Ανοιχτό το ενδεχόμενο να ζητήσουν άμεσα την ενεργοποίηση του πακέτου εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ αφήνουν οι διοικήσεις των τραπεζών, εφόσον λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις το νέο κύμα φυγής καταθέσεων και προκειμένου να αποτραπεί αύξηση του κόστους χρηματοδότησής τους.

"Για μία ακόμη φορά παρατηρούμε -περιορισμένης, ευτυχώς, έκτασης- φαινόμενα "πανικού" από κάποιους καταθέτες, ο οποίος είναι παντελώς αδικαιολόγητος μια και οι τράπεζες ενισχύονται κεφαλαιακά τους τελευταίους μήνες", σημειώνουν στο Euro2day υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη.

Το νέο κύμα εκροών ξεκίνησε από τις αρχές του μήνα λόγω της επιδείνωσης του κλίματος μετά το πρωθυπουργικό δίλημμα των εκλογών. Η εκτίναξη των spreads των περιφερειακών ομολόγων της ευρωζώνης, εξαιτίας της γαλλογερμανικής πρότασης για τον μηχανισμό στήριξης, συντήρησε το κλίμα ανησυχίας, το οποίο εντάθηκε μετά την επισημοποίηση της προσφυγής της Ιρλανδίας σε αυτόν.

Από τις αρχές της τρέχουσας εβδομάδας, πλήθυναν οι ερωτήσεις πελατών προς τις τράπεζες για το αν κινδυνεύουν οι καταθέσεις τους, ενώ κάποιοι εξ αυτών απέσυραν και τα χρήματά τους, σπάζοντας ακόμη και προσοδοφόρες προθεσμιακές καταθέσεις.

Η τάση φυγής προς το παρόν είναι ελεγχόμενη, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, τα οποία εκτιμούν ότι οι εκροές τον Νοέμβριο δεν θα ξεπεράσουν τα 2 - 2,5 δισ. ευρώ. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι η κατάσταση θα ηρεμήσει το επόμενο διάστημα και θα ξεκινήσει η αναστροφή όταν η κυβέρνηση αρχίσει να πραγματοποιεί τους φορολογικούς ελέγχους για πόθεν έσχες.

Ήδη, αρκετοί από αυτούς που απέσυραν τους προηγούμενους μήνες τα κεφάλαιά τους στο εξωτερικό συνειδητοποιούν ότι έχασαν αποδόσεις, υφίστανται χρεώσεις για τις οποίες δεν είχαν αναλυτικά ενημερωθεί, ενώ κινδυνεύουν να βρεθούν πρώτοι στο δείγμα των ελέγχων για το πόθεν έσχες.

Προς το παρόν, πάντως, το νέο κύμα φυγής προβληματίζει καθώς η παραμονή των spreads σε υψηλά επίπεδα κρατά κλειστό για τις περισσότερες τράπεζες τον δρόμο επανόδου στις αγορές για δανεισμό, ενώ μειώνει κατά περίπου 5% σε σύγκριση με τον Οκτώβριο τη ρευστότητα που μπορούν να αντλήσουν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν δεσμεύσει στην ΕΚΤ ως ενέχυρα δανεισμού ομόλογα ή τιτλοποιημένα assets ονομαστικής αξίας περίπου 138 δισ. ευρώ. Η μείωση των τιμών των ομολόγων τον Νοέμβριο μειώνει την αξία των ενεχύρων και επομένως τη ρευστότητα που μπορούν να αντλήσουν οι τράπεζες.

Η παραμονή των spreads του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου πάνω από τις 900 μονάδες (χθες βρέθηκαν και στις 960 μονάδες) δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας ότι η τάση θα αναστραφεί σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Οι δε περιορισμοί στη χορήγηση ρευστότητας, που εκτιμάται ότι θα επιφέρει η ΕΚΤ το 2011, φέρνει έτσι και αλλιώς πιο κοντά τη χρήση του πακέτου.

Αιτήσεις ενεργοποίησης τώρα, τα κεφάλαια μετά…

Οι διοικήσεις των τραπεζών παρακολουθούν στενά την πορεία των καταθέσεων και βεβαίως των spreads, όπως και η Τράπεζα της Ελλάδος, και σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες είναι θέμα χρόνου να καταθέσουν αιτήσεις ενεργοποίησης του πακέτου των εγγυήσεων.

Ωστόσο, οι διοικήσεις των τραπεζών επισημαίνουν πως το αίτημα για ενεργοποίηση των εγγυήσεων δεν σημαίνει και εκταμίευση της ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. "Προς το παρόν, θα υποβληθούν μόνο οι αιτήσεις. Και αυτό για να υπάρχει 'μαξιλάρι' ρευστότητας, στην περίπτωση -και μόνο- όπου υπάρξει ανάγκη".

Το "πακέτο" είναι έτοιμο…. διά χρήση καθώς έχει ολοκληρωθεί η απαιτούμενη προεργασία (κατανομή κεφαλαίων ανά τράπεζα) και μπορεί να ενεργοποιηθεί με το που θα δοθεί το πράσινο φως από το υπουργείο Οικονομικών.

Τραπεζικά στελέχη επισημαίνουν ότι ύστερα από παρέμβαση της ΕΚΤ ξεπεράστηκαν τα προβλήματα που δημιουργούσε η επιμονή του ΥΠΟΙΚ ότι το νέο πακέτο εγγυήσεων θα πρέπει να δοθεί βάσει επιχειρησιακών σχεδίων που θα καταθέσουν οι τράπεζες για πιστωτική επέκταση.

Με το modus operandi που έχει επιτευχθεί οι τράπεζες μπορούν να κάνουν χρήση μέρους των εγγυήσεων ύψους 20 δισ. ευρώ για τόνωση της ρευστότητάς τους και μόνο. Βάσει των κριτηρίων που έχουν δοθεί, η Alpha Bank και η Eurobank δύνανται να αντλήσουν περί τα 3 δισ. ευρώ, περισσότερα η Εθνική Τράπεζα και λιγότερα η Τράπεζα Πειραιώς.