Η κυβέρνηση που θα προκύψει(;) μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου δεν αποκλείεται να βρεθεί αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο να εκδώσει γραμμάτια μελλοντικής εξόφλησης των υποχρεώσεων του ελληνικού δημοσίου, καθώς τα κρατικά ταμειακά διαθέσιμα στερεύουν στα τέλη Ιουνίου και οι εναλλακτικές κάλυψής τους δεν μπορούν να εγγυηθούν παρά βραχυχρόνιες ανάσες.

Το κλειδί των εξελίξεων φαίνεται να το κρατά εξολοκλήρου η τρόικα, καθώς απαιτείται η έγκρισή της -έστω και σε άτυπο επίπεδο να κάνει τα στραβά μάτια- αρχικά για να μπορέσει το υπουργείο Οικονομικών να βάλει χέρι στα ταμειακά διαθέσιμα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και πολλαπλάσια στη συνέχεια να δώσει αμέσως -μετά την εκλογή της νέας κυβέρνησης- το πράσινο φως για την εκταμίευση των 4,2 δισ. ευρώ της δόσης του Ιουνίου και του 1 δισ. ευρώ που απομένει από τον Μάιο. Αν τα παραπάνω δεν συμβούν, τότε μάλλον δύσκολα δεν θα βιώσουμε και στην Ελλάδα το παράδειγμα της Ρωσίας και της Αργεντινής με την έκδοση IOUs (I owe you - σου χρωστάω).

Η τραγική κατάσταση των ταμειακών διαθεσίμων του ελληνικού δημοσίου αποτυπώθηκε ανάγλυφα στην επιστολή Παπαδήμου στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σύμφωνα με την οποία:

1. Τα διαθέσιμα του ελληνικού δημοσίου θα μειώνονται σταδιακά από περίπου 3,8 δισ. ευρώ στις 11 Μαΐου σε περίπου 700 εκατ. ευρώ στις 18 Ιουνίου, και από τις 20 Ιουνίου θα διαμορφωθούν σε αρνητικό επίπεδο της τάξης του 1 δισ. ευρώ. Η προβλεπόμενη ανεπάρκεια διαθεσίμων στο τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου θα μπορούσε προσωρινά να καλυφθεί με την άντληση κεφαλαίων από το απόθεμα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ.

2. Η κεντρική πρόβλεψη όμως έχει ήδη τροποποιηθεί προς το δυσμενέστερο διότι στις 10/5 ο δανεισμός από την Ε.Ε. ήταν 4,2 δισ. ευρώ έναντι του αρχικά αναμενόμενου ποσού των 5,3 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η πραγματική εξέλιξη στα φορολογικά έσοδα αποδεικνύεται χαμηλότερη της προβλεπόμενης, ενώ η αύξηση των δαπανών μεγαλύτερη από τις προβλέψεις του κεντρικού σεναρίου. Επομένως, εκτιμάται ότι το ελληνικό δημόσιο θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες στην κάλυψη των συνολικών δαπανών του από τα μέσα Ιουνίου.

Κάνοντας τις… πράξεις, προκύπτει ότι στις 20 Ιουνίου, αν έχουν ληφθεί τα 3 δισ. ευρώ από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, στο ταμείο του δημοσίου θα βρίσκονται 2 δισ. ευρώ. Επειδή θα λείπει όμως το 1 δισ. ευρώ της δόσης του Μαΐου, στο ταμείο μένει 1 δισ. ευρώ. Όμως, το διάστημα 21 - 24 Ιουνίου το υπουργείο Οικονομικών πληρώνει μισθούς και συντάξεις που απαιτούν περίπου 2,8 δισ. ευρώ, οδηγώντας και πάλι το ταμείο στο κόκκινο.

Η εξίσωση εξηγεί γιατί έχει σημάνει συναγερμός για την τόνωση των δημοσίων εσόδων (ο υπουργός Οικονομικών Γ. Ζανιάς ξεκινά σήμερα περιοδεία στις εφορίες για να ζητήσει προσωπικά από τους εφόρους να δώσουν τα ρέστα τους στην προσπάθεια είσπραξης φόρων, ενώ παράλληλα αποστέλλονται τα περιβόητα ΕΤΑΚ 2009 και έχει ξεκινήσει ήδη από την περασμένη εβδομάδα νέος κύκλος πιέσεων για την πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών με ραβασάκια, email και τηλέφωνα) και γιατί το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους δεν πληρώνει τίποτα περισσότερο από τα απολύτως απαραίτητα.

Εξαιτίας της βουτιάς των εσόδων, τα δεδομένα είναι τέτοια που οδηγούν με σχεδόν μαθηματική ακρίβεια στην αγκαλιά της τρόικας για να δοθεί λύση, εκτός κι αν γίνει το θαύμα και αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα τον Ιούνιο ή αυξηθούν κατακόρυφα οι εκδόσεις εντόκων γραμματίων που θα καλύψουν οι ελληνικές τράπεζες. Διότι στην αντίθετη περίπτωση, την επιλογή των IOUs φαίνεται να γλιτώνει το δημόσιο, μόνο αν για λόγους πολιτικούς η τρόικα αποδεσμεύσει μέχρι το τέλος Ιουνίου τη δόση των 4,2 (+1) δισ. ευρώ.

Από την πλευρά της, βέβαια, η τρόικα αν θέλει να ψήσει το ψάρι στα χείλη της νέας κυβέρνησης έχει μια χρυσή ευκαιρία να το κάνει, καθώς η χώρα δεν έχει υποχρεώσεις προς το εξωτερικό πριν από τις 20 Αυγούστου, οπότε λήγει ομόλογο που έχει στο χαρτοφυλάκιό της η ΕΚΤ, ύψους 3,1 δισ. ευρώ.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι κίνδυνος στάσης πληρωμών προς το εξωτερικό δεν υπάρχει, αλλά ελλοχεύει ο κίνδυνος στάσης πληρωμών στο εσωτερικό ακόμα και για μισθούς ή συντάξεις. Γιατί τα υπόλοιπα ούτως ή άλλως ήδη δεν πληρώνονται...