Ψήφο εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση, προκειμένου να προχωρήσει αταλάντευτα στην εφαρμογή του μνημονίου, αποτελεί η υπερψήφιση του προϋπολογισμού από τη Βουλή, παρά την έντονη κριτική που ασκήθηκε και τις αντιδράσεις οι οποίες εκδηλώθηκαν και από κυβερνητικούς βουλευτές, για τα σκληρά δημοσιονομικά μέτρα που ενσωματώνει.

Ο δυσκολότερος προϋπολογισμός των τελευταίων ετών «πέρασε» με 156 «ναι» και 142 «όχι», σηματοδοτώντας την έναρξη μιας δύσκολης δημοσιονομικής προσπάθειας, εν μέσω βαθιάς ύφεσης.

Οι Έλληνες πολίτες θα κληθούν το 2011 να εξοικονομήσουν κοντά στα 14,5 δισ. ευρώ μέσω της αύξησης των εσόδων και της περιστολής των δαπανών, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του μνημονίου που έχει υπογράψει η χώρα μας με την τρόικα.

Ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει επώδυνα μέτρα προκειμένου να περιοριστεί το έλλειμμα στο 7,4% του ΑΕΠ (από τουλάχιστον 9,4% φέτος) ή στα 17 δισ. ευρώ έναντι 22 δισ. ευρώ το τρέχον έτος.

Η προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής που απαιτείται χαρακτηρίζεται τιτάνια, λόγω της κατάστασης βαθιάς ύφεσης στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία, η οποία φέτος θα συρρικνωθεί με ρυθμό 4,2% και το 2011 κατά 3%.

Η αναθεώρηση του ελλείμματος του 2009 στο 15,4% «φορτώνει» τον νέο προϋπολογισμό με πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα ύψους 6,1 δισ. ευρώ, τα οποία προστέθηκαν στα 8,2 δισ. ευρώ που προβλέπονται στο πλαίσιο του επικαιροποιημένου μνημονίου.

Από το μέτωπο των εσόδων θα προέλθουν τα 7,8 δισ. ευρώ, ενώ από το σκέλος των δαπανών τα 6,5 δισ. ευρώ.

Ο δημόσιος τομέας, οι ΔΕΚΟ και η υγεία θα σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος της περιστολής δαπανών. Οι δαπάνες υγείας θα περιοριστούν κατά 2,1 δισ. ευρώ, ενώ η εξοικονόμηση από παρεμβάσεις στις ΔΕΚΟ θα φτάσει τα 800 εκατ. ευρώ.

Η προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής δυσκολεύει ιδιαίτερα, καθώς τα 9 δισ. ευρώ μεταξύ του οφέλους από τις παρεμβάσεις και της μείωσης του ελλείμματος (κατά 5 δισ. ευρώ) «χάνονται» από την ύφεση (λιγότερα έσοδα), την αυτόματη αύξηση της μισθολογικής δαπάνης και αυτής για τις συντάξεις, αλλά και την επιπλέον δαπάνη, κατά 1,7 δισ. ευρώ, για πληρωμή τόκων.

Όσον αφορά στα έσοδα, το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει εντός του 2011 να εισπράξει 52,860 δισ. ευρώ, παρά το ότι η ελληνική οικονομία θα παραμένει σε τούνελ ύφεσης, με τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους να βλέπουν τις αποδοχές ακόμη πιο «ψαλιδισμένες» λόγω περικοπών και υψηλού πληθωρισμού και τις επιχειρήσεις να μετράνε μεγάλες απώλειες στην κερδοφορία τους.

Μόνο τα νέα φορολογικά βάρη που καλούνται να επωμιστούν οι φορολογούμενοι φτάνουν στα 6,330 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4,050 δισ. ευρώ είναι μέτρα που προβλέπονταν στο μνημόνιο του Μαΐου, αλλά τα υπόλοιπα 2,280 δισ. ευρώ επιβλήθηκαν εκ των υστέρων λόγω της δραματικής υστέρησης των φετινών φορολογικών εσόδων και της παταγώδους αποτυχίας των φοροεισπρακτικών μηχανισμών να ανταποκριθούν στις προκλήσεις.

Όμως, ακόμη και αυτά τα μέτρα δεν αποκλείεται να αποδειχτούν ανεπαρκή, καθώς εκκρεμεί η «μαύρη τρύπα» του φετινού προϋπολογισμού η οποία (σε επίπεδο κρατικού προϋπολογισμού, δηλαδή συμπεριλαμβανομένου και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων) δεν αποκλείεται να ξεπεράσει το 1,5 δισ. ευρώ. Το ακριβές μέγεθος του «ανοίγματος» θα εξαρτηθεί από την πορεία των εσόδων τον τρέχοντα μήνα.

Στο πρώτο τρίμηνο του 2011 η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να έχει οριστικοποιήσει επιπλέον μέτρα συνολικού δημοσιονομικού οφέλους 12 δισ. ευρώ ή 5% του ΑΕΠ, που έχουν ήδη ενταχθεί στους προϋπολογισμούς της περιόδου 2012 - 2014, βάσει του αρχικού μνημονίου.

Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να εξειδικεύσει τα μέτρα αυτά έως τον προσεχή Μάρτιο, παρουσιάζοντας αναλυτικό σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής για την τριετή αυτή περίοδο, στην κατεύθυνση που ζητούν οι δανειστές της χώρας.

Η οριστικοποίηση των νέων επώδυνων μέτρων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εκταμίευση της τέταρτης δόσης, ύψους 15 δισ. ευρώ, αλλά και γενικότερα για την ομαλή χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας από τον μηχανισμό στήριξης με το συνολικό ποσό των 110 δισ. ευρώ έως τον Μάιο του 2013.