Τελικά, η φορολόγηση των προϊόντων προκειμένου να «σωθούν» τα κρατικά έσοδα δεν αποτελεί μόνο ελληνικό φαινόμενο. Την πρακτική αυτή ακολουθούν και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, τα οποία προσπαθούν χωρίς επιτυχία και αυτά, όπως αποδεικνύεται από σχετικές έρευνες, να αυξήσουν τα κρατικά τους έσοδα.

Την ίδια ώρα, πάντως, που αυξάνουν τη φορολογία με απώτερο -και μάλλον ουτοπικό, όπως αποδεικνύεται- στόχο να αυξήσουν τα κρατικά έσοδα, θυσιάζουν την κατανάλωση, την ανάπτυξη, την προστιθέμενη αξία και τις θέσεις εργασίας.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα στον κλάδο της ζυθοποιίας, όπου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο περίπου 260.000 θέσεις εργασίας έχουν χαθεί σε διάστημα δύο ετών, ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης φορολογικής επιβάρυνσης και των επιπτώσεων από την οικονομική κρίση.

Σύμφωνα με μελέτη της Ernst & Young και της Regioplan, η κατανάλωση μπίρας μειώθηκε κατά 8% από το 2008 έως το 2010, οδηγώντας σε απώλεια 260.000 θέσεων εργασίας, το 85% των οποίων αντιστοιχεί στον ευρύτερο ξενοδοχειακό τομέα και στον κλάδο φιλοξενίας.

Τα κρατικά έσοδα από τον κλάδο ζυθοποιίας, συμπεριλαμβανομένης της συλλογής των ειδικών δασμών κατανάλωσης, μειώθηκαν κατά 6% σε ένα έτος, από 54 δισ. ευρώ το 2008 σε 50,6 δισ. ευρώ το 2009, παρά τις αυξήσεις των φόρων στην μπίρα σε αρκετές χώρες.

Όπως αναφέρεται στη συγκεκριμένη μελέτη, η μείωση της οικονομικής συνεισφοράς του κλάδου οφείλεται, πέραν της τρέχουσας οικονομικής ύφεσης, και στην αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης, στις υψηλότερες τιμές πρώτων υλών, στους νέους περιορισμούς και στην αυξανόμενη μετατόπιση από την κατανάλωση στον κλάδο φιλοξενίας προς την κατανάλωση στον τομέα λιανικής και την κατανάλωση στο σπίτι, όπου τα κρατικά έσοδα, τόσο σε επίπεδο προστιθέμενης αξίας όσο και σε επίπεδο θέσεων απασχόλησης που προκύπτουν από την παραγωγή ενός λίτρου μπίρας, είναι σημαντικά χαμηλότερα.

Οι πωλήσεις μπίρας μειώθηκαν σε ποσοστό 15% στον ξενοδοχειακό τομέα και στον κλάδο φιλοξενίας σε σύγκριση με τη μείωση μόλις κατά 4% στα καταστήματα λιανικής πώλησης.

Η θέση του κλάδου

Παρότι η συνολική συνεισφορά της ζυθοποιίας στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει μειωθεί κατά 10% από το 2008, η συνεισφορά του κλάδου ζυθοποιίας στην οικονομία παραμένει πολύ σημαντική.

Η παραγωγή και η κατανάλωση μπίρας παρέχει περισσότερες από 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε όλη την Ευρώπη, ενώ οι συνολικές ετήσιες πωλήσεις ανέρχονται περίπου σε 106 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, και, παρά το δυσμενές οικονομικό πλαίσιο, ο αριθμός των ζυθοποιιών αυξήθηκε κατά το προηγούμενο έτος, υπερβαίνοντας τις 3.600 επιχειρήσεις από τις 3.000 το 2008. Οι πωλήσεις μπίρας χωρίς αλκοόλ έχουν επίσης αυξηθεί σε ορισμένες χώρες.

Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2008, η Κίνα ξεπέρασε την Ε.Ε. και κατέστη ο μεγαλύτερος παραγωγός μπίρας στον κόσμο, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης.

Στη μελέτη επισημαίνεται, επίσης, ότι, παρά την κρίση, ο κλάδος έχει προσαρμοστεί αρκετά καλά, παρότι οι συνεχείς αυξήσεις στον ειδικό δασμό κατανάλωσης μπίρας θα καταστείλουν οποιαδήποτε ανάκαμψη και απαιτούνται κρατικές πολιτικές υποστήριξης σε επίπεδο κανονιστικών ρυθμίσεων και φορολόγησης προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη της ευρύτερης οικονομίας της Ε.Ε. και να αποτραπεί η περαιτέρω απώλεια θέσεων εργασίας.

* Σχετικός πίνακας που αφορά στον κλάδο ζυθοποιίας στην ΕΕ, δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη: "Συνοδευτικό Υλικό".