Το σχέδιο νόμου που ρυθμίζει τις οφειλές των υπερχρεωμένων νοοικοκυριών ενδέχεται οδηγήσει σε μείωση των εισπράξεων και αύξηση των defaults σε τίτλους με βάση ενυπόθηκα δάνεια και άλλες μορφές καταναλωτικής πίστης, προειδοποιεί η Fitch, τονίζοντας ότι ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και σε πιστοληπτική υποβάθμιση των εν λόγω τίτλων.

"Εάν οι προσδοκίες της Fitch για υποχώρηση των τιμών των ακινήτων στην Ελλάδα κατά 15-20% υλοποιηθούν, ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων θα υπάγεται στις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου", αναφέρει ο αναλυτής της Fitch στο Λονδίνο, Σπύρος Μίχας. "Αυτό θα έχει άμεση επίπτωση στις αξιολογήσεις των ελληνικών τιτλοποιήσεων και καλυμμένων ομολόγων".    

Αντ' αυτού, σημειώνει ο οίκος, για τους δανειολήπτες που προσωρινά δεν δύνανται να ευθυγραμμιστούν με τις υποχρεώσεις τους, θα μπορούσε να χορηγηθεί απλώς μια αναστολή πληρωμών για δυο έτη. 

Το βασικό ερώτημα, τονίζει, είναι το πώς το δικαστήριο θα εκτιμήσεις την πραγματική οικονομική κατάσταση των δανειοληπτών που αιτούνται να υπαχθούν στη ρύθμιση. "Δεδομένων των ισχνών φορολογικών ελέγχων, της κλίμακας των αδήλωτων πηγών εισοδήματος στην Ελλάδα και της πιθανότητας δανειοληπτών που εκμεταλλεύονται το νέο ευνοϊκό πλαίσιο, το σχέδιο νόμου παρουσιάζει σημαντικά ρίσκα εκτέλεσης". 

Η Fitch θεωρεί ότι το πνεύμα των νέων ρυθμίσεων ενδέχεται να ενθαρρύνει την κακή πιστωτική συμπεριφορά των Ελλήνων δανειοληπτών, μια τάση που διαφαίνεται ήδη στην επιδείνωση των δεικτών απόδοσης δανείων από τη στιγμή που τα νομοσχέδια τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση στα τέλη του 2009.

Εν τω μεταξύ, η εισαγωγή πιο "χαλαρών" ρυθμίσεων αναφορικά με τις εγγραφές στον Τειρεσία ενδέχεται να οδηγήσει σε περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης, σημειώνει. 

Μετά την υποβάθμιση της Ελλάδας το Δεκέμβριο, η Fitch έχει θέτσει σε "Rating Watch Negative" (στον προθάλαμο υποβάθμισης) όλες τις κοινοπρακτικές συναλλαγές και τα προγράμματα καλυμμένων ομολόγων των ελληνικών τραπεζών. "Αν και αναμένεται να τακτοποιηθεί το RWN εντός των επόμενων εβδομάδων, ο νέος νόμος -εάν περάσει στην τρέχουσα μορφή του- θα ασκήσει νέες πιέσεις στις αξιολογήσεις των ελληνικών τιτλοποιήσεων και καλυμμένων ομολόγων. 
   
*** Πως σχολιάζει το Υπουργείο Οικονομίας

Με αφορμή εκτιμήσεις που εκφράζονται από τον οίκο Fitch για το σχέδιο νόμου για τη ρύθμιση των οφειλών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, οι οποίες βασίζονται στην εσφαλμένη υπόθεση ότι προωθείται γενικευμένη ρύθμιση καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων, ο Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή, Δ. Σπυράκος του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας δήλωσε τα ακόλουθα:

• Το εν λόγω σχέδιο νόμου εισάγει θεσμούς που υπάρχουν από χρόνια στην πλειοψηφία των χωρών της ευρωζώνης, και όπως δείχνουν εμπειρικές μελέτες όχι μόνο δεν διατάραξε αλλά αντίθετα ενίσχυσε την ηθική των πληρωμών. Και αυτό γιατί η πληρωμή δεν παραμένει σε αυτές τις περιπτώσεις στη διαιώνιση του χρέους αλλά προσφέρει διέξοδο και προοπτική απεγκλωβισμού από την υπερχρέωση.

• Με το σχέδιο νόμου καθιερώνεται η δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών για οφειλέτες που έχουν αποδεδειγμένη και μόνιμη αδυναμία πληρωμής, δηλαδή για οφειλέτες που εκ των πραγμάτων δεν έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν τα χρέη τους. Το σχέδιο νόμου δημιουργεί λοιπόν κίνητρα στους οφειλέτες αυτούς να εξυπηρετήσουν, εξαντλώντας τις δυνατότητές τους για μία χρονική περίοδο τεσσάρων ετών, ένα μέρος των χρεών τους προκειμένου να απεγκλωβιστούν από την υπερχρέωση.

• Ας μην παραβλέπουμε ότι σύμφωνα με στοιχεία των τραπεζών κατά τα προηγούμενα χρόνια το ποσοστό ανάκτησης των τραπεζών στα καταναλωτικά δάνεια και κάρτες που εμφανίζουν καθυστέρηση μεγαλύτερη των έξι μηνών δεν υπερβαίνει το 20-25%. Είναι βέβαιο ότι η εισαγωγή του εν λόγω σχεδίου νόμου θα επιτρέψει στα πιστωτικά ιδρύματα την αποσπασματική τουλάχιστον ικανοποίηση απαιτήσεών τους που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να επιτύχουν από την περιουσία και τα εισοδήματα των καταναλωτών που θα θελήσουν και θα καταφέρουν να ανταποκριθούν στο πλάνο αποπληρωμής που θα τους θέσει το δικαστήριο.

• Ιδιαίτερα σημαντική μάλιστα είναι η πρωτοποριακή διάταξη που εμπεριέχει ο νόμος για τη δυνατότητα εξαίρεσης της κατοικίας από τη ρευστοποιήσιμη περιουσία. Κι’ αυτό γιατί τούτο συμβαίνει με ευνοϊκούς για τις τράπεζες όρους. Στην περίπτωση δηλαδή αυτή ο οφειλέτης αναλαμβάνει να εξυπηρετήσει ένα πρόσθετο χρέος στο 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου.

• Χωρίς το σχέδιο νόμου τα εν λόγω ακίνητα θα εκπλειστηριάζονταν σε κατά πολύ μικρότερες αξίες, δίχως να ικανοποιηθούν αντίστοιχα οι τράπεζες. Οι δε υπερχρεωμένοι δανειολήπτες θα μπορούν πλέον να εξυπηρετούν τα στεγαστικά τους δάνεια υπό ευνοϊκότερους όρους, καθώς θα έχουν απαλλαγεί από ένα σημαντικό μέρος των λοιπών οφειλών τους.

• Σε αντίθεση με όσα κάποιοι θέλουν να ισχυρίζονται το σχέδιο νόμου ενισχύει εντέλει και τις τιτλοποιήσεις των στεγαστικών δανείων, γιατί καθιστά και πάλι βιώσιμη την εξυπηρέτησή τους.