Στις παρατηρήσεις του ΕΒΕΑ όσον αφορά το Σχέδιο Νόμου για τις εμπορευματικές μεταφορές που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από την κυβέρνηση, τονίζεται ότι το νομοσχέδιο διατηρεί ουσιαστικά την αγορά κλειστή, θα οδηγήσει σε αύξηση των κομίστρων για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές και στην πραγματικότητα, θα επιφέρει εικονική απελευθέρωση στις εμπορευματικές μεταφορές.

Οπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση, είναι προφανές ότι η κυβέρνηση συνέταξε το σχέδιο νόμου για τις εμπορευματικές μεταφορές κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των σημερινών ιδιοκτητών Φορτηγών Δημόσιας Χρήσης, ώστε η απελευθέρωση της αγοράς να ακυρώνεται στην πράξη. Ακριβώς το ίδιο είχε πράξει και η προηγούμενη κυβέρνηση, διαμορφώνοντας το νόμο για το bake off με τρόπο που να εξυπηρετεί αποκλειστικά τα συμφέροντα των αρτοποιών.

Η θέση αυτή στηρίζεται σε συγκεκριμένα επιχειρήματα:

• Πρώτο, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε., το εκτιμώμενο κόστος κτήσης μιας άδειας κυμαίνεται από €40.000 έως € 180.000 -200.000. Πρόκειται για ένα ποσό ιδιαίτερα υψηλό, που στην πράξη αποτελεί σοβαρό εμπόδιο για την είσοδο στο επάγγελμα και την απελευθέρωση της αγοράς. Για να γίνουν οι απαραίτητες συγκρίσεις:

Το κόστος κτήσης μιας νέας άδειας στην Ιταλία είναι μηδενικό, και μόνο ένα παράβολο καταβάλλεται στην ομοσπονδία των ΔΧ.

Στη Βουλγαρία, όπου κυρίως οδηγούνται οι συμπολίτες μας, το κόστος είναι μόλις € 1.000.

Στη Γερμανία απαιτείται κόστος μόνο κάποιων χαρτοσήμων, ύψους περίπου € 300.

Στη Σουηδία το κόστος είναι μηδενικό.

Με βάση τα παραπάνω, αυτόματα δημιουργείται ανταγωνιστικό μειονέκτημα για όλες τις μεταφορικές εταιρείες στην Ελλάδα και, στην πράξη, δεν θα υπάρχει λόγος να ιδρυθούν νέες εταιρείες στην Ελλάδα, αφού αυτό μπορεί να γίνει στο εξωτερικό με πολύ μικρότερο κόστος.

• Δεύτερο, η πρόβλεψη για την υποχρεωτική εξασφάλιση χώρων στάθμευσης από τις νέες εταιρείες, αυξάνει επιπλέον το κόστος έναρξης και λειτουργίας και ουσιαστικά ωφελεί τους ήδη υπάρχοντες μεμονωμένους κατόχους αδειών φορτηγών Δ.Χ..

• Τρίτο, με δεδομένα τα εμπόδια εισόδου στην αγορά, η απελευθέρωση των κομίστρων θα οδηγήσει τελικά σε αύξηση και όχι σε μείωση των κομίστρων. Συνέπεια αυτού θα είναι η αύξηση στις τιμές των προϊόντων.

Το ΕΒΕΑ καλεί την κυβέρνηση να αναθεωρήσει το σχέδιο νόμου, εάν θέλει πράγματι να απελευθερωθεί η αγορά, σε όφελος της εθνικής οικονομίας και των καταναλωτών.

Συγκεκριμένα, το ΕΒΕΑ προτείνει την αναθεώρηση του σχεδίου νόμου, με βάση τις εξής προτάσεις:

Πρώτο, το κόστος απόκτησης άδειας να μειωθεί στο ελάχιστο.

Δεύτερο, οι προβλέψεις για χώρους στάθμευσης από τις νέες εταιρείες να προσαρμοστούν στα ελάχιστα ισχύοντα των χωρών μελών της Ε.Ε.

Τρίτο, να δοθούν κίνητρα από την Πολιτεία για την απόσυρση οχημάτων μεγάλης ηλικίας και την αντικατάστασή τους με οχήματα τελευταίας τεχνολογίας.

Τέταρτο, να μειωθούν τα τέλη κυκλοφορίας για τα EURO και IV EURO V οχήματα.

Πέμπτο, να επιβληθούν στα παλαιότερα οχήματα τέλη κυκλοφορίας, με κλιμακωτή τιμολόγηση βάσει της τεχνολογίας του κινητήρα.

Έκτο, να υπάρξει κλιμακωτή τιμολόγηση του τέλους μεταβίβασης, το οποίο θα αυξάνεται ανάλογα με την παλαιότητα του προς μεταβίβαση οχήματος.

Έβδομο, να επιβληθεί συχνότερη Έκδοση Κάρτας Ελέγχου Καυσαερίων και έλεγχος ΚΤΕΟ για τα παλιάς τεχνολογίας οχήματα.

Όγδοο, να απαγορευθεί η διέλευση των παλαιών βαρέων φορτηγών και λεωφορείων (μεγαλύτερων της δεκαετίας) μέσα από τα πολεοδομικά συγκροτήματα της Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Ένατο, να υπάρξει επιβολή τελών κυκλοφορίας και διοδίων, με ηλικιακή διαβάθμιση.

Δέκατο, να βελτιωθεί ποιοτικά η πρακτική και θεωρητική εκπαίδευση των οδηγών.

Ενδέκατο, να ενισχυθούν οι έλεγχοι της Τροχαίας για χρήση ζώνης και τήρηση ορίων.

Τέλος, εφόσον η κυβέρνηση συνεχίσει να επιμένει σε αυτή την κατ’ όνομα μόνο απελευθέρωση, το ΕΒΕΑ θα υποχρεωθεί να ενημερώσει τα αρμόδια στελέχη της Ε.Ε. της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, τα οποία εποπτεύουν το πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης της χώρας.

Οφέλη από την πραγματική απελευθέρωση των εμπορευματικών μεταφορών

Η απελευθέρωση των οδικών εμπορευματικών μεταφορών αποβλέπει στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κοινωνικού συνόλου.

Τα κράτη μέλη της Ε.Ε. έχουν ήδη προχωρήσει σε αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τον κλάδο οδικών μεταφορών, με βασικό μέτρο πολιτικής την κατάργηση των ποσοτικών περιορισμών εισόδου στο επάγγελμα του μεταφορέα.

Τα αποτελέσματα της απελευθέρωσης των οδικών εμπορευματικών μεταφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συνίστανται στα ακόλουθα:

• Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και μείωση του κόστους των μεταφορών.
• Σταθεροποίηση της αγοράς και βελτίωση της οδικής ασφάλειας.
• Αύξηση των εμπορικών ροών.
• Υποχώρηση της τιμής ανά μονάδα μεταφερόμενου προϊόντος.
• Ενίσχυση της παραγωγικότητας.
• Βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών και ανάπτυξη καινοτομιών.
• Βελτίωση της οδικής ασφάλειας.
• Μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.

Η Ελλάδα εξακολουθεί σήμερα να είναι η μοναδική χώρα της Ε.Ε. των 15, στην οποία δεν χορηγούνται νέες άδειες κυκλοφορίας ΔΧΦΑ και εφαρμόζεται το σύστημα του αμφιοριακού κομίστρου στις εγχώριες μεταφορές.

Οι σημαντικότερες επιπτώσεις της οπισθοδρομικής αυτής πολιτικής συνοψίζονται στα εξής:

• Ενώ η εν λόγω αγορά έχει διευρυνθεί σημαντικά, παρουσιάζοντας μέση ετήσια αύξηση 5,7% έναντι 3,8% στο σύνολο της ΕΕ-15 την περίοδο 1990-2000, το μερίδιο των Ελλήνων μεταφορέων στις εθνικές μεταφορές υποχώρησε σταδιακά από 84,4% σε 78,8%.

• Το κόστος των μεταφορών διατηρείται υψηλό, ενώ το ίδιο ισχύει και για τον πληθωρισμό και την ανεργία.

• Η Ελλάδα διαθέτει τον πλέον γερασμένο στόλο των επαγγελματικών οχημάτων (με μέσο όρο ηλικίας τα 18 έτη, έναντι 12,5 στην Ε.Ε. των 15 και 8 στη Γερμανία). Το γεγονός αυτό έχει δυσμενέστατες επιπτώσεις τόσο στην οδική ασφάλεια, όσο και στο περιβάλλον.

• 9 στα 10 επαγγελματικά οχήματα που τίθενται σε κυκλοφορία στη χώρα μας είναι εισαγόμενα μεταχειρισμένα, αμφιβόλου τεχνικής επάρκειας και παρωχημένης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.
 
• Δημιουργείται πρόσθετο κόστος για χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αναγκάζονται όλο και συχνότερα να αγοράζουν ιδιόκτητα φορτηγά, ενώ θα μπορούσαν να κάλλιστα να εξυπηρετούνται καλύτερα και φθηνότερα από τα ΔΧΦΑ.

Σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, εάν η Ελλάδα ακολουθήσει το μοντέλο της σταδιακής απελευθέρωσης της αγοράς των οδικών εμπορευματικών μεταφορών, θα προκύψουν τα ακόλουθα οφέλη:

• Σημαντική μείωση των κομίστρων (1,5- 2,5% ετησίως).
• Η μείωση των κομίστρων θα οδηγήσει σε υποχώρηση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή κατά 0,2 – 0,3 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως.
• Αύξηση του αριθμού επιχειρήσεων στον κλάδο 1-2% ετησίως.
• Ενίσχυση της απασχόλησης (2% - 4% ετησίως).
• Σημαντική ενίσχυση της παραγωγικότητας (1,5 – 2,5%).
• Βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
• Εισαγωγή καινοτομιών και έμφαση στη νέα τεχνολογία.
• Υποχώρηση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων (2,5 – 4,5% ετησίως)
• Υποχώρηση της μέσης ηλικίας του στόλου
o Βελτίωση της οδικής ασφάλειας
o Μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων
• Σημαντική ενίσχυση της ανταγωνιστικής ικανότητας του εγχώριου κλάδου των μεταφορών.
• Το κόστος για τους σημερινούς κατόχους, λόγω της κατάργησης των εμποδίων εισόδου και της συνεπακόλουθης εξάλειψης της άτυπης υπεραξίας που είχαν αποκτήσει οι άδειες, εκτιμάται σε 0,5% του ΑΕΠ.
• Το όφελος όμως για την οικονομία εκτιμάται στα 700 εκ. ευρώ – 1,5 δις ευρώ.