Σε παιχνίδι «τρίλιζας», με τεράστιο όμως διακύβευμα, έχουν εξελιχθεί οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των βόρειων χωρών της ευρωζώνης (που εκπροσωπούνται από τη Γερμανία), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των αγορών (που εκφράζονται μέσω των οίκων αξιολόγησης), με αντικείμενο τη συμμετοχή ιδιωτών στο νέο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα.

Θέμα στο οποίο κάποια από τις πλευρές θα πρέπει να υποχωρήσει, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την παροχή όχι μόνο της νέας βοήθειας αλλά και της 5ης δόσης της παλαιάς προς την Ελλάδα.

Η διελκυστίνδα που έχει ξεσπάσει αναφορικά με το "ελληνικό ζήτημα" αποτυπώνεται ανάγλυφα στα spreads και στα CDSs της Ελλάδας, που παραμένουν σε απαγορευτικά επίπεδα.

Το spread του ελληνικού δεκαετούς παραμένει κοντά στις 1.400 μονάδες και του 5ετούς πάνω από τις 2.000 μονάδες (πάνω από το 20%), ενώ το πρόβλημα αναχρηματοδότησης των ομολόγων το 2012 - 2014 έχει οδηγήσει το spread του 2ετούς σε απόδοση 26,3%.  

Πανάκριβη παραμένει και η ασφάλιση των τίτλων έναντι του ενδεχομένου χρεοκοπίας, με τα ελληνικά 5ετή CDSs να εκτινάσσονται σε νέο ρεκόρ, στις 1.520 μονάδες βάσης.

Την ίδια ώρα, αυξάνονται οι ευρωπαϊκές πολιτικές "φωνές" υπέρ μιας λύσης στο "ελληνικό πρόβλημα", με τη Γαλλία να δηλώνει υπέρ της μετακύλισης ομολόγων, χωρίς όμως πιστωτικό γεγονός, και τους Γερμανούς να δηλώνουν ότι έχει συσταθεί ήδη ομάδα εργασίας για το ελληνικό πρόβλημα. "Δεν είναι θέμα εάν αλλά πώς θα γίνει", δηλώνει σχετικά ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Αντιστοίχου περιεχομένου αναφορές έχουν γίνει από επενδυτικούς οίκους (Pimco) αλλά και από τράπεζες (Credit Agricole, γερμανική ένωση τραπεζών), που δηλώνουν πρόθυμες να συμμετάσχουν "εθελοντικά" σε μια επιμήκυνση της ωρίμανσης του ελληνικού χρέους.


H "σκληρή γραμμή"

Είναι γνωστή η επιμονή των Γερμανών σε "ισότιμη" συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών στο ελληνικό "πακέτο", με την καγκελάριο κ. Άνγκελα Μέρκελ να τη θεωρεί απαράβατη προϋπόθεση για νέα βοήθεια - και για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης.

Ο υπουργός Οικονομίας της χώρας, κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, με επιστολή του προς την ΕΚΤ και το ΔΝΤ προχώρησε ένα βήμα παραπάνω, ζητώντας "μετρήσιμη και σημαντική συνεισφορά" των ιδιωτών και πέρα από τα δεδομένα της πρωτοβουλίας της Βιέννης.

Στην επιστολή του, ο κ. Σόιμπλε πρότεινε την ανταλλαγή των ομολόγων που κατέχουν οι ιδιώτες, ώστε να επεκταθεί η ωρίμανσή τους κατά 7 έτη. 


ΕΚΤ: Μόνο σε εθελοντική βάση

Σε αντίθεση με τη γραμμή του Βερολίνου, ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης κ. Ζ.Κ. Τρισέ αποκλείει μια "επιλεκτική χρεοκοπία" -όπως ονομάζεται η μη αποπληρωμή συγκεκριμένων λήξεων- ή μια αναδιάρθρωση που θα πυροδοτήσει το επονομαζόμενο "πιστωτικό γεγονός".

Στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, ο κ. Τρισέ ήταν σαφής: "Εξαιρούμε κάθε έννοια αναδιάρθρωσης που δεν είναι ξεκάθαρα σε εθελοντική βάση", τόνισε, απευθύνοντας έκκληση να αποφευχθεί ένα "πιστωτικό γεγονός" ή μια "επιλεκτική χρεοκοπία" (selective default) της χώρας.

Σύμφωνα με αναλυτές, ο κ. Τρισέ εκτιμά ως ιδιαίτερα σημαντική τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα στην προσπάθεια ομαλοποίησης της κατάστασης στην Ελλάδα και ένα πιστωτικό γεγονός ή μια επιλεκτική χρεοκοπία θα αποκλείσουν τη χώρα από τις αγορές για πολλά χρόνια.

Μάλιστα, προειδοποίησε ότι εάν οι πολιτικοί επιλέξουν να εμπλέξουν τους ιδιώτες επενδυτές με τρόπο που οδηγεί σε πιστωτικό γεγονός ή επιλεκτική στάση πληρωμών, τότε η ΕΚΤ πρόκειται να εξαιρέσει τα ελληνικά ομόλογα από τους μηχανισμούς ρευστότητας.


Η στάση των οίκων αξιολόγησης

Την ίδια ώρα, οι οίκοι αξιολόγησης λένε "όχι" σε οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί εξαναγκασμός και γενικά ολοένα και "κλείνουν" παράθυρα ακόμη και για reprofilling ή roll-over του ελληνικού χρέους, ενώ πλέον επεκτείνουν την απειλή τους με το ενδεχόμενο επίδρασης μιας τέτοιας ρύθμισης και στις αξιολογήσεις της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας.

Όπως προειδοποίησε χθες η Fitch, οι προτάσεις του κ. Β. Σόιμπλε για σημαντική συμμετοχή ιδιωτών στο ελληνικό "πακέτο" θεωρούνται "πιεσμένη" ανταλλαγή ομολόγων και θα οδηγήσει σε υποβάθμιση της αξιολόγησης της Ελλάδας σε "C".

Τόσο η Fitch όσο και η Moody's σημειώνουν ότι είναι δύσκολο να φανταστούν κάποιο κίνητρο των ομολογιούχων ώστε να συμφωνήσουν σε roll-over του ελληνικού χρέους και ως εκ τούτου θεωρούν μια τέτοια κίνηση "υπό πίεση" (distressed) ανταλλαγή χρέους, απειλώντας ότι θα προχωρήσουν σε νέες υποβαθμίσεις που θα υποδηλώνουν χρεοκοπία της χώρας.


Το ΔΝΤ, η 5η δόση και η "πολιτική εγγύηση" 

Προς το παρόν το ΔΝΤ, το τρίτο μέρος της τρόικας, παίζει κυρίως τον ρόλο του παρατηρητή, έχοντας όμως θέσει και τους όρους του. Αν δεν διασφαλιστεί η αναχρηματοδότηση της Ελλάδας για εύλογο χρονικό διάστημα, δεν θα εκταμιεύσει ούτε το ποσό που του αναλογεί για την 5η δόση. Μάλιστα, στην ευρωζώνη έχουν αρχίσει, σύμφωνα με πληροφορίες, σχετικές συζητήσεις για το ενδεχόμενο κάλυψης του μεριδίου του ΔΝΤ από τις χώρες-μέλη της Ε.Ε.

Όμως, τι θα ερμηνεύσει το Ταμείο ως διασφάλιση της αναχρηματοδότησης της Ελλάδας; Το ερώτημα αφορά στην πιθανότητα να μην καταλήξει η Ευρώπη σε μια συγκεκριμένη χειροπιαστή απόφαση, αλλά να περιοριστεί σε μια "πολιτική εγγύηση" από τη σύνοδο κορυφής της 24ης Ιουνίου, χωρίς να υπάρχουν ποσά και η συγκεκριμένη μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί.

Απαντώντας στο ερώτημα, πολιτικοί αναλυτές σημειώνουν ότι η απάντηση του ΔΝΤ θα είναι θετική και προσθέτουν με νόημα ότι μια διαδικασία χωρίς συγκεκριμένη "λύση" για την Ελλάδα θα κρατήσει το... πιστόλι της πίεσης πάνω από το πολιτικό σύστημα της χώρας μας, ως μοχλό πίεσης για την προώθηση των αλλαγών που πρέπει να γίνουν.

Μια τέτοια στάση θα δώσει στην Ελλάδα κρίσιμο χρόνο ώστε να προωθήσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και -κυρίως- να παρουσιάσει δείγμα γραφής στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων, έχοντας θέσει φιλόδοξους στόχους στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.

Ωστόσο, ο χρόνος για τη χώρα δεν είναι απεριόριστος, καθώς τον Αύγουστο επιστρέφει η τρόικα για τη νέα έκθεση προόδου για την 6η δόση και τυχόν περαιτέρω ολισθήματα στον σχεδιασμό θα οδηγήσουν σε νέο "θρίλερ" για την εκταμίευσή της, σε επιστροφή των σεναρίων χρεοκοπίας και ενδεχομένως σε νέο παζάρι με ακόμη επαχθέστερους όρους.