδεικτική είναι η δήλωση του κ. Βάσου Σιαρλή, προέδρου του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου: "Μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, εξηγείται και η κίνηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να έρθει μέσα από έναν μηχανισμό που υιοθέτησε και να προσφέρει απεριόριστη και φτηνή ρευστότητα, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν με άνεση οι οικονομίες των χωρών-μελών. Από το σύστημα αυτό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η Κύπρος δεν άντλησε ούτε ένα ευρώ φτηνής πλεονάζουσας ρευστότητας γιατί στην Κύπρο, μεταξύ άλλων δυσκολιών, δεν υπήρχε η απαιτούμενη νομοθεσία για την άντληση αυτής της ρευστότητας...

Ένας επιπρόσθετος λόγος των ψηλών επιτοκίων στην Κύπρο ήταν και ο έντονος ανταγωνισμός με τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα τα οποία στην προσπάθειά τους να επανακτήσουν μερίδιο αγοράς στις καταθέσεις έσπρωξαν τα καταθετικά επιτόκια στα ύψη".

Ακόμη πιο αιχμηρός στην κριτική του εμφανίζεται ο ανώτατος εκτελεστικός διευθυντής της Ελληνικής Τράπεζας κ. Μάκης Κεραυνός: "Δεν ελήφθησαν μέτρα έγκαιρα, καθώς είχε δημιουργηθεί η εντύπωση ότι μπορούσε η κυπριακή οικονομία από μόνη της και ίσως λόγω των αντοχών που διαχρονικά επέδειξε, να μείνει αλώβητη από την κρίση. Αυτή όμως ήταν, όπως αποδείχτηκε από τα πράγματα, ιδιαίτερα λανθασμένη αντίληψη. Ουτοπική θα τη χαρακτήριζα".


Η κίνηση των 2,2 δισ. και οι νέοι φόβοι

Αλήθεια όμως είναι ότι η κυπριακή κυβέρνηση, έστω και με καθυστέρηση, αποφάσισε να προχωρήσει στην έκδοση ειδικών κυβερνητικών ομολόγων ύψους 2,2 δισ., με στόχο να ενισχυθεί η ρευστότητα του συστήματος μέσα στο 2010.

Οι παράγοντες της αγοράς ωστόσο αμφιβάλλουν έντονα για το κατά πόσον αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει από μόνο του στην πτώση των επιτοκίων, ενώ αντίθετα κάποιοι από αυτούς δεν αποκλείουν και άνοδό τους, εξαιτίας των παρενεργειών από τη μακροοικονομική κρίση στην Ελλάδα.

Ο κ. Βάσος Σιαρλής, πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου δηλώνει: "Θα θέλαμε πάρα πολύ να μειωθούν τα επιτόκια. Όμως από το ποσό αυτό, 1,7 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθεί άμεσα αφού θα αποσυρθεί από τις καταθέσεις του κράτους. Υπάρχει επίσης μια άλλη δυσκολία, καθώς το κυπριακό τραπεζικό σύστημα είναι στενά συνδεδεμένο με το ελληνικό. Η οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα παρουσιάζει κάποιες αδυναμίες. Υπάρχει ο φόβος ότι θα δούμε έντονες πιέσεις στα επιτόκια, τις τελευταίες εβδομάδες είδαμε τα επιτόκια των ομολόγων στην Ελλάδα να ανεβαίνουν σημαντικά και υπάρχει ο κίνδυνος ότι αν αυτά ανεβούν, τότε αυτό θα επηρεάσει και την Κύπρο.

Κατά συνέπεια, ενώ γίνονται τώρα κάποιες προσπάθειες για να μειώσουμε τα επιτόκια στην Κύπρο, πιθανόν να μην τα καταφέρουμε εξαιτίας της πολύ μεγάλης σύνδεσής μας με τον ελλαδικό χώρο και του έντονου ανταγωνισμού με τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα που προσπαθούν να αποκτήσουν μερίδιο αγοράς" .

"Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα επιτόκια θα μειωθούν και μάλιστα το σενάριο για αυξημένα επιτόκια στην κυπριακή οικονομία δεν θα πρέπει να αποκλειστεί. Αν τώρα θέλουμε να μειώσουμε το ύψος των επιτοκίων χορηγήσεων, θα πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα" δήλωσε στο euro2day, ο κ. Χρήστος Στυλιανίδης, διευθύνων σύμβουλος Διεθνών Δραστηριοτήτων της Marfin Popular Bank, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων:

Πρώτον, στη έκδοση καλυμμένων ομολογιών, προκειμένου να μπορεί να αντληθεί ουσιαστική ρευστότητα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (η έκδοση των ομολόγων των 2,2 δισ. αφορά σε μεγάλο βαθμό ανακύκλωση υπαρχόντων κεφαλαίων του συστήματος).

Δεύτερον, στην άσκηση ενιαίας εποπτείας σε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας.

Και τρίτον, σε συντονισμένες κινήσεις φορέων και κυβέρνησης με στόχο την υποχώρηση των καταθετικών επιτοκίων.

"Φοβούμαι άνοδο των επιτοκίων, λόγω των εξελίξεων κυρίως στα μακροοικονομικά της Ελλάδας. Η διακοπή της χρηματοδότησης του συστήματος της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα οδηγήσει κατά πάσα πιθανότητα τα τραπεζικά ιδρύματα στην Ελλάδα στη διασφάλιση καταθέσεων, που αυτό με τη σειρά του σημαίνει αύξηση της ζήτησης για καταθέσεις και επομένως αύξηση των καταθετικών επιτοκίων.

Και επειδή οι οικονομίες της Ελλάδας και της Κύπρου είναι συγκοινωνούντα δοχεία, θα αρχίσει ίσως πίεση για άνοδο των καταθετικών επιτοκίων και στην Κύπρο, σε μια περίοδο μάλιστα που τα επιτόκια είναι ψηλά", δηλώνει ο κ. Μάκης Κεραυνός, ανώτατος εκτελεστικός διευθυντής της Ελληνικής Τράπεζας.