Τρία σημαντικά σχέδια νόμου που αποσκοπούν στη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς και στην προστασία των επιχειρήσεων και των καταναλωτών παρουσίασε σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.

Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση, για πρώτη φορά παρουσιάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο το σχέδιο νόμου "Περί Σημάτων, Προϊόντων και Υπηρεσιών", με το οποίο εκσυγχρονίζεται το δίκαιο περί σημάτων. Ταυτόχρονα, με αυτό το σχέδιο νόμου προστατεύονται ο καταναλωτής και οι επιχειρήσεις από προϊόντα απομίμησης. Αυστηροποιούνται οι ποινές για τους παραβάτες και για πρώτη φορά εισάγεται η δυνατότητα για άμεση λήψη δικαστικών μέτρων (προσωρινή διαταγή και ασφαλιστικά μέτρα) χωρίς να κληθεί ο παραβάτης, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος καταστροφής των αποδεικτικών στοιχείων.

Επίσης, η προστασία ενός σήματος επεκτείνεται και κατά τρίτων προσώπων ή μεσαζόντων που χρησιμοποιούνται για την προσβολή ενός σήματος. Δίνεται ακόμα η δυνατότητα παρέμβασης κατά σημάτων τα οποία μπορεί να είναι παραπλανητικά, ενώ οι τελεσίδικες αποφάσεις δικαστηρίων για το ζήτημα των σημάτων δημοσιοποιούνται έτσι ώστε να υπάρχει ενημέρωση και προφύλαξη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων.

Σε δεύτερη ανάγνωση, παρουσιάστηκαν επίσης τα σχέδια νόμου για την "Προπτωχευτική Διαδικασία Εξυγίανσης Επιχειρήσεων" και για τους "Μεσίτες αστικών συμβάσεων σχετικών με ακίνητα και λοιπές διατάξεις". Με το πρώτο δίνεται δεύτερη ευκαιρία στις επιχειρήσεις, που για οποιονδήποτε λόγο βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία, διασφαλίζοντας θέσεις εργασίας αλλά και τη βιωσιμότητά τους. Με το δεύτερο σχέδιο νόμου επιλύονται τα σημαντικότερα προβλήματα που προκύπτουν καθημερινά στις συναλλαγές των μεσιτών, διασφαλίζεται η σωστή λειτουργία του επαγγέλματος και προστατεύονται οι καταναλωτές.

Επίσης, ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, μαζί με τον υπουργό Οικονομικών, κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου, εισηγήθηκαν στο υπουργικό συμβούλιο τη συμμετοχή της Ελλάδας στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (European Bank for Reconstruction and Development - EBRD), της οποίας η χώρα μας αποτελεί ιδρυτικό μέλος. Σημειώνεται ότι στις 14 και 15 Μαΐου 2010 εγκρίθηκε η αύξηση κατά 10 δισ. ευρώ του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας, κατά τη 19η ετήσια σύνοδο του συμβουλίου των διοικητών της. Από τη συμμετοχή της Ελλάδας στην αύξηση του καταβλητέου μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας δεν προκαλείται δαπάνη για τις πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισμού, διότι η χρηματοδότησή του πραγματοποιείται με κεφαλαιοποίηση μέρους του γενικού αποθεματικού της τράπεζας.

Οι βασικές αλλαγές στην προπτωχευτική διαδικασία

Ο Πτωχευτικός Κώδικας που ισχύει μέχρι σήμερα προβλέπει μεν για το προπτωχευτικό στάδιο τη διαδικασία της συνδιαλλαγής, χωρίς όμως η συμφωνία που απορρέει από αυτήν τη διαδικασία να δεσμεύει τους μη συναινούντες πιστωτές. Έτσι, δημιουργείται αυτό που στην οικονομική επιστήμη αποκαλείται "πρόβλημα συλλογικής δράσης".

Δηλαδή, ακόμα και αν όλοι οι πιστωτές αναγνωρίζουν ότι μια ρύθμιση των απαιτήσεών τους, που θα διασώσει τον οφειλέτη, θα είναι προς το συλλογικό συμφέρον, κάθε ένας ξεχωριστά μπορεί να ελπίζει πως οι λοιποί πιστωτές θα υποστούν το κόστος της ρύθμισης και θα εξυγιάνουν την επιχείρηση του οφειλέτη, χωρίς όμως ο πιστωτής αυτός να υποστεί τις θυσίες της ρύθμισης. Για τον λόγο αυτόν, παρατηρείται ότι, ενώ μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων εισέρχεται στις διαδικασίες των άρθρων 99 επ., πολύ λίγες επιτυγχάνουν συμφωνία με τους πιστωτές τους και πραγματική εξυγίανση.

Όπως αναφέρει το ΥΠΑΑ, η προτεινόμενη ρύθμιση συνδυάζει τα θετικά στοιχεία της καταργημένης ρύθμισης του άρθρου 44 του Ν. 1892/1990 (ιδίως τη δέσμευση της μειοψηφίας) και της ρύθμισης του Πτωχευτικού Κώδικα (διαδικασία συνδιαλλαγής), προχωρώντας όμως πέραν αυτών και εισάγοντας καινοτόμες λύσεις.

Τα κύρια χαρακτηριστικά της νέας ρύθμισης είναι:

1. Εισάγεται η δυνατότητα δέσμευσης των μη συναινούντων πιστωτών, λύνοντας έτσι το προαναφερθέν "πρόβλημα της συλλογικής δράσης".
2. Δίνεται η μεγαλύτερη δυνατή ευελιξία ως προς την κατάρτιση της συμφωνίας. Συγκεκριμένα, δίνεται κατά το γαλλικό πρότυπο η δυνατότητα να καταλήξουν ο οφειλέτης και οι δανειστές σε συμφωνία χωρίς επίσημη διαδικασία διαπραγματεύσεων, με εμπιστευτικές διαπραγματεύσεις, ώστε να αποφεύγεται, όπου είναι εφικτό (συνήθως όταν οι δανειστές είναι λίγοι και συνεργάζονται μεταξύ τους), η δημιουργία αβεβαιότητας ως προς την επιβίωση της επιχείρησης που συνεπάγεται σήμερα η υπαγωγή σε διαδικασία συνδιαλλαγής.

Στην περίπτωση όπου επιλέγεται η διαδικασία επίσημης διαπραγμάτευσης, στο πλαίσιο της διαδικασίας εξυγίανσης, δίνονται δύο δυνατότητες - είτε να συνάπτουν τη συμφωνία απευθείας οι πιστωτές είτε να συγκαλείται συνέλευση των πιστωτών. Η δεύτερη, πιο "βαριά", διαδικασία αναμένεται ότι θα χρησιμοποιείται όταν θα υπάρχει πληθώρα πιστωτών που είναι δύσκολο να συντονιστούν διαφορετικά.

Ως προς το περιεχόμενο της συμφωνίας εξυγίανσης (άρθρο 106ε παρ. 1), δίνεται ευρύτατη διακριτική ευχέρεια στα μέρη με ενδεικτική δυνατότητα χρήσης διαφόρων μέτρων, από τα πιο ήπια (π.χ. απλή παράταση του χρόνου αποπληρωμής υποχρεώσεων) μέχρι τα πιο δραστικά (π.χ. κεφαλαιοποίηση των χρεών ή και μεταβίβαση της επιχείρησης), ώστε να καλύπτονται κατά το δυνατόν όλες οι περιπτώσεις ανάλογα με την έκταση του προβλήματος της επιχείρησης.


Παραδείγματα εξυγίανσης επιχειρήσεων με τις νέες ρυθμίσεις που προβλέπονται στην προπτωχευτική διαδικασία

Παρακάτω, αναφέρονται ενδεικτικά περιπτώσεις εξυγίανσης με μεταβίβαση εν όλω ή εν μέρει της επιχείρησης του οφειλέτη:

α. Ανώνυμη εταιρία οφείλει 10.000.000 ευρώ. Τρίτος αγοράζει το σύνολο του ενεργητικού της χωρίς να αναλάβει μέρος του παθητικού έναντι 5.000.000 ευρώ, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μερική ικανοποίηση των πιστωτών, οι οποίοι συμφωνούν να διαγράψουν τα υπόλοιπα.

β. Ανώνυμη εταιρία οφείλει 10.000.000 ευρώ. Τρίτος αγοράζει το σύνολο του ενεργητικού της, αναδέχεται υποχρεώσεις 3.000.000 ευρώ και καταβάλλει τίμημα τοις μετρητοίς 3.000.000 ευρώ. Τα εναπομένοντα 4.000.000 ευρώ διαγράφονται.

γ. Ανώνυμη εταιρία οφείλει 10.000.000 ευρώ. Τρίτος αγοράζει το ενεργητικό ενός από τους δύο κλάδους της δραστηριότητάς της έναντι τιμήματος 4.000.000 ευρώ. Από τα εναπομένοντα 6.000.000 ευρώ, το 1.000.000 ευρώ παραμένει ως χρέος του οφειλέτη, 3.000.000 ευρώ κεφαλαιοποιούνται και 2.000.000 ευρώ διαγράφονται.

δ. Ανώνυμη εταιρία οφείλει 10.000.000 ευρώ. Οι πιστωτές της εισφέρουν σε ανώνυμη εταιρία, που συστήνεται για τον σκοπό αυτόν, τις απαιτήσεις τους. Στη συνέχεια, η νέα ανώνυμη εταιρία αγοράζει έναντι 10.000.000 ευρώ το σύνολο του ενεργητικού της παλαιάς. Το τίμημα συμψηφίζεται με τις απαιτήσεις που ανήκουν πλέον στη νέα επιχείρηση. Έτσι η εταιρία περιέρχεται ελεύθερη χρεών σε εταιρία που ανήκει στους πιστωτές.

ε. Ανώνυμη εταιρία οφείλει 10.000.000 ευρώ. Οι πιστωτές της εισφέρουν σε νέα ανώνυμη εταιρία απαιτήσεις ύψους 5.000.000 ευρώ και η νέα επιχείρηση αγοράζει τον έναν από τους δύο κλάδους της δραστηριότητας της παλαιάς ανώνυμης εταιρίας έναντι 5.000.000 ευρώ (με συμψηφισμό των απαιτήσεών της κατά της παλαιάς) και αναδέχεται επιπλέον υποχρεώσεις 2.000.000 ευρώ. Από τις εναπομένουσες υποχρεώσεις της παλαιάς ανώνυμης εταιρίας, 1.000.000 ευρώ ορίζεται ότι θα καταβληθεί σε δόσεις με βάση την αναμενόμενη κερδοφορία του εναπομένοντος κλάδου της, ενώ 2.000.000 ευρώ εξοφλούνται από αύξηση κεφαλαίου που καλύπτουν οι υφιστάμενοι μέτοχοι της παλαιάς επιχείρησης και τρίτοι επενδυτές.