Οι προβλέψεις για βουτιά σοκ στις τραπεζικές χορηγήσεις έως και το 2012 κατεβάζουν τον πήχη της λειτουργικής κερδοφορίας - Μονόδρομος τώρα οι περικοπές κόστους. Απειλή τα επιτόκια καταθέσεων.

Το βασικό επιχείρημα των «αισιόδοξων» για τον τραπεζικό κλάδο, είναι ότι μπορεί μεν η κερδοφορία του 2010 να καταποντίστηκε, ωστόσο αυτό ήταν αποτέλεσμα συγκυριακών παραγόντων και ότι μόλις περάσει η κρίση, είναι πολύ πιθανόν να δούμε επιδόσεις αρκετά κοντινές σε εκείνες του «ένδοξου παρελθόντος».

Έτσι, οι περισσότερες τράπεζες πέρυσι, είτε αύξησαν τα καθαρά τους έσοδα από τόκους (Net Interest Income), είτε σημείωσαν επίδοση παραπλήσια εκείνης του 2009. Αντίθετα, οι βασικοί παράγοντες που μείωσαν την τελική κερδοφορία τους, ήταν όλοι -στη θεωρία τουλάχιστον- προσωρινού χαρακτήρα :

• Οι αυξημένες προβλέψεις για μη εξυπηρετούμενα δάνεια (αρχικά προβλεπόταν η κορύφωσή τους το 2011, οι νέες εκτιμήσεις μιλούν για το 2012).

• Η καταβολή 700-800 εκατ. ευρώ στο ελληνικό δημόσιο για εγγυήσεις και για τόκους έναντι των προνομιούχων μετοχών που κατέχει το δημόσιο.

• Η έκτακτη φορολόγηση (Εισφορά Κοινωνικής Ευθύνης) που επιβάρυνε τα αποτελέσματα του 2010.

Η αγορά ωστόσο αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο αισιοδοξία για την κερδοφορία των τραπεζών και αυτό για δύο λόγους:

Πρώτον, επειδή όλα δείχνουν πως οι «έκτακτοι» αυτοί παράγοντες κόστους θα τους συναντούμε για πολύ ακόμη χρόνο μπροστά μας. Ήδη, οι τράπεζες παραδέχονται πως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν και φέτος, με εκτίμηση να κορυφωθούν κάποια στιγμή μέσα στο 2012. Ενώ, τα περί επιστροφής των προνομιούχων μετοχών στο ελληνικό δημόσιο, αποτελούν σενάρια που φαίνεται να έχουν μπει για τα καλά στο συρτάρι…

Τα λειτουργικά κέρδη

Το χειρότερο ωστόσο είναι πως οι τελευταίες εξελίξεις θέλουν να απειλούνται μέσα στη διετία 2011-2012 και τα «επαναλαμβανόμενα» κέρδη, δηλαδή τα καθαρά έσοδα από τόκους.

Όλα ξεκινούν από τη νέα εκτίμηση ότι μέσα στην επόμενη διετία, θα δούμε δραστική υποχώρηση στις χορηγήσεις των τραπεζών. Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ μαζί με την Τράπεζα της Ελλάδος (όπως αναφέρεται στην πρόσφατη έκθεση της Deutsche Bank) παρουσίασαν ένα σετ προβλέψεων για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, εκτιμώντας μια μείωση των χορηγήσεων κατά 10% έως το 2012 και μια αρχή ανάκαμψης της πιστωτικής επέκτασης (και των καταθέσεων) από το 2013 και μετά!

Κάτι τέτοιο, αν φυσικά επιβεβαιωθεί στην πράξη, πέρα από τις έντονες παρενέργειες που θα επιφέρει στην ελληνική οικονομία γενικότερα, θα οδηγήσει σε συρρίκνωση και τη βάση από την οποία οι τράπεζες αποκομίζουν τα έσοδά τους.

Μάλιστα, τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα για την κερδοφορία των τραπεζών, αν συνυπολογίσει κάποιος ότι οι μειώσεις δανείων στα επιχειρηματικά και στα στεγαστικά δάνεια θα είναι σχετικά περιορισμένες και ότι το «μαχαίρι» θα πέσει κυρίως στην καταναλωτική πίστη.

Το πρόβλημα όμως για τις τράπεζες είναι ότι τα καταναλωτικά δάνεια είναι αυτά που αποφέρουν πολύ υψηλότερα περιθώρια κέρδους (spreads) σε σχέση με τις λοιπές χρηματοδοτήσεις τους, άρα θα περιοριστεί δραστικά το -μέχρι σήμερα- περισσότερο προσοδοφόρο κομμάτι των τραπεζών…

Οι τράπεζες λοιπόν κινδυνεύουν να έχουν λιγότερα έσοδα από τόκους, όταν παράλληλα σε μια περίοδο υποχώρησης των καταθέσεων υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος ανόδου στα επιτόκια της συγκεκριμένης κατηγορίας (άνοδος στις δαπάνες για τόκους).

«Ψαλίδι» στα κόστη

Η «περιθωριοποίηση» όμως στα καταναλωτικά δάνεια μειώνει τη σημασία του τόσο εκτεταμένου τραπεζικού δικτύου για πολλές τράπεζες και επίσης καθιστά περισσότερο αναγκαία σε σχέση με το παρελθόν, τη μείωση του λειτουργικού κόστους των ελληνικών χρηματοπιστωτικών ομίλων.

Σύμφωνα με τη Deutsche Bank, οι περισσότερες τράπεζες υιοθέτησαν επιθετικά προγράμματα μείωσης κόστους το 2010 τα οποία απέδωσαν σημαντικά κατά το τελευταίο τρίμηνο της χρήσης, όπου οι δαπάνες μειώθηκαν κατά 7,5% σε ετήσια βάση.

«Πιστεύουμε πως οι προσπάθειες για μείωση κόστους θα συνεχιστούν μέσα στο 2011, καθώς αυτός είναι μια από τις λίγες επιλογές που έχουν οι ελληνικές τράπεζες για να προστατεύσουν την κερδοφορία τους, σε ένα περιβάλλον κρίσης. Οι περισσότερες τράπεζες που καλύπτουμε έχουν ως στόχο για φέτος μια περαιτέρω μείωση δαπανών μεταξύ 3% και 5%», σημειώνει ο ξένος Οίκος.



** To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.