Η έξοδος της χώρας από την κρίση δεν είναι δυνατή χωρίς δραστική μείωση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής που θα δώσει προοπτική για μείωση του σημερινού υψηλού φορολογικού βάρους των συνεπών φορολογουμένων, αναφέρει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων.

Οι τελευταίοι, μάλιστα, βλέπουν ότι, ενώ η φορολογική τους επιβάρυνση διογκώνεται συνεχώς τα τελευταία έτη, τα φορολογικά έσοδα εξακολουθούν να μειώνονται. Χωρίς αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου της φοροδιαφυγής, η κατανομή των βαρών, με την εξουθενωτική μείωση των συντάξεων σε ανθρώπους που έχουν περιορισμένες δυνατότητες να επανέλθουν στην αγορά εργασίας, και, την κατά συρροή επιβάρυνση των ασθενέστερων στρωμάτων του πληθυσμού και των συνεπών φορολογουμένων, παρά τις προσπάθειες περί του αντιθέτου, είναι εξαιρετικά άδικη.

Τα στοιχεία για την εκτέλεση του Π2011 στο 10μηνο.’2011 δείχνουν ότι η απόδοση του μηχανισμού είσπραξης των φόρων παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα σε ολόκληρο το 10μηνο.’11, ενώ οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες του Υπ. Οικονομικών βρίσκονταν σε πολυήμερες κινητοποιήσεις τον Οκτ.’11.
 
Τα καθαρά έσοδα του ΤΠ ήταν σημαντικά μειωμένα κατά -4,1% σε ετήσια βάση στο 10μηνο.’11 και κατά -3,7% τον Οκτ.’2011, έναντι προβλέψεων του Π2011 για αύξησή τους κατά 8,3% και του Π2012 για αύξησή τους κατά 0,9%. Έως και τον Σεπτ.’2011 η κακή πορεία των καθαρών εσόδων του ΤΠ ήταν αποτέλεσμα των φορολογικών ρυθμίσεων του Απριλίου του 2010 που συνέβαλαν σε απώλειες εσόδων ύψους άνω των € 3,0 δις στο 9μηνο.’11.

Οι απώλειες αυτές και οι επίσης σημαντικές απώλειες εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές επιδιωκόταν να αντισταθμιστούν με τα νέα μέτρα αύξησης των εσόδων που τίθενται σε ισχύ σταδιακά από τον Σεπτ.’11. Ωστόσο, παρά τα νέα μέτρα, τα έσοδα δεν αυξήθηκαν τον Οκτ.’11 λόγω, ενδεχομένως, και των κινητοποιήσεων και των ποικίλων αντιδράσεων στην είσπραξη αυτών των εσόδων.

Ειδικότερα, σημειώνεται μεγάλη πτώση των εσόδων στο 10μηνο.’11 από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (-12,0%), από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων (-11,7%), από τον ΦΠΑ (-2,0%) και από τους Άμεσους Φόρους Παρελθόντων Οικονομικών Ετών ΠΟΕ (-3,3%).

Αύξηση κατά 49,8% σημειώθηκε στους λοιπούς άμεσους φόρους, λόγω της είσπραξης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στα φυσικά πρόσωπα, το τέλος επιτηδεύματος, της έκτακτης εισφοράς σε κερδοφόρες επιχειρήσεις και ορισμένων άλλων φόρων που επιβλήθηκαν τον Ιούλ.’11.

Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό είναι το ότι η ανωτέρω εξαιρετικά αρνητική πορεία των εσόδων (εκτός των έκτακτων εισφορών) θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο στο τελευταίο 2μηνο του έτους. Για παράδειγμα, προβλέπεται νέα σημαντική μείωση των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά -15,2% στο 4ο 3μηνο.’11, μετά τη μείωσή τους κατά -19,3% στο 4ο 3μηνο.’10.
 
Προβλέπεται δηλαδή ότι τα ανωτέρω έσοδα όχι μόνο δεν θα ανακάμψουν (π.χ., λόγω της μείωσης του αφορολόγητου ή/και λόγω της δραστηριοποίησης των κρατικών υπηρεσιών στην είσπραξη της φορολογητέας ύλης που διαφεύγει), αλλά ότι θα μειωθούν ακόμη περισσότερο.

Όσον αφορά στο 2012, με τον προϋπολογισμό του 2012 (Π2012) επιδιώκεται η εξισορρόπηση των δημοσίων οικονομικών της χώρας και η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους +1,6% του ΑΕΠ, έναντι πρωτογενούς ελλείμματος -1,8% του ΑΕΠ το 2011 και -10,6% του ΑΕΠ το 2009.

Η προσαρμογή προβλέπεται να προέλθει κυρίως από μια αύξηση των καθαρών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού (Τ.Π.) κατά 2 π.μ. του ΑΕΠ, μια μείωση των πρωτογενών δαπανών του Τ.Π. κατά -0,7 π.μ. του ΑΕΠ και μια οριακή μείωση του ελλείμματος του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων κατά -0,2 π.μ. του ΑΕΠ.

Το συνολικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί, από -9,0% του ΑΕΠ το 2011, σε -6,7% του ΑΕΠ το 2012, μη περιλαμβανομένης της ελάφρυνσης από τόκους λόγω της κατά 50% σχεδιαζόμενης μείωσης της ονομαστικής αξίας του δημοσίου χρέους που κατέχουν θεσμικοί επενδυτές.

Το έλλειμμα του 2012 θα διαμορφωθεί σε ακόμη χαμηλότερο επίπεδο στην βάση της τελικής συμφωνίας μεταξύ δημοσίου και θεσμικών επενδυτών για την εθελοντική διακράτηση των ομολόγων του Ελληνικού δημοσίου με την επιχειρούμενη αναδιάρθρωση του χρέους ως ανωτέρω.

Κύριο χαρακτηριστικό του Π2012 είναι η κατά 29% αύξηση των εσόδων του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων (κυρίως λόγω της δραστικής μειώσεως του αφορολογήτου και της έκτακτης εισφοράς που θα παρακρατείται) και η αύξηση των εισπράξεων από τον φόρο περιουσίας στα € 3,6 δις (1,7% του ΑΕΠ) το 2012 (όπου συμπεριλαμβάνεται μέρος των εισπράξεων από τον φόρο αυτό για το 2011), από μόλις € 0,49 δις (0,2% του ΑΕΠ) το 2010. Στην πραγματικότητα, αν μοιραστούν οι εισπράξεις από τον φόρο περιουσίας το 2011 και το 2012 τότε θα ανέλθουν περίπου στο 1,0% του ΑΕΠ ετησίως.

Παράλληλα, συνεχίζεται η περικοπή των δαπανών, όπου προβλέπεται περαιτέρω μείωση των αποδοχών των εργαζομένων και των συντάξεων του δημοσίου κατά -3,3%, των καταναλωτικών δαπανών του δημοσίου κατά -1,8% και των κοινωνικών δαπανών κατά -8,6%. Το σπουδαιότερο, όμως, είναι ότι τα μέτρα που είναι αναγκαία για την υλοποίηση του Π2012 έχουν ήδη θεσπιστεί και εφαρμόζονται.

Από την πορεία εκτέλεσης του Π2011 στο 10μηνο’11 και τη διάρθρωση εσόδων / δαπανών του Π2012, είναι εμφανές ότι εξακολουθούν να σημειώνονται μεγάλες καθυστερήσεις στον έλεγχο εκκρεμών παλαιών φορολογικών υποθέσεων και στην είσπραξη των εσόδων που έχουν θεσπιστεί, προγραμματιστεί και σε μεγάλο βαθμό βεβαιωθεί.

Είναι, επίσης, εμφανές ότι το 2011 σημειώθηκε νέα έξαρση της φοροδιαφυγής τόσο στον φόρο εισοδήματος, όσο και στον ΦΠΑ και στις ασφαλιστικές εισφορές. Ωστόσο, στον Π2012 διαφαίνεται ότι τα ανωτέρω φαινόμενα θα συνεχιστούν, ενδεχομένως με μεγαλύτερη ένταση, και το 2012.

Στο πλαίσιο αυτό, ο στόχος του Π2012 για έσοδα από φόρους ΠΟΕ μόνο € 2,0 δις το 2011 και το 2012, έναντι € 2,8 δις το 2010, θα έπρεπε να ήταν πιο φιλόδοξος, όταν μάλιστα είναι γνωστή η σημαντική μείωση των φορολογικών εσόδων από τον φόρο εισοδήματος και από τον ΦΠΑ τα τελευταία δύο έτη και το τεράστιο ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών.