Οριζόντια ρύθμιση με την οποία γίνεται «κανόνας» η ελεύθερη άσκηση ενός επαγγέλματος εκτός και αν επιβάλλεται η διατήρηση περιορισμών για την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος, περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για τα «κλειστά επαγγέλματα» που παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου.

Με συγκεκριμένες διατάξεις καταργούνται συγκεκριμένοι περιορισμοί που ισχύουν για τα επαγγέλματα που προβλέπονται στο Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής (δηλαδή του δικηγόρου, του συμβολαιογράφου, των μηχανικών-/αρχιτεκτόνων και των ορκωτών ελεγκτών), ενώ η γενική ρύθμιση του νομοσχεδίου αφορά όλα τα επαγγέλματα εκτός από αυτά, για τα οποία προβλέπονται (ή έχουν προβλεφθεί αλλού) ειδικές ρυθμίσεις για την άρση περιορισμών με βάση το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής.

Με τη γενική ρύθμιση καταργούνται:

-Περιορισμοί ως προς τον αριθμό των προσώπων που μπορούν να εξασκούν ένα επάγγελμα (πληθυσμιακά κριτήρια, numerus clausus)

-Η εξάρτηση της διοικητικής άδειας, από την ύπαρξη «πραγματικής ανάγκης» κατά την ουσιαστική εκτίμηση της διοικητικής αρχής

-Οι γεωγραφικοί περιορισμοί στην άσκηση του επαγγέλματος

-Οι ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ των ομοίων επαγγελματικών εγκαταστάσεων

-Οι προβλέψεις, είτε αποκλειστικής δυνατότητας διάθεσης, είτε απαγόρευσης διάθεσης είδους αγαθών, από ορισμένες κατηγορίες επαγγελματικών εγκαταστάσεων

-Η επιβολή ή η απαγόρευση ασκήσεως επαγγέλματος με ορισμένη εταιρική μορφή

-Οι περιορισμοί που σχετίζονται με τη συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο

-Η επιβολή υποχρεωτικών κατωτάτων ή ανωτάτων τιμών ή αμοιβών

-Η απαίτηση χορήγησης προηγούμενης διοικητικής άδειας για την άσκηση επαγγέλματος.

Οι ανωτέρω περιορισμοί και απαιτήσεις καταργούνται 4 μήνες μετά από την ψήφιση του νόμου, εκτός αν, μέσα στην ίδια τετράμηνη προθεσμία εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα που θα επιτρέπει εξαιρέσεις για συγκεκριμένο επάγγελμα για λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος και ο περιορισμός που διατηρείται είναι πρόσφορο και αναγκαίο μέσο για τη εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος (αρχή αναλογικότητας).

Ειδικότερα για τα επαγγέλματα που αναφέρονται στο μνημόνιο προβλέπονται τα εξής:

-Συμβολαιογράφοι

Οι Συμβολαιογράφοι - κατά το Σύνταγμα - είναι δημόσιοι λειτουργοί, ασκούν δημόσια εξουσία και απολαύουν της συνταγματικής προστασίας της μονιμότητας. Συνεπώς η αμοιβή τους καθορίζεται υποχρεωτικά με νόμο.

Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο:

Προβλέπεται επανακαθορισμός της αναλογικής αμοιβής ώστε να βαίνει μειούμενη όσο αυξάνει η αξία του αντικειμένου της συναλλαγής και για τις περιπτώσεις που η αξία του αντικειμένου της συναλλαγής υπερβαίνει ένα καθοριζόμενο με Προεδρικό Διάταγμα όριο, η αναλογική αμοιβή παύει να είναι υποχρεωτική και μπορεί να συμφωνείται μικρότερη αμοιβή του Συμβολαιογράφου.

-Δικηγόροι

Καταργούνται οι γεωγραφικοί περιορισμοί στην άσκηση της δικηγορίας: κάθε δικηγόρος μπορεί να ασκεί το επάγγελμά του σε οποιοδήποτε δικαστήριο της Χώρας.

Καταργούνται οι υποχρεωτικές ελάχιστες αμοιβές και το σύστημα προείσπραξης της αμοιβής από το Δικηγορικό Σύλλογο. Η αμοιβή του δικηγόρου καθορίζεται ελεύθερα με έγγραφη συμφωνία. Υποχρεούται να προκαταβάλλει ο ίδιος (όχι ο πελάτης του) τις νόμιμες εισφορές και κρατήσεις υπέρ Ασφαλιστικών Ταμείων και τρίτων στον Δικηγορικό Σύλλογο.

Προκειμένου να υπολογίζονται και να εισπράττονται οι νόμιμες κρατήσεις υπέρ ασφαλιστικών ταμείων και τρίτων, διατηρούνται τα ποσά, που ορίζονται σήμερα ως «ελάχιστες αμοιβές», ως ποσά όμως αναφοράς, επί των οποίων υπολογίζονται και εισπράττονται οι εισφορές.

Προκειμένου να επιδικάζονται οι δικαστικές δαπάνες, καθώς και οι αμοιβές των δικηγόρων όταν ελλείπει έγκυρη έγγραφη συμφωνία ή όταν διορίζονται από το δικαστήριο για να συνδράμουν πολίτες με ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα, διατηρούνται ως «νόμιμες» αμοιβές (όχι ως «ελάχιστες») τα σημερινά ποσά των αμοιβών για τις δικαστικές πράξεις μόνον (όχι για τις εξώδικες εργασίες).

-Νόμιμοι ελεγκτές (ορκωτοί λογιστές)

Καταργείται το ελάχιστο υποχρεωτικό ωρομίσθιο που ισχύει σήμερα.

-Αρχιτέκτονες και Μηχανικοί

Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο για αρχιτέκτονες και μηχανικούς προβλέπονται:

*Ιδιωτικά έργα

*Καταργούνται οι ελάχιστες υποχρεωτικές αμοιβές

*Καταργείται το σύστημα είσπραξης της αμοιβής του Μηχανικού μέσω του ΤΕΕ.

Προκειμένου να διασφαλιστούν οι πόροι των Ασφαλιστικών Ταμείων, οι οποίοι σήμερα παρακρατούνται από το ΤΕΕ και αποδίδονται, διατηρούνται τα ισχύοντα ποσά των ελάχιστων υποχρεωτικών αμοιβών, ως ποσά αναφοράς όμως μόνο, για τον υπολογισμό των κρατήσεων. Ο Μηχανικός οφείλει να τις καταβάλλει στο ΤΕΕ.

Τα ίδια ποσά διατηρούνται ως «νόμιμες αμοιβές» για την περίπτωση μη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας, προκειμένου τα Δικαστήρια να προσδιορίσουν την εύλογη και δίκαιη αμοιβή των Μηχανικών.

*Μελέτες δημοσίων έργων

Οι συμμετέχοντες στους διαγωνισμούς μελετών δημοσίων έργων, υποβάλλουν ελεύθερα την οικονομική προσφορά τους, η οποία μπορεί να είναι και κατώτερη της προεκτιμημένης αμοιβής.

Σε περίπτωση υπερβολικά χαμηλών προσφορών, η αναθέτουσα αρχή δεν απορρίπτει την προσφορά, αλλά καλεί τον υποψήφιο να δικαιολογήσει το ύψος.

Το επάγγελμα του φαρμακοποιού απελευθερώνεται με ειδικό νομοσχέδιο από το Υπουργείο Υγείας.

Σημειώνεται ότι στις υποχρεώσεις του Προγράμματος ήταν και η απελευθέρωση των φορτηγών που θεσπίστηκε με νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων.

Με την εφαρμογή των προτεινόμενων ρυθμίσεων η κυβέρνηση περιμένει: μείωση των τιμών για τους καταναλωτές, βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, δημιουργία περισσότερων και καλύτερων ευκαιριών απασχόλησης στην οικονομία για πολλούς νέους επαγγελματίες και τελικά ενίσχυση της δυναμικής ανάπτυξης της οικονομίας μας.


***Η εισηγητική έκθεση στο προσχέδιο νόμου και το προσχέδιο νόμου για τα κλειστά επαγγέλματα δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".