Επιστολή με τις προτάσεις της για το θεσμικό πλαίσιο παραγωγής των δημοσίων έργων κατέθεσε στον Υπουργό Υποδομών κ. Δημ. Ρέππα πρώτη η ΠΕΔΜΕΔΕ, ανταποκρινόμενη άμεσα στην σχετική πρόσκλησή του, προκειμένου στην συνέχεια, αφού ληφθούν υπόψη οι απόψεις και προτάσεις όλων των φορέων που θα συγκεντρωθούν, να διαμορφωθεί το νέο θεσμικό πλαίσιο παραγωγής των δημοσίων έργων που θα δοθεί στην δημοσιότητα για διαβούλευση.

Οι προτάσεις – απόψεις της Ένωσης κινούνται και εναρμονίζονται με τους τιθέμενους στην επιστολή του Υπουργού πέντε βασικούς άξονες που αναφέρονται στην ποιότητα των έργων, στην σύντμηση χρόνου και κόστους χωρίς υπερβάσεις και αποκλίσεις, στην διαφάνεια και αξιοκρατία κατά την ανάθεση, στην προστασία του περιβάλλοντος και στις δαπάνες διάρκειας ζωής καθώς και με τους επί μέρους ειδικότερους στόχους για οργάνωση Μητρώων ΜΕΚ – ΜΕΕΠ, για αξιόπιστους φακέλους έργων, για αντικειμενικούς κανόνες ανάθεσης, για εκσυγχρονισμό προδιαγραφών – τιμολογίων και για απλούστευση των διαδικασιών σε όλο το φάσμα παραγωγής των έργων.

Επειδή ωστόσο υπάρχουν και πιεστικά θέματα που επιζητούν άμεση παρέμβαση προκειμένου να αποτραπεί η οικονομική ασφυξία και κατάρρευση του κατασκευαστικού κλάδου, η Ένωση θεώρησε σκόπιμο να προτάξει τις θέσεις της για τα πιεστικά αυτά θέματα που αφορούν τις οφειλές του δημοσίου, την αναδιάρθρωση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων με έμφαση στα μικρά και μεσαία έργα, την κατάργηση των πρόσθετων εγγυήσεων στα έργα και την δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου του έργου με τα βασικά στοιχεία κάθε δημόσιου έργου καθώς και την υποχρεωτική δημοσίευση των περιλήψεων των διακηρύξεων στο ΦΕΚ και στο διαδίκτυο μόνο.

Στην επιστολή της η ΠΕΔΜΕΔΕ διαβεβαιώνει ότι είναι στη διάθεση του Υπουργού για τις όποιες διευκρινίσεις επί των προτάσεών της και ευελπιστεί ότι θα συνεισφέρει στην διαμόρφωση ενός θεσμικού πλαισίου ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων έργων που θα διασφαλίσει τη διαφάνεια και τον υγιή ανταγωνισμό στον κλάδο μας.

Ακόμα υπογραμμίζεται η ανάγκη για καθιέρωση αναλυτικών τιμολογίων σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό των τεχνικών προδιαγραφών και την καθιέρωση απλού και αντικειμενικού τρόπου αναθεώρησης των τιμών, καθώς και η απλούστευση διαδικασιών της τήρησης των μητρώων ΜΕΕΠ και ΜΕΚ και η θεσμοθέτηση του Μητρώου ΜΗΚΙΕ , έτσι ώστε όλες οι κατασκευές ( δημόσιες και ιδιωτικές) να γίνονται από πιστοποιημένες επιχειρήσεις .

Παράλληλα η ΠΕΔΜΕΔΕ αναφέρει στο υπόμνημά της προς στο Υπουργείο Υποδομών ότι «η συνολική αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου των δημοσίων έργων με την εκπόνηση σωστών μελετών, με την ουσιαστική επίβλεψη εκ μέρους της δημόσιας διοίκησης και με ριζική απλούστευση των διαδικασιών σε όλο το φάσμα παραγωγής δημοσίων έργων θα εξασφαλίσει τόσο την προστασία του περιβάλλοντος στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης όσο και την ποιοτική διάρκεια του δημόσιου έργου, ικανοποιώντας απόλυτα τον τελικό χρήστη αυτού που είναι το κοινωνικό σύνολο της χώρας μας».

Στην κατεύθυνση αυτή αναφερόμενη στις γενικές αρχές και επιδιώξεις του συστήματος ανάθεσης υπογραμμίζει ότι «η διασφάλιση της ποιότητας των έργων, η πληρότητα των μελετών, η κοστολογική τεκμηρίωση, η εμπρόθεσμη περαίωση, η ολοκλήρωση των έργων χωρίς υπερβάσεις και αποκλίσεις, οι περιβαλλοντικές δεσμεύσεις, η αξιοπιστία και ικανότητα των διαγωνιζομένων, η διαφάνεια και αξιοκρατία στην εφαρμογή των διαδικασιών ανάθεσης, οι δαπάνες λειτουργίας σε συνδυασμό με την διάρκεια ζωής των έργων, αποτελούν απαραίτητες αρχές και επιδιώξεις που πρέπει να διασφαλίζονται με τον φάκελο του έργου πριν την προκήρυξη της δημοπράτησης γιατί έτσι θα αποφευχθούν φαινόμενα καιροσκοπισμού, αλόγιστων εκπτώσεων και ημιτελών έργων που βιώνουμε με το υφιστάμενο σύστημα».

Σχετικά με τις προϋποθέσεις δημοπράτησης κάθε έργου η ΠΕΔΜΕΔΕ προτείνει να καθιερωθεί υποχρεωτικά η έκδοση πρόσφατης διοικητικής πράξης πριν τη δημοσίευση της προκήρυξης, με την οποία θα βεβαιώνεται η ύπαρξη όλων των απαραίτητων προϋποθέσεων δημοπράτησης, ενώ σε ό,τι αφορά τις διαγωνιστικές διαδικασίες προτείνει οι επιτροπές διαγωνισμού να έχουν μόνιμο χαρακτήρα, τουλάχιστον ετήσιας διάρκειας και να είναι ανεξάρτητες έναντι των αναθετουσών αρχών.

Επιπλέον η διαδικασία του διαγωνισμού να περιλαμβάνει δυο διακριτά στάδια σε διαφορετικές ημερομηνίες μεταξύ τους, από τα οποία το πρώτο στάδιο θα αφορά την κατάθεση και εξέταση των δικαιολογητικών, την υποβολή τυχόν ενστάσεων, την εκδίκασή τους και την οριστικοποίηση αυτών που έχουν δικαίωμα συμμετοχής και υποβολής προσφοράς, ενώ το δεύτερο στάδιο θα αφορά την κατάθεση των προσφορών και την αποσφράγισή τους αυθημερόν με καταγραφή και ανακοίνωση όλων των σχετικών στοιχείων.

Η ανάδειξη του μειοδότη για την ανάθεση του έργου προτείνεται να γίνεται με την εφαρμογή συστήματος αξιολόγησης προσφορών με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα προσφορά, ενώ τα κριτήρια συμμετοχής και υπολογισμού της πλέον συμφέρουσας προσφοράς για την ανάδειξη του μειοδότη να αποτελούν οι υποβαλλόμενες οικονομικές προσφορές, ( πλήθος προσφορών, μέση προσφερόμενη έκπτωση, συντελεστές ακραίων περιπτώσεων και ομαδοποιήσεων κλπ) τα πιθανά ανεκτά επί μέρους κοστολογικά όρια που θέτουν τα τεύχη δημοπράτησης καθώς και ποιοτικά στοιχεία των διαγωνιζομένων (οργανωτική ικανότητα, φερεγγυότητα, ποιοτικές και περιβαλλοντικές δομές οργάνωσης, διαθεσιμότητα προσωπικού και μέσων, επιβαρυντικά στοιχεία κλπ).

Οπως επισηαμίνεται σε σχετική ανακοίνωση, είναι αυτονόητο ότι οι πιστοποιημένες μέσω του μητρώου ΜΕΕΠ επιχειρήσεις ικανοποιούν αυτοδίκαια τις αντίστοιχες με την τάξη και κατηγορία οργανωτικές απαιτήσεις, σε συνδυασμό και με τις ανειλημμένες συμβατικές δεσμεύσεις.

Τα συστήματα διαμόρφωσης της οικονομικής προσφοράς είναι ανεξάρτητα από τα κριτήρια επιλογής και ανάδειξης του μειοδότη με συνηθέστερα εφαρμοζόμενο το σύστημα με επί μέρους ποσοστά έκπτωσης κατά ομάδες τιμών και με έλεγχο ομαλότητας, ενώ η ΠΕΔΜΕΔΕ τίθεται υπέρ της πλήρους κατάργησης του συστήματος προσφοράς που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή και μόνον της κατ’ εξαίρεσιν εφαρμογής του σε απολύτως εξειδικευμένες περιστάσεις, όπου η τεκμηρίωση της αναγκαιότητας αυτής είναι απολύτως προφανής και προσθέτει ότι για όλα τα συστήματα προσφοράς οι απαιτήσεις της διακήρυξης και των τευχών δημοπράτησης πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες.

Στις προτάσεις της η ΠΕΔΜΕΔΕ υπογραμμίζει ακόμα την ανάγκη οι ισχύουσες σήμερα διατάξεις για την υλοποίηση των συμβάσεων και την εκτέλεση των έργων να εκσυγχρονιστούν και αναθεωρηθούν με γνώμονα την ταχύτητα και ευελιξία στην λήψη αποφάσεων και σαφή επιμερισμό των ευθυνών στους συντελεστές παραγωγής των έργων, ενώ επισημαίνει την ανάγκη οι προθεσμίες ενεργειών για τα συμβαλλόμενα μέρη να είναι σύντομες και εκατέρωθεν δεσμευτικές και προσθέτει ότι έχει καθοριστική σημασία για τον κύκλο ζωής του έργου η περίοδος δοκιμασίας, συντήρησης και εγγύησης μέχρι την παραλαβή του έργου που πρέπει να είναι μια και οριστική με πλήρη εκκαθάριση των σχέσεων για τα συμβαλλόμενα μέρη.
 
Ο ρόλος του αναδόχου την περίοδο αυτή είναι σημαντικός και πρέπει στη σύμβαση να εμπεριέχονται ξεχωριστοί όροι αποζημίωσής του για τις απαιτούμενες υπηρεσίες του.