Η αλλαγή του υπουργού Οικονομικών έκαμψε εν μέρει τις εντονότατες εσωκομματικές διαφωνίες και άνοιξε τον δρόμο για την επίτευξη κάποιας μορφής πολιτικής συναίνεσης με τα άλλα κόμματα, αλλά δεν φαίνεται να είχε το ίδιο ευεργετικές συνέπειες και στα νέα μέτρα αυτά καθαυτά.

Το πακέτο των νέων φορολογικών μέτρων που ανακοίνωσε χθες ο νέος υπουργός Οικονομικών, κ. Ευάγγ. Βενιζέλος, αποδεικνύεται τελικά πολύ πιο «σκληρό» από αυτό που είχε ανακοινώσει ο προκάτοχός του, κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, πριν από λίγες μέρες τόσο στο υπουργικό συμβούλιο όσο και στη Βουλή.

Ο κ. Βενιζέλος υποστήριξε χθες ότι από τη στιγμή όπου ανέλαβε την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών κλήθηκε να «γεφυρώσει» μία διαφορά ύψους 5,5 δισ. ευρώ στα μέτρα που θα πρέπει να εφαρμοστούν έως το 2015. Ο ίδιος σημείωσε ότι το ποσό αυτό δεν είχε συμφωνηθεί με την τρόικα όταν ανέλαβε τα ηνία του υπουργείου.

Τι ακριβώς συνέβη; Σύμφωνα με πληροφορίες, πριν φύγει η τρόικα από την Αθήνα, η συμφωνία με την κυβέρνηση ήταν περίπου η εξής: Έχουμε συμφωνήσει τους βασικούς άξονες του μεσοπρόθεσμου. Ότι δηλαδή, για παράδειγμα, θέλουμε το Χ ποσό από επιπλέον φόρους. Για να βρεθεί, η κυβέρνηση είχε καταλήξει -αλλά όχι οριστικοποιήσει- σε ορισμένες βασικές επιλογές: έκτακτη εισφορά ή μείωση του αφορολογήτου. Ήταν στη διακριτική της ευχέρεια να επιλέξει.

Όταν επέστρεψαν οι δανειστές στην Αθήνα διαπίστωσαν ότι η κυβέρνηση δεν είχε απλώς οριστικοποιήσει το μέτρο, αλλά είχε κάνει ευρύτερες αλλαγές στο σχέδιο (έσοδα, δαπάνες κ.λπ.). Αντέδρασαν και άνοιξε ο ασκός του Αιόλου. Άλλωστε, και τα στοιχεία που είδαν από την πορεία των εσόδων και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 6 δισ. ευρώ, που κουβαλά ο προϋπολογισμός, δημιούργησαν επιπλέον πιέσεις…

Έτσι, το κουβάρι του νήματος πάει μερικές μέρες πιο πίσω. Ο κ. Παπακωνσταντίνου είχε προτείνει τη μείωση του αφορολόγητου ορίου με εκτιμώμενη απόδοση περίπου 2,4 δισ. ευρώ. Τόσο το υπουργικό συμβούλιο όσο και, λίγο αργότερα, η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ απέρριψαν το μέτρο αυτό και προέκριναν την επιβολή έκτακτης εισφοράς που θα απέφερε σχεδόν τα ίδια (για την ιστορία, τελικά η κυβέρνηση θα εφαρμόσει και τα δύο μέτρα).

Οι πιέσεις προς το οικονομικό επιτελείο ήταν αφόρητες, με αποτέλεσμα ο κ. Παπακωνσταντίνου πριν «ανασχηματιστεί» να ανακοινώσει στη Βουλή κάποιες αλλαγές για να ηρεμήσει τα πνεύματα. Αλλαγές που, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, θα είχαν το «Ο.Κ.» της τρόικας, χωρίς να είναι αναγκαία η φυσική παρουσία των επικεφαλής της στην Αθήνα.

Η έλευση του κ. Βενιζέλου, όμως, άνοιξε μία προοπτική περαιτέρω διαπραγμάτευσης που έγινε προσπάθεια να συνεχιστεί, ώστε να γίνει ένα... λίφτινγκ σε κάποια μέτρα και να ικανοποιηθεί το αίσθημα της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Κανείς δεν μπορεί να ξέρει με πλήρη ακρίβεια τι έγινε πίσω από τις πόρτες τόσο του Eurogroup της περασμένης Κυριακής
όσο και των διαπραγματεύσεων μεταξύ τρόικας και Βενιζέλου. Ούτε εάν ο νέος υπουργός Οικονομικών βρήκε όντως μία... τρύπα 5,5 δισ. ευρώ σε σχέση με το τι έπρεπε να είχε συμφωνηθεί ή η τρόικα είχε φύγει στις αρχές Ιουνίου έχοντας κλείσει το νέο πακέτο μέτρων, όπως ανακοίνωσε τότε.

Το αποτέλεσμα, όμως, δείχνει ότι τα μέτρα που τελικά αποφασίστηκαν είναι πιο σκληρά για τους πολίτες από αυτά που αρχικώς είχαν συμφωνηθεί με την τρόικα. Και το ερώτημα που τίθεται είναι εάν τελικά ήταν προς το καλύτερο που ξανάνοιξε ο κύκλος των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, ή προς το χειρότερο...