«Καλή κοινωνία είναι εκείνη όπου οι άνθρωποι είναι όσο ευτυχέστεροι γίνεται, και όπου όσο το δυνατόν λιγότεροι είναι δυστυχείς». Η ουμανιστική αυτή προσέγγιση του πώς (θα έπρεπε να) λειτουργεί η οικονομική και κοινωνική συμβίωση βρίσκεται στην ρίζα των «Οικονομικών της Ευτυχίας» - μιας νέας, διαφορετικής οπτικής της οικονομικής επιστήμης που παρουσίασε χθες στην Αθήνα ένας από τους διαπρεπέστερους εισηγητές της, ο καθηγητής του London School of Economics Λόρδος Layard.

Μιλώντας στα πλαίσια του Eurobank Forum, προσκεκλημένος της «Οικονομικής Επιθεώρησης» του Ομίλου Economia και της Eurobank EFG, ο Καθηγητής Layard υποστήριξε την όλο και πιο διαδιδόμενη άποψη ότι η δημόσια πολιτική θα πρέπει να στοχεύει περισσότερο την ευτυχία των ανθρώπων και όχι τόσο την οικονομική ανάπτυξη.

Καλωσορίζοντας τον Καθηγητή Layard, ο Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Eurobank EFG Νίκος Νανόπουλος εξήγησε πως – ειδικά σε συγκυρία κρίσης και οικονομικής πίεσης – δεν πρέπει να λησμονούμε ότι, όταν μια χώρα ξεφύγει από τη φτώχεια και ξεπεράσει ένα κατώφλι κατά κεφαλήν εισοδήματος, η αύξηση στο εισόδημα δεν δημιουργεί αναγκαστικά περισσότερους ανθρώπους που θεωρούν τον εαυτό τους «ευτυχή». Αυτό ακριβώς οδηγεί σε καίρια ερωτήματα: μήπως κύριο μέλημα των Κυβερνήσεων θα έπρεπε να είναι η επιδίωξη μεγαλύτερης ευτυχίας - αντί μεγαλύτερου πλούτου; Είναι η απόλυτη ή η σχετική ευημερία που έχει μεγαλύτερη σημασία για τους ανθρώπους; Η απάντηση, επισήμανε ο κ. Νανόπουλος, έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα σήμερα, καθώς «η δίκαιη κατανομή του βάρους της προσαρμογής και της λιτότητας είναι καθοριστική για την επιτυχία του συνολικού εγχειρήματος».

Στο δικό του καλωσόρισμα, ο Γενικός Διευθυντής του Ομίλου Economia Αντώνης Παπαγιαννίδης θεώρησε ότι μόνον η ικανότητα του να ξαναδιαβάζουμε και να επαναξιολογούμε τον κόσμο, και τα πράγματα, επιτρέπει να προχωρούμε. Έτσι, λοιπόν, η υπέρβαση της παραδοσιακής προσέγγισης των Οικονομικών και η αναζήτηση μιας πιο ουμανιστικής σειράς προτεραιοτήτων αποτελεί, ειδικά σε μια κρίση που ξεθεμελιώνει τις βεβαιότητες, ανάγκη επιβίωσης όχι μόνο για την επιστήμη αλλά και για την πολιτική. Διόλου τυχαία, ο Γιώργος Παπανδρέου σε πρόσφατο Υπουργικό Συμβούλιο αναφέρθηκε ακριβώς στην μετάβαση στον στόχο της ανθρώπινης ευτυχίας, ως στόχο πολιτικής.

Ο Καθηγητής Layard εξήγησε πως, με τις σύγχρονες μεθόδους έρευνας, η μέτρηση της ανθρώπινης και της κοινωνικής ευτυχίας γίνεται πλέον πραγματικότητα. Ήδη, η βρετανική Κυβέρνηση ζήτησε να υπάρξει συστηματική μέτρηση της Γενικής Εθνικής Ευημερίας/General National Well-Being, παράλληλα και πέρα από την μέτρηση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος/Gross National Product. Γι’ αυτό, είναι καθήκον της δημόσιας πολιτικής να μελετήσει και να βρει τις πηγές της ανθρώπινης δυστυχίας ώστε να στρατευθεί στην καταπολέμησή της.
 
Η διεξαγωγή αυτής της συζήτησης σε χρόνια κρίσης δεν αποτελεί υπεκφυγή, μετάθεση της προτεραιότητας: αντίθετα, στη διάρκεια ακριβώς της ύφεσης παρατηρείται αύξηση της ανθρώπινης δυστυχίας, άρα χρειάζεται να δοθεί προτεραιότητα στην αντιμετώπισή της.
Μάλιστα, όπως επισήμανε ο Καθηγητής Layard, η έμφαση που δόθηκε τα τελευταία χρόνια στην ανάπτυξη -σε βάρος της σταθερότητας, που είναι βασική πηγή ευτυχίας- οδήγησε στις εξαιρετικά δυσάρεστες καταστάσεις που τώρα βιώνουμε. Στο μέλλον, η πολιτική θα πρέπει να δώσει πολύ μεγαλύτερη σημασία στην σταθερότητα.