Σιγήν ιχθύος κρατά η Κομισιόν για το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2011 που δημοσίευσε η κυβέρνηση και ζητά από το οικονομικό επιτελείο να αποστείλει μέχρι το τέλος Οκτωβρίου και δεύτερο προσχέδιο, στο οποίο θα εμπεριέχονται όλα τα ρίσκα που θέτουν σε κίνδυνο τους στόχους.

Κοινοτικές πηγές ανέφεραν στο euro2day ότι το προσχέδιο θεωρείται αισιόδοξο και η ελληνική πλευρά θα πρέπει να υποβάλει και απαισιόδοξο σενάριο βάσει των επισφαλειών που έχει υπογραμμίσει η τρόικα.

Όπως είχε αποκαλύψει πρώτα το euro2day στις 23/9, ο προϋπολογισμός του 2011 θα υποστεί σημαντικές αναθεωρήσεις, γεγονός που επιβεβαίωσε και η κυβέρνηση. Στο προσχέδιο αναφέρεται ξεκάθαρα ότι «το αποτέλεσμα του 2010 θα καθορίσει το μέγεθος της προσπάθειας του 2011 και η επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου θα εξαρτηθεί και από την πορεία των μακροοικονομικών δεδομένων, κυρίως από τον ρυθμό ανάπτυξης και το μέγεθος του ΑΕΠ".

Με την αποσαφήνιση των τελικών στόχων, το μνημόνιο αναμένεται να επικαιροποιηθεί εκ νέου ώστε να πάρει το πράσινο φως από τα συμβούλια Eurogroup και Ecofin του Δεκεμβρίου, μαζί με την τρίτη δόση του δανείου. Ωστόσο, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, η εκταμίευση της τρίτης δόσης θα συνοδεύεται από δεσμεύσεις για επίσπευση των χρονοδιαγραμμάτων μόνιμων αλλαγών.

Το απαισιόδοξο σενάριο, που θα αποστείλει το οικονομικό επιτελείο, πρέπει να συμπεριλαμβάνει τα εξής ρίσκα:

- Τις αυξημένες υποχρεώσεις του Δημοσίου.

- Χαμηλότερη πρόβλεψη για έσοδα.

- Μεγαλύτερη ύφεση.

- Υψηλότερο πληθωρισμό.

- Αυξημένες δαπάνες για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους.

- Μειωμένες εισπράξεις από τους ημιυπαίθριους.

Η κυβέρνηση αισιοδοξεί ότι με τη λειτουργία του νέου ηλεκτρονικού ματιού από το 2011, που θα εφαρμοστεί με τη βοήθεια εμπειρογνωμόνων του ΔΝΤ (οι οποίοι θα εγκατασταθούν μόνιμα στην Αθήνα), θα βελτιωθεί σημαντικά ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός και ο στόχος των εσόδων μπορεί να επιτευχθεί. Επίσης αισιοδοξεί ότι με την αναβάθμιση του ΑΕΠ που θα γίνει μέσα στο 2011, σε συνδυασμό με μικρότερη ύφεση (λόγω πληθωρισμού, όμως), θα κοπούν αυτόματα μονάδες από το έλλειμμα και το χρέος.

Από την άλλη, η τρόικα θεωρεί πως η μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων πρέπει να βασίζεται πάνω σε μόνιμες μεταρρυθμίσεις και μέτρα. Θεωρεί ότι η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά ενδέχεται να επιδεινωθεί το 2011, προκαλώντας μεγαλύτερη ύφεση και πρόβλημα στα έσοδα.

Επίσης, υπάρχει προβληματισμός για τον στόχο του πληθωρισμού, καθώς η νέα αύξηση των έμμεσων φόρων ενδέχεται να μετακυλίσει στις τελικές τιμές (όπως έγινε φέτος) εάν δεν λειτουργήσει πλήρως ο ελεγκτικός μηχανισμός του κράτους.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, η τρόικα πιέζει την Ελλάδα να ανακοινώσει σύντομα τον νέο αναπτυξιακό νόμο και να επισπεύσει τα χρονοδιαγράμματα για τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές, όπως είναι:

1. Η πλήρης αναδιάρθρωση των ελλειμματικών ΔΕΚΟ.

2. Το άνοιγμα όλων των κλειστών επαγγελμάτων.

3. Η εκμετάλλευση της δημόσιας περιουσίας για να μειωθεί το δημόσιο χρέος.

4. Η αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα.

5. Η μόνιμη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών.

6. Περισσότερες περικοπές λειτουργικών δαπανών του Δημοσίου.

7. Περαιτέρω μείωση του εργασιακού κόστους και άνοιγμα της αγοράς εργασίας με κατάργηση της κλαδικής σύμβασης, ώστε να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη ανεργία.

Σκοπός να αποφευχθούν τα (one off) μέτρα προσωρινού χαρακτήρα όπως η περαίωση. Ως αντάλλαγμα η κυβέρνηση φαίνεται πως απέσπασε την υπόσχεση τα διορθωτικά μέτρα για τις αποκλίσεις του 2010 (εάν δεν είναι μεγάλες) να μετακυλίσουν στο 2011.


Πότε θα γίνουν οι αναθεωρήσεις

Σύμφωνα με τον κοινοτικό αξιωματούχο, η πρώτη αναθεώρηση του προϋπολογισμού αναμένεται σε δύο εβδομάδες με την επίσκεψη στελεχών της τρόικας, όπου θα επανεξεταστούν όλα τα δημοσιονομικά στοιχεία. Από την κυβέρνηση επιχειρείται η εν λόγω επίσκεψη να περάσει "στα ψιλά" λόγω των δημοτικών εκλογών. Στα δημοσιονομικά στοιχεία που θα εξετάσουν οι αξιωματούχοι θα συνυπολογιστεί και η αναθεώρηση της Eurostat στο έλλειμμα και στο χρέος του 2009, που θα δημοσιοποιηθεί στις 22 Οκτωβρίου.

Διαρροές κάνουν λόγο για αναθεώρηση του ελλείμματος στο 15,1% από 13,5%, όμως, σύμφωνα με πηγές από τη Eurostat, "οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν μέχρι την τελευταία στιγμή", καθώς η κυβέρνηση επιδιώκει να διαμοιράσει τα "χρωστούμενα" και σε προηγούμενα έτη, όχι μόνο στο 2009. Με αυτόν τον τρόπο -και εφόσον συμφωνήσει η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία- η τελική αναπροσαρμογή να μην ξεπερνά το 0,8% του ΑΕΠ για το έλλειμμα και το 7% για το χρέος.

Σε διαφορετική περίπτωση, οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως η Κομισιόν "θεωρεί αξιοσημείωτη μια απόκλιση της τάξεως του 1,6%, που θα φέρει, αναπόφευκτα, επιπρόσθετα μέτρα". Η Κομισιόν πιέζει επίσης τις ελληνικές αρχές να επιταχύνουν την αποστολή στοιχείων, ώστε να μην υπάρχουν αστερίσκοι στις ανακοινώσεις της Eurostat και προκληθεί νέα αναταραχή στις αγορές.

Οι αναθεωρήσεις αναμένεται να συμπαρασύρουν και τους στόχους των ετών 2010, 2011 και 2012.

Η δεύτερη -μεγαλύτερη- αναθεώρηση του προϋπολογισμού του 2011 αναμένεται τον Νοέμβριο, στη νέα επίσκεψη της τρόικας (15/11), μία μέρα μετά τον δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών. Εκείνη τη χρονική περίοδο θα μας έρθει νέο ραβασάκι, αυτήν τη φορά από την Κομισιόν, η οποία θα δημοσιοποιήσει τις προβλέψεις της για την τριετία 2010 - 2012. Οι προβλέψεις αναμένεται να είναι πιο αυστηρές από αυτές του ΥΠΟΙΚ και βάσει αυτών θα κινηθούν οι αναπροσαρμογές.

Μέχρι τότε τελειώνει και η περίοδος χάριτος λόγω των δημοτικών εκλογών για τη συλλογή στοιχείων από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου ενημέρωσε την τρόικα ότι μέχρι τότε θα έχει ξεκάθαρη εικόνα και για την πορεία των εσόδων.

Δεν αποκλείεται επίσης και τρίτη αναθεώρηση μέσα στον Δεκέμβριο εάν δεν έχει αποσαφηνιστεί μέχρι τότε η πορεία των μεγεθών του 2010. Πληροφορίες από το μέτωπο της τρόικας αναφέρουν πως εντοπίζεται μεγαλύτερη "μαύρη τρύπα" οφειλών του Δημοσίου κυρίως σε νοσοκομεία και σε ελλειμματικές ΔΕΚΟ.


Τι θα γίνει με τον ΦΠΑ

Οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι λόγω της μεγάλης υστέρησης στα έσοδα ένας σημαντικός αριθμός προϊόντων θα πρέπει τελικά να μεταβεί στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ του 23%. Το οικονομικό επιτελείο διαπραγματεύεται τη μείωση στον χαμηλό συντελεστή μερικών ειδών πρώτης ανάγκης, που για να επικυρωθεί όμως από την τρόικα θα πρέπει να διασφαλιστεί ο στόχος των εσόδων.

Παράλληλα, υπάρχουν σκέψεις η μετάταξη των προϊόντων από το 11% στο 12% ή στο 13% να γίνει σταδιακά, ανάλογα με την πορεία των εσόδων. Γίνονται επίσης συζητήσεις (και προσπάθειες για την ετοιμότητα) η εξίσωση φόρου του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης να εφαρμοστεί από τον Ιανουάριο και όχι τον Οκτώβριο του 2011.

Οι επίσημες αποφάσεις αναμένονται μέχρι τις 18 Νοεμβρίου όπου, τυπικά τουλάχιστον, λήγει η διορία της Κομισιόν για την κατάθεση του τελικού προϋπολογισμού.