Nέα φάση συγκέντρωσης προοιωνίζονται οι συνθήκες στην εγχώρια αγορά ηλεκτρικών ειδών, καθώς από τη μία πλευρά ο ανταγωνισμός εντείνεται και δημιουργεί πιέσεις στους ανεξάρτητους και μικρότερους «παίκτες» και από την άλλη η καταναλωτική ύφεση μειώνει την πίτα που μοιράζονται όλοι.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η συνολική πίτα της αγοράς αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ πλέον για τις λευκές και τις μαύρες συσκευές και εκτοξεύεται στα 4 δισ. ευρώ μαζί με τις περιφερειακές, τις μικρές οικιακές συσκευές και τους οικιακούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Η συνολική εγχώρια φαινομενική κατανάλωση (σε τεμάχια) λευκών ηλεκτρικών οικιακών συσκευών ακολούθησε ανοδική πορεία το διάστημα 1993 - 2008. Το 2009, ωστόσο, ως αποτέλεσμα των συνεπειών της οικονομικής ύφεσης, μειώθηκε σημαντικά (κατά 12,5%) εν συγκρίσει με το 2008, με βάση πρόσφατα στοιχεία της ICAP.

Η κατηγορία των ψυγείων - ψυγειοκαταψυκτών - καταψυκτών καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής κατανάλωσης (26%) για το 2009 και ακολουθούν τα πλυντήρια ρούχων (21%) και οι ηλεκτρικές κουζίνες (20%).

--- Η πορεία στο έτος

Όσον αφορά στην εξέλιξη των πωλήσεων του κλάδου για το τρέχον έτος, παράγοντες της αγοράς προβλέπουν ότι θα συνεχιστεί η καθοδική πορεία, το δε ποσοστό μείωσης υπολογίζεται πως θα είναι μεγαλύτερο στις εντοιχιζόμενες συσκευές.

Σύμφωνα με δεδομένα της GfK Market Analysis, στο πεντάμηνο του 2010 η πτώση πωλήσεων στα δίκτυα λιανικής που συνεργάζονται μαζί της ανέρχεται κατά μέσο όρο στο 6% - 7%, ποσοστό που εκτιμάται ότι θα γίνει οριακά διψήφιο μαζί με τα στοιχεία Ιουνίου.

Σε αυτό το περιβάλλον, αρκετές από τις επιχειρήσεις στη λιανική ηλεκτρικών ειδών διεκδικούν κέρδη μεριδίων ή βελτίωση της θέσης τους εν μέσω κρίσης. Κάποιες στρέφονται σε δραστικότερο «νοικοκύρεμα» προκειμένου να βγουν ισχυρότερες, ενώ άλλες προχωρούν σε επενδύσεις, θεωρώντας ότι στην κρίση πρέπει να απαντάς επιθετικά.

Σύμφωνα πάντως με εκτιμήσεις, η ύφεση οδηγεί αναπόφευκτα σε ισχυροποίηση των μεγαλύτερων παικτών, οι οποίοι διαθέτουν πόρους για να στηρίξουν τη λειτουργία τους αλλά και διαπραγματευτική ισχύ όσον αφορά στις προμήθειες, προκειμένου να βγουν στον ανταγωνισμό με καλύτερες τιμές προς τον τελικό καταναλωτή.

--- Οι «μεγάλοι» επενδύουν 

Ήδη, οι δύο μεγάλοι «παίκτες» της αγοράς ανακοίνωσαν επενδυτικά προγράμματα με σκοπό τη βελτίωση της παρουσίας τους. Έτσι, η Dixons επενδύει στην αναβάθμιση της Κωτσόβολος διαθέτοντας 15 εκατ. ευρώ για την ανακαίνιση και τη δημιουργία νέων καταστημάτων.

Παράλληλα, διακρίνοντας την τάση, αποφάσισε τη μετατροπή της ομόσταβλης αλυσίδας Electroworld σε ηλεκτρονικό κατάστημα γιατί θεωρεί ότι η δημιουργία φυσικού δικτύου δεν θα ήταν αποδοτική. Ήδη, τέσσερα καταστήματα της φίρμας μετατράπηκαν σε Κωτσόβολος, η οποία παραμένει ηγέτιδα με 101 σημεία πώλησης και τζίρο άνω των 430 εκατ. ευρώ.

Η Media Saturn ολοκληρώνει τη χρήση του 2010 με νέες επενδύσεις, που αναμένεται να κυμανθούν στα 45 - 60 εκατ. ευρώ, με σκοπό τη δημιουργία τριών νέων καταστημάτων του δικτύου της.

Έτσι, στο τέλος του έτους αυτό θα αριθμεί πέντε σημεία πανελλαδικά, ενώ το «αδελφό» δίκτυο Media Markt ελέγχει ήδη οκτώ καταστήματα. Οι συνολικές πωλήσεις των δύο αλυσίδων του ομίλου το 2009 ανήλθαν στα 270 εκατ. ευρώ, κατατάσσοντάς τον στη δεύτερη θέση στην εγχώρια αγορά όσον αφορά στον τζίρο.

Το 2010 οι ενδείξεις από τα καταστήματα του ομίλου είναι μικτές, όμως ο μέσος όρος δείχνει ελαφρά κάμψη των πωλήσεων, η οποία ωστόσο είναι μικρότερη από την πτώση που υφίσταται συνολικά η λιανική ηλεκτρικών.

--- Η αντίδραση των «μικρών»

Έπειτα από εντατικό πρόγραμμα περιστολής δαπανών, η αλυσίδα Ηλεκτρονική αποφάσισε την απόσυρση από την αγορά της Σερβίας, ενώ έχει παγώσει τα σχέδια επέκτασης στη Βουλγαρία και στην Αλβανία. Το εγχώριο δίκτυό της αναδιαρθρώνεται καθώς κάποια καταστήματα κλείνουν, άλλα μεταφέρονται και μερικά ανανεώνονται.

Προβλήματα επιβίωσης παρουσιάζει η αλυσίδα Κορασίδη, η οποία μετά την απόσυρση της MIG παλεύει με παλαιά και νέα χρέη, έχοντας 28 καταστήματα. Οι Κασσάνδρες της αγοράς ψιθυρίζουν ότι έως τα μισά του 2011 ο αριθμός των συνεταιρισμών στην Ελλάδα θα περιοριστεί σημαντικά.

Όπως εκτιμάται, σήμερα στη χώρα υπάρχουν περισσότερα από 1.500 σημεία πώλησης ηλεκτρικών ειδών. Η πίτα είναι ουσιαστικά χωρισμένη στους συνεταιρισμούς, που περιλαμβάνουν αλυσίδες όπως η Electronet, η Expert, η Εικόνα Ήχος, η ΣΕΗΟΣ, η Euronics κ.ά., οι οποίες κατέχουν μερίδιο της τάξεως του 45,3%, με βάση τη συνολική αξία των πωλήσεων.

Τα ανεξάρτητα καταστήματα ηλεκτρικών φτάνουν τα 500 σε ολόκληρη την Ελλάδα, όμως το μερίδιό τους ανέρχεται σε 3,7%, ενώ το υπόλοιπο 3,5% αφορά στα μεγάλα πολυκαταστήματα, όπως Praktiker, Makro, Leroy Merlin κ.λπ., τα οποία διαθέτουν και αυτά μικρότερη γκάμα ηλεκτρικών.

Σημειώνεται ότι πέρυσι δύο συνεταιρισμοί ηλεκτρικών συσκευών οδηγήθηκαν σε λουκέτο. Η Magnet Electric με 110 σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα και μερίδιο αγοράς περίπου 5% χρεοκόπησε, ενώ έκλεισε και ο μικρότερος σε μέγεθος συνεταιρισμός ΑΚΗΣ με δραστηριότητα στη βόρεια Ελλάδα.

* Αναδημοσίευση από το 655ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 8 - 12 Οκτωβρίου 2010.