Περισσότεροι από τους μισούς παγκόσμιους τραπεζικούς ομίλους που ερωτήθηκαν, αυτή τη στιγμή θεωρούν τις προτάσεις λογιστικής απομείωσης ως λειτουργικές, σύμφωνα με έρευνα της Deloitte.

Σύμφωνα, επίσης, με τα συμπεράσματα της έρευνας, το ΔΠΧΑ 9 αναμένεται να έχει αρνητική επίδραση στη μεταβλητότητα του ισολογισμού, τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και την τιμολόγηση των δανείων. Οι ερωτηθέντες ανησυχούν για τους προτεινόμενους κανόνες απομείωσης που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη δανειοδότηση των εταιριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Η Deloitte δημοσιεύει, για δεύτερη συνεχή χρονιά, την παγκόσμια έρευνα σχετικά με την απομείωση στα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ 9- IFRS 9), που υλοποιήθηκε με στόχο να γίνει αντιληπτός ο υφιστάμενος προβληματισμός στον τραπεζικό κλάδο, αναφορικά με τις προβλέψεις για τις δανειακές απώλειες.

Σύμφωνα με την Deloitte, έχουν βελτιωθεί οι αντιλήψεις γύρω από τα τρέχοντα μοντέλα λογιστικής απεικόνισης δανειακών ζημιών, με περισσότερους από τους μισούς (58%) από τους 56 κορυφαίους τραπεζικούς ομίλους που συμμετείχαν στην έρευνα να χαρακτηρίζουν τις προτάσεις απομείωσης του ΔΠΧΑ 9 ως λειτουργικές.

Σε αυτό το πλαίσιο ο Νίκος Σοφιανός, Πρόεδρος της Deloitte Χατζηπαύλου Σοφιανός & Καμπάνης Α.Ε. δήλωσε: «Οι πρωτοφανείς οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στην Ευρωζώνη και οφείλονται στην κρίση χρέους και στην αβεβαιότητα που αυτή γεννά καθιστούν εξαιρετικά σημαντική την ορθή λογιστική απεικόνιση των αρνητικών γεγονότων στις οικονομικές καταστάσεις των τραπεζών.

Η επερχόμενη αλλαγή στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα με την εφαρμογή του ΔΠΧΑ 9, θεωρείται ως μία από τις σημαντικότερες και με εξαιρετικά μεγάλη επίδραση στους ισολογισμούς όλων των τραπεζών. Ένας από τους βασικούς σκοπούς της συγκεκριμένης αλλαγής είναι η έγκαιρη και πιο “δίκαιη” απεικόνιση των δανειακών ζημιών των τραπεζών. Παρόλα αυτά, υπάρχουν διχογνωμίες τόσο για τη δυνατότητα από την πλευρά των τραπεζών να προχωρήσουν στην εφαρμογή του ΔΠΧΑ 9 όσο και για τα οφέλη που θα υπάρχουν από το νέο πρότυπο.

Η Deloitte βρίσκεται σε θέση να παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις σχετικά με αυτό το θέμα και μέσω της σχετικής έρευνας να παρουσιάζει το πώς αντιλαμβάνεται ο τραπεζικός κλάδος τις προτεινόμενες αλλαγές, τα προβλήματα που αναμένεται να εμφανιστούν κατά την εφαρμογή και τις προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί στους άμεσα επηρεαζόμενους.»

Με την ευρεία έννοια, η λογιστική απομείωση αναφέρεται στη χρονική στιγμή που οι απώλειες από τα δάνεια θα αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις. Κατά την οικονομική κρίση, το σημερινό μοντέλο πραγματοποιηθεισών ζημιών (incurred loss model) κατακρίθηκε ευρέως καθώς οι ζημιές που αναγνωρίζονταν ήταν «πολύ λίγες και η αναγνώριση γινόταν πολύ καθυστερημένα».

Ωστόσο, οι νέοι κανόνες λογιστικής απομείωσης που αναπτύχθηκαν αργότερα από κοινού από το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB) και το Αμερικανικό Συμβούλιο Προτύπων Χρηματοοικονομικής Λογιστικής (FASB) θεωρήθηκαν ιδιαίτερα περίπλοκοι. Τα Συμβούλια έχουν προσπαθήσει να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα με τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου απομείωσης που κατατάσσει τα δάνεια σε τρεις «κατηγορίες».

Ο Mark Rhys, επικεφαλής της Deloitte για τα τραπεζικά ΔΠΧΑ 9, δήλωσε: «Ενώ κάποιες πτυχές της εφαρμογής του μοντέλου τριών κατηγοριών εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχία, το γεγονός ότι η πλειοψηφία των τραπεζών θεωρούν τις νέες προτάσεις λειτουργικές αποτελεί θετικό στοιχείο. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα έχουν θέσει ως στόχο να είναι έτοιμοι πριν από την ημερομηνία έναρξης ισχύος που έχει προσδιοριστεί για το 2015, με το 62% να σκοπεύουν να ξεκινήσουν την εφαρμογή του ΔΠΧΑ 9 μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.

Ωστόσο, με το μοντέλο της λογιστικής αντιστάθμισης σε επίπεδο χαρτοφυλακίων (macro hedge accounting model) να εξακολουθεί να παραμένει σε εκκρεμότητα, ορισμένες τράπεζες, ιδίως αυτές στην Ευρώπη, πιστεύουν ότι το τελικό πρότυπο θα μπορούσε να καθυστερήσει ακόμα περισσότερο».

Παρά το γεγονός ότι η σύγκλιση βρίσκεται και πάλι στην ημερήσια διάταξη των Συμβουλίων, ορισμένες τράπεζες έχουν αμφισβητήσει το κατά πόσο οι κανόνες θα παρέχουν περισσότερο χρήσιμες πληροφορίες από το ΔΛΠ 39, που αποτελεί τον προκάτοχο του ΔΠΧΑ 9.

Η έρευνα της Deloitte υπογραμμίζει την ανησυχία που υπάρχει μεταξύ των τραπεζών όσον αφορά τη μεταβλητότητα των ισολογισμών, τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και την τιμολόγηση των δανείων από τις τράπεζες. Εξετάζοντας ειδικότερα τις προτάσεις λογιστικής απομείωσης, οι συμμετέχοντες στην έρευνα εξέφρασαν επίσης ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις των προβλέψεων για τη δανειοδότηση των εταιριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Ο Mark Rhys πρόσθεσε: «Το 55% του δείγματος αναμένει ότι οι κεφαλαιακές απαιτήσεις θα αυξηθούν ως αποτέλεσμα του ΔΠΧΑ 9, αλλά φαίνεται ότι υπάρχουν διάφορες απόψεις ως προς το εάν η τιμολόγηση των δανειακών προϊόντων θα επηρεαστεί από το αναμενόμενο μοντέλο λογιστικής απεικόνισης δανειακών ζημιών.

Οι εκτιμήσεις όσων προέβλεψαν αύξηση των κεφαλαιακών απαιτήσεων κυμαίνονται από μηδέν μέχρι πάνω από το 20% των σημερινών επιπέδων, αλλά η μέση αναμενόμενη αύξηση κινείται γύρω στο 8%.

Οι συμμετέχοντες τόνισαν την επίδραση που θα έχουν οι προτεινόμενοι κανόνες στη δανειοδότηση των εταιριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μια άλλη μεγάλη ανησυχία μεταξύ των ερωτώμενων είναι η παρακολούθηση της πιστωτικής ποιότητας των δανείων από τη φάση της προέλευσης ή της αγοράς τους, ειδικά σε επίπεδο δανείου, καθώς αυτό ενδέχεται να είναι λειτουργικά πολύπλοκο και απαιτητικό από πλευράς συστημάτων.

Υπήρχαν διαφορετικές απόψεις μεταξύ των τραπεζών ως προς το κατά πόσο το ΔΠΧΑ 9 θα αυξήσει τη χρησιμότητα των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Το 60% δήλωσε ότι το ΔΠΧΑ 9 δεν θα αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τη χρηματοοικονομική απόδοση ή τη χρηματοοικονομική κατάσταση των ιδρυμάτων και περίπου το ήμισυ των ερωτηθέντων θεώρησαν ότι θα αυξήσει τη μεταβλητότητα στα αναφερόμενα κέρδη.
 
Σε σύγκριση με τα αποτελέσματα της προηγούμενης έρευνας, οι ερωτηθέντες εμφανίζονται πολύ πιο σίγουροι ότι ο συγκεκριμένος κλάδος μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ΔΠΧΑ 9, αλλά δεν έχουν πειστεί ότι το ΔΠΧΑ 9 θα προσφέρει περισσότερες χρήσιμες πληροφορίες.

Παρόλα αυτά, φέτος ένα υψηλότερο ποσοστό των ερωτηθέντων εκτίμησαν ότι η λογιστική μεταβολή θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στον οργανισμό τους. Παράλληλα, σε σχέση με την περσινή έρευνα αναφέρθηκε σε μεγαλύτερο ποσοστό το υψηλότερο επίπεδο εμπλοκής του Διοικητικού Συμβουλίου και της Επιτροπής Ελέγχου. Αυτό σημαίνει ότι για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη η λογιστική αλλαγή είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό ένα έργο που βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη.»

Σχετικά με την έρευνα:

Στην έρευνα καταγράφηκαν οι απόψεις 56 μεγάλων τραπεζικών ομίλων στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, την Ασία και τη Βόρεια Αμερική. Στους συμμετέχοντες συμπεριλαμβάνονται 19 από τα 29 παγκόσμια συστημικά σημαντικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως καθορίζονται από το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Στις τράπεζες που συμμετείχαν στην έρευνα συγκαταλέγονται οι μισοί από τους 50 κορυφαίους ομίλους παγκοσμίως, βάσει του συνόλου του ενεργητικού τους κατά το «The Banker Top 1000 World Banks 2011». Η Deloitte προτίθεται να πραγματοποιήσει εκ νέου τη συγκεκριμένη έρευνα όταν θα υπάρχει μεγαλύτερη σαφήνεια για το τελικό κείμενο του ΔΠΧΑ 9 και οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν τις επιπτώσεις του.