Στη δίνη γεωστρατηγικών παιχνιδιών επιρροής δείχνει να έχει εμπλακεί το σχέδιο του αγωγού Nabucco, που στοχεύει στη μεταφορά αζέρικου αερίου στην Ευρώπη.

Το νέο επεισόδιο στο σίριαλ των αγωγών έχει το όνομα του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν και του προεδρικού συμβούλου του Αζερμπαϊτζάν Αλί Χασάνοφ.

Δηλώσεις του πρώτου έφεραν την εθνική εταιρεία πετρελαίου ΜΟL να εγκαταλείπει το σχέδιο λόγω αβεβαιοτήτων, ενώ ο δεύτερος συνέδεσε την υλοποίησή του μόνο με το αν προσφέρει αέριο και το Τουρκμενιστάν.

Στην ουσία και οι δύο έφεραν στην επιφάνεια το χρόνιο πρόβλημα του σχεδίου, που είναι η ανεπάρκεια αερίου για το μέγεθός του.

Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε χωρητικότητα 32 δισ. κυβικών μέτρων το χρόνο και μήκος 3.900 χλμ., από τα οποία τα 2.900 σε τουρκικό έδαφος.

Στη συνέχεια, υποχρεώθηκε να μειώσει τη χωρητικότητα σε 16 δισ. κυβικά μέτρα, ενώ η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσαν ότι θα ελέγξουν από κοινού τη διέλευση του αζέρικου αερίου από το τουρκικό έδαφος, με τη δημιουργία του δικτύου Trans Anatolian Pipeline.
 
Ωστόσο, και στα δύο σενάρια του Νabucco, μεγάλο και μικρό, οι διαθέσιμες ποσότητες για εξαγωγή δεν επαρκούν, αφού το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ 2 θα προσφέρει για εξαγωγή μόνο 10 δισ. κυβικά μέτρα.
 
Επιπλέον, οι προσπάθειες της Ε.Ε. και ο διπλωματικός μαραθώνιος προς το Τουρκμενιστάν δεν απέδωσαν. Δηλαδή, δεν εξασφαλίστηκαν ποσότητες αερίου από τη χώρα αυτή, ενώ και το Βόρειο Ιράκ (Κουρδιστάν) ως πιθανή πηγή μετατίθεται για το μέλλον.

Έτσι, από τα πράγματα, και εφόσον οι προδιαγραφόμενες αρνητικές εξελίξεις για το μέλλον του Nabucco γίνουν πραγματικότητα, στο παιχνίδι του Νότιου Διαδρόμου θα μείνουν οι αγωγοί TAP (Statoil, E.ON, EGL) με διέλευση από την Ελλάδα και την Αλβανία και ο αγωγός SEEP που προωθεί η αγγλική ΒΡ και στην ουσία είναι μία οικονομικότερη παραλλαγή του Nabucco.
 
Οι εξελίξεις

Σε ό,τι αφορά τις δηλώσεις του αμφιλεγόμενου Ούγγρου πολιτικού Βίκτορ Όρμπαν, εφόσον γίνει πραγματικότητα η πρόβλεψή του, θα πρόκειται για τη δεύτερη αποχώρηση από το σχέδιο, μετά τη γερμανική RWE, η οποία επικαλέστηκε οικονομικούς λόγους.

Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα μεταδίδουν τα διεθνή πρακτορεία, ο Ούγγρος πρωθυπουργός δήλωνε στις Βρυξέλλες πως «παρότι δεν είναι γνώστης λεπτομερειών, από αυτά που έχει δει, η ουγγρική εταιρεία ΜΟL (ένας από τους μετόχους του Nabucco) θα εγκαταλείψει το σχέδιο», προσθέτοντας ότι αυτό έχει προβλήματα.

Ο ίδιος την περασμένη Δευτέρα, αναφερόμενος στο ρωσικής έμπνευσης αγωγό South Stream, δήλωσε ότι κερδίζει έδαφος. Ας σημειωθεί ότι τόσο ο Nabucco όσο και ο South Stream σχεδιάζονται να διέλθουν και από το έδαφος της Ουγγαρίας. Με τη διαφορά ότι ο δεύτερος θα διατηρήσει την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, ενώ ο πρώτος σχεδιάζεται ακριβώς για το αντίθετο.

Στις δηλώσεις του Βίκτορ Όρμπαν απάντησε αυθημερόν η κοινοπραξία του Nabucco από την έδρα της στη Βιέννη. Σύμφωνα με ανακοίνωσή της, η κοινοπραξία δεν έχει καμία ένδειξη για την αποχώρηση της MOL.
 
Μάλιστα, στο κείμενο της ανακοίνωσης αναφέρεται: «Το σχέδιο του αγωγού Nabucco στηρίζεται σε συμφωνία που υπέγραψαν και επικύρωσαν οι χώρες από τις οποίες διέρχεται ο αγωγός, μεταξύ των οποίων και η Ουγγαρία. Η διακυβερνητική συμφωνία εγκαθιδρύει ένα μοναδικό και ισχυρό νομικό πλαίσιο για τους χρηματοδότες, τους παραγωγούς και τους χρήστες-πελάτες του αγωγού». Κ.λπ. κ.λπ.

Ωστόσο, σύμφωνα με το Bloomberg, η ΜΟL, όταν κλήθηκε να σχολιάσει τα τεκταινόμενα, επισήμανε ότι το σχέδιο του Nabucco έχει πολλές αβεβαιότητες.

Σύμφωνα με την ουγγρική εταιρεία, οι πηγές τροφοδοσίας του αγωγού με φυσικό αέριο και η χρηματοδότηση του σχεδίου είναι τα δύο κύρια σημεία για τα οποία υπάρχουν αβεβαιότητες. Ιδίως σε ό,τι αφορά τα οικονομικά, η MOL επισημαίνει «το συνεχώς αυξανόμενο κόστος κατασκευής του αγωγού, ενώ συνεχίζει να παραμένει ασαφές πόσο τελικά θα κοστίσει το έργο».

Το Αζερμπαϊτζάν

Από την άλλη, και το Αζερμπαϊτζάν, η χώρα παραγωγής του αερίου που θα μεταφερθεί στην Ευρώπη, δείχνει ότι κρατάει αποστάσεις από το έργο. Σε δηλώσεις του στην τουρκική εφημερίδα Τζουμχουριέτ, ο Άλι Χασάνοφ, σύμβουλος του προέδρου της χώρας Ιλχάμ Αλίγιεφ, τονίζει ότι η υλοποίηση του αγωγού Nabucco είναι στο χέρι της Ε.Ε., αφού πρόκειται να της προσφέρει μία νέα πηγή εφοδιασμού, εκτός Ρωσίας.

Πρόσθεσε επίσης ότι «το Αζερμπαϊτζάν θα είναι έτοιμο να εργαστεί για την ολοκλήρωση του σχεδίου, εφόσον γίνει βέβαιο ότι το Τουρκμενιστάν θα εισφέρει και αυτό αέριο για την πλήρωση του αγωγού».

Επειδή όμως η χώρα της κεντρικής Ασίας με τα τρίτα σε μέγεθος αποθέματα φυσικού αερίου δεν αποφασίζει και δεν βρίσκεται χρηματοδότης για τον αγωγό στον βυθό της Κασπίας που θα μεταφέρει το αέριο στο Αζερμπαϊτζάν και στη συνέχεια στα δίκτυα προς την Ευρώπη, για τον Nabucco τα πράγματα θα είναι δύσκολα.

Τέλος, να σημειωθεί ότι το τελικό σχέδιο για τον αγωγό Νabucco προβλέπει να ξεκινάει από τα σύνορα Βουλγαρίας - Τουρκίας και στη συνέχεια μέσω Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας και Αυστρίας να καταλήγει στο Baumgarten, που είναι το κυριότερο hub φυσικού αερίου για την κεντρική Ευρώπη.