Πόσο ισχυροί είναι οι κυπριακοί χρηματοπιστωτικοί όμιλοι που έχουν έκθεση στην Ελλάδα και ως έδρα μια χώρα που βρίσκεται σε καθεστώς επιτήρησης - Οι δηλώσεις Ορφανίδη, κόντρα της κεντρικής τράπεζας με την κυβέρνηση και το υπό ίδρυση ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Κινδυνεύουν και, αν ναι, πόσο οι κυπριακές τράπεζες από την έκθεσή τους στην Ελλάδα και από το γεγονός ότι από πέρυσι η Κύπρος συγκαταλέγεται και αυτή στις υπό επιτήρηση χώρες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου κ. Αθανάσιος Ορφανίδης έχει πολλές φορές διατυπώσει την άποψη ότι ο κίνδυνος για τις κυπριακές τράπεζες από την έκθεσή τους στην Ελλάδα είναι διαχειρίσιμος.

"Η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα είναι διαχειρίσιμη, γιατί είναι πολύ καλά κεφαλαιοποιημένες. Ακόμα και στην πολύ απίθανη περίπτωση που θα προέκυπτε ζημία για τους κατόχους των ελληνικών ομολόγων, οι τράπεζές μας μπορούν να αντεπεξέλθουν", ανέφερε χαρακτηριστικά σε διεθνές πρακτορείο. Επίσης, συμπλήρωσε με νόημα πως τα κυπριακά πιστωτικά ιδρύματα πληρούν από τώρα τα κριτήρια της Βασιλείας ΙΙΙ, όταν σε τράπεζες άλλων ευρωπαϊκών χωρών γίνονται εκτιμήσεις για το αν θα πρέπει να αυξηθούν τα μετοχικά τους κεφάλαια.

Ανάλογου περιεχομένου ήταν και η πρόσφατη έκθεση της Standard & Poor's, καθώς, σύμφωνα με τον διεθνή οίκο αξιολόγησης, σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, "το κόστος επαναχρηματοδότησης για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα θα είναι διαχειρίσιμο", προσθέτοντας βέβαια πως πιθανή χρεοκοπία της Ελλάδας θα είχε επιπτώσεις στην εγχώρια ζήτηση της Κύπρου και θα ασκούσε πιέσεις στα δημόσια οικονομικά της χώρας.

Ωστόσο, ο κ. Ορφανίδης εκφράζει τον προβληματισμό του για την πορεία της κυπριακής οικονομίας και για τις πιθανές επιδράσεις που μπορεί αυτή να προκαλέσει στις τράπεζες, αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα.

Το 2010 έκλεισε για την Κύπρο με ΑΕΠ στο +1%, με δημοσιονομικό έλλειμμα στο 5,3% (6% το 2009) και με δημόσιο χρέος στο 60% (58% το 2009), όταν ο μέσος δείκτης δημοσίου χρέους για τις χώρες της ευρωζώνης διαμορφώθηκε πέρυσι στο 85,1%. Να θυμίσουμε επίσης πως οι κυπριακές τράπεζες δεν έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα σε κανένα πρόγραμμα κρατικής στήριξης.

Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, πάντως, κρατάει αποστάσεις για το αν τα μέχρι τώρα κυβερνητικά μέτρα είναι αρκετά ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος 2011 - 2014 και ενδεικτικά αναφέρεται στην πορεία των επιδόσεων των δημόσιων οικονομικών κατά το πρώτο φετινό τρίμηνο.

Γενικότερα, ο κ. Ορφανίδης ζητά από την κυβέρνηση του κ. Δημήτρη Χριστόφια και από τον υπουργό Οικονομικών κ. Χαρίλαο Σταυράκη να λάβουν δραστικά μέτρα σε ό,τι αφορά τον περιορισμό των δαπανών και τη ρύθμιση διαρθρωτικών προβλημάτων, όπως για παράδειγμα το συνταξιοδοτικό. Είναι άλλωστε γνωστό πως οι σχέσεις του κ. Ορφανίδη τόσο με τον κ. Σταυράκη όσο και με το ΑΚΕΛ (το κόμμα του Προέδρου της Δημοκρατίας) δεν είναι καλές.

Το νέο ταμείο και οι πονοκέφαλοι!

Θα πρέπει επίσης να σταθμιστεί ότι οι εκκλήσεις του διοικητή της κεντρικής τράπεζας για λήψη πρόσθετων μέτρων είναι συχνές τους τελευταίους μήνες και επαναλήφθηκαν πρόσφατα (κατά την ετήσια έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου για το 2010), όταν σε λιγότερο από έναν μήνα έχουμε τις βουλευτικές εκλογές στη χώρα.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο κ. Ορφανίδης επισημαίνει την εμπιστοσύνη του στο τοπικό τραπεζικό σύστημα, δίνοντας έμφαση στους εξής παράγοντες:

Α. Στο γεγονός ότι οι κυπριακές τράπεζες ενισχύθηκαν κεφαλαιακά τόσο πέρυσι όσο και φέτος.

Β. Στο ότι η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου διπλασίασε τα κεφάλαιά της από τα 30 στα 60 δισ. ευρώ.

Γ. Στη σχεδιαζόμενη από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου σύσταση του ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας με πόρους των τραπεζών (ειδικές εισφορές από αυτές). "Ένα τέτοιο ταμείο μπορεί να λειτουργεί σαν μαξιλάρι προστασίας από τις πιέσεις που ασκούνται λόγω των υποβαθμίσεων του κράτους", ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ορφανίδης.

Όλα αυτά φυσικά δεν σημαίνουν ότι οι κυπριακές τράπεζες λειτουργούν χωρίς προβλήματα καθημερινά. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ακολουθούν ανοδική πορεία στην Κύπρο, ενώ τα επιτόκια καταθέσεων επιμένουν να κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα (κοντά στο 4% για δωδεκάμηνη προθεσμία, με τις καταθέσεις ταμιευτηρίου όμως να είναι πολύ λίγες).

Πέραν αυτών, αντιμετωπίζουν τα γνωστά θέματα που αντιμετωπίζει ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα στην Ελλάδα, ενώ οι συνολικές θέσεις των κυπριακών τραπεζών σε ελληνικά τραπεζικά ομόλογα ανέρχεται σε 5 δισ. ευρώ.