To imperium σε μια αγορά που διαρκώς φθίνει δείχνουν να διεκδικούν οι ξένες πολυεθνικές αλυσίδες ένδυσης, περιορίζοντας τη δυναμική τόσο των εγχώριων παικτών όσο και των αντιπροσώπων, οι οποίοι βρίσκονται στη μέγκενη της ύφεσης αλλά και της αδυναμίας χρηματοδότησης των εισαγωγών τους.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, από το 2008 έως και σήμερα η εγχώρια αγορά ένδυσης έχει χάσει άνω του 50% της αξίας της και έχει υποχωρήσει στο επίπεδο των 3,5 δισ. ευρώ, ποσό στο οποίο συμπεριλαμβάνεται κατ’ εκτίμηση όλο το φάσμα της ένδυσης και της υπόδησης. Σε αυτήν τη συρρικνωμένη πίτα κυριαρχούν οι ξένες αλυσίδες, κυρίως εκείνες που κινούνται τιμολογιακά στο λεγόμενο value for money τμήμα της αγοράς.

Ο όμιλος Inditex, με 8 αλυσίδες και περίπου 170 σημεία πώλησης πανελλαδικά, ξεπέρασε αθροιστικά τα 450 εκατ. ευρώ πωλήσεων το 2010 και -παρά τη μείωση των like for like πωλήσεων που εκτιμάται ότι σημειώθηκε το 2011- καταφέρνει να κατέχει μερίδιο της τάξης του 10%, σε μια αγορά που από τη φύση της είναι πολυδιασπασμένη.

H επίσης πολυεθνική Η&M, με 23 καταστήματα πλέον και παρουσία τόσο στους εμπορικούς πόλους όσο και στις ανοιχτές αγορές, κατάφερε να παρουσιάσει αύξηση πωλήσεων κατά 27% το 2011, ενώ στη στρατηγική της περιλαμβάνεται η περαιτέρω επέκταση, παρά τη σοβαρή υποχώρηση της εγχώριας ζήτησης.
 
Στο ίδιο πνεύμα, είσοδο στην ελληνική αγορά, επιχείρησε να μπει η ισπανική εταιρία Blanco αλλά και η νεοσύστατη, επίσης ισπανική, αλυσίδα Shana, οι οποίες αμφότερες προσφέρουν φθηνό ρούχο και σκοπεύουν να επεκτείνουν την παρουσία τους στην ελληνική αγορά.

Στον αντίποδα, οι μεγάλες ελληνικές αλυσίδες αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες, που αφορούν ακόμη και την επιβίωσή τους. Η Γλου ουσιαστικά έχει αποδεκατιστεί και επιχειρεί την ανασύνταξή της μέσα από τη διαδικασία του άρθρου 99.

Η αλυσίδα Sprider, παρότι κινείται στον χώρο του φθηνού επώνυμου ρούχου, αντιμετωπίζει σοβαρή μείωση πωλήσεων και ζημίες, κατάσταση που αναμένεται να επιδεινωθεί μετά και την πρόσφατη πυρκαγιά που κατέστρεψε γραφεία και αποθήκες. Σημειώνεται ότι οι πωλήσεις εκτιμάται πως για το 2011 θα κλείσουν μειωμένες κατά 15%, ενώ αρνητική εικόνα εμφανίζει και το εναπομείναν δίκτυο που διατηρεί στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία.

Γενική υποχώρηση

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία του ΣΕΠΕΕ, το 2010 οι επιχειρήσεις του κλάδου βρέθηκαν στο χαμηλότερο σημείο όσον αφορά τον τζίρο και το μικτό κέρδος.

Με βάση την έρευνα, σε σύνολο 153 επιχειρήσεων, ο κύκλος εργασιών το 2010 ανήλθε σε 962,4 εκατ. ευρώ έναντι 1,1 δισ. ευρώ το 2009, σημειώνοντας πτώση 12,7%. Μόνο 22 επιχειρήσεις σημείωσαν αύξηση του κύκλου εργασιών τους, ενώ 131 σημείωσαν πτώση.

Η μεγαλύτερη πτώση (22,6%) καταγράφηκε στις μικρότερες επιχειρήσεις (με κύκλο εργασιών μικρότερο των 5 εκατ. ευρώ), ενώ οι μεγαλύτερες (με κύκλο εργασιών άνω των 15 εκατ. ευρώ) κατέγραψαν τις μικρότερες απώλειες (8,8%). Ενδιάμεσα βρίσκονται οι μεσαίες επιχειρήσεις με πτώση 10,6%.

Η τάση δεν φαίνεται να ανατρέπεται το 2011, ενώ οι ενδείξεις είναι αρνητικές και για το τρέχον έτος, καθώς όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι η αγορά ετοιμάζεται να γνωρίσει νέα χαμηλά επίπεδα τζίρων.

Στον χώρο μεταξύ ξένων και γηγενών αλυσίδων κινούνται όλες εκείνες οι εισαγωγικές επιχειρήσεις ένδυσης που μέχρι πρότινος μεσουρανούσαν, κερδίζοντας το μεσαίο και άνω κομμάτι της αγοράς.

Το 2011, ωστόσο, είχαμε την κατάρρευση της Ridenco και της Λ. Γαβαλάς Α.Ε., την κρίση στη σημαντική εισαγωγική εταιρεία της Β. Ελλάδας Fena, τα χαμένα σήματα για τον όμιλο Felous και την ανακατανομή μεριδίων, καθώς πολλές αντιπροσωπείες πέρασαν σε ελληνικούς εμπορικούς ομίλους, όπως η Notos Com (που πήρε τα σήματα Timberland και Nautica) και η Folli Follie (Calvin Klein Jeans).

Η τάση

Η συγκέντρωση, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, θα είναι ισχυρότερη το επόμενο διάστημα, καθώς αρκετοί εισαγωγικοί εμπορικοί όμιλοι βαρύνονται με δυσβάσταχτο δανεισμό (ο οποίος εξυπηρέτησε την επέκταση τα προηγούμενα χρόνια), ενώ αρκετοί είναι πλέον εκείνοι που αδυνατούν να έχουν πρόσβαση στο trade financing.

Κοινώς, οι όροι των ξένων πιστωτών αλλά και η αδυναμία των τραπεζών να εκδίδουν εγγυητικές επιστολές και να χρηματοδοτούν με κεφάλαια κίνησης μικρές και μεσαίες εισαγωγικές επιχειρήσεις στραγγαλίζουν τη λειτουργία αρκετών εμπόρων, που μέχρι πρότινος αποτελούσαν τον κύριο όγκο της αγοράς. Με βάση κάποιες υποθέσεις, αρκετά σήματα θα μετακινηθούν προς ισχυρούς αντιπροσώπους με μεγάλα δίκτυα, ενώ κάποια εξ αυτών θα πάψουν να κυκλοφορούν στην εγχώρια αγορά, η οποία ψάχνει να βρει νέες ισορροπίες.