Πάγωμα στις αγορές ακινήτων που προορίζονται καθαρά για επενδυτικούς σκοπούς και παράταση στην κρίση στην κτηματαγορά βλέπει ο Πάνος Δανός, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας real estate Δανός Διεθνείς Σύμβουλοι και Εκτιμητές Ακινήτων.

Ο κ. Δανός, που κατέχει επίσης τη θέση του προέδρου στο Σωματείο Εκτιμητών και Συμβούλων Ακινήτων Ελλάδος (ΣΕΣΑΕ), ξεκαθαρίζει πως η αγορά γης παραμένει ασφαλής επένδυση ακόμα και σε περίοδο κρίσης. Επιπλέον, θεωρεί πως υπάρχουν ευκαιρίες για τους αγοραστές, κυρίως στις παραθεριστικές κατοικίες, αλλά και γενικότερα στα τουριστικά ακίνητα, ενώ για την ώρα είναι περιορισμένο το ουσιαστικό ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών εξαιτίας της αβεβαιότητας που επικρατεί στην πολιτική σκηνή.

Στην αγορά των καταστημάτων, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας συμβούλων ακινήτων Δανός BNP Paribas Real Estate για το 2012, το ύψος των ενοικίων περιορίστηκε από 7% έως 20%, σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2011 σε περιοχές όπως η Ερμού, η Τσακάλωφ, η Κολοκοτρώνη (Κηφισιά), η Σωτήρος (Πειραιά) και η Μεταξά (Γλυφάδα).

Η κατάσταση στις υπόλοιπες τοπικές αγορές δείχνει ακόμα χειρότερη. Το ενδιαφέρον χρηστών και επενδυτών προσελκύουν κυρίως οι αγορές της Ερμού και του Κολωνακίου και δευτερευόντως της Γλυφάδας (Μεταξά), του Πειραιά (Σωτήρος) και της Κηφισιάς (Κολοκοτρώνη).

Το ενδιαφέρον κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους επικεντρώθηκε κυρίως σε επιφάνειες από 80 έως 150 τ.μ. και προέκυψε στο πλαίσιο της εξασφάλισης χαμηλότερων μισθωμάτων και της μείωσης λειτουργικών εξόδων (μετεγκατάσταση). Αρχικά, προήλθε από τράπεζες, αλλά στη συνέχεια ήταν πολύ μεγαλύτερο από εταιρείες του τομέα ένδυσης.

Στην αγορά γραφείων, κύριες αγορές παραμένουν το κέντρο της Αθήνας, το βόρειο τμήμα της Λεωφ. Κηφισίας και ορισμένα σημεία της Λεωφ. Συγγρού λόγω εύκολης πρόσβασης και εγγύτητας στο κέντρο. Το ενδιαφέρον χρηστών και επενδυτών προσελκύουν σε δεύτερο επίπεδο αγορές όπως η Λεωφ. Μεσογείων, η Λεωφ. Βουλιαγμένης και οι Λεωφόροι Αθηνών και Κηφισσού (στην περιοχή του Πειραιά).

Το ποσοστό των κενών γραφείων, σύμφωνα με τον κ. Δανό, φτάνει πλέον το 20%, ενώ σε παλαιότερους γραφειακούς χώρους το αντίστοιχο ποσοστό αγγίζει το 30%.

Όσο για τις τιμές, τα ενοίκια γραφείων στην Αθήνα κινούνται σταθερά κάτω από τα 22 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, για κτίρια πρώτης κατηγορίας. Συγκεκριμένα, ενοικιάζονται προς 260 ευρώ ανά τ.μ. τον χρόνο, δηλαδή 21,6 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο ανά μήνα.

Οι μισθωτές γραφείων αναζητούν φθηνότερους χώρους και έχουν προχωρήσει σε συνεχή επαναδιαπραγμάτευση (όχι μία, αλλά τρεις φορές τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, και ειδικά το τελευταίο οκτάμηνο).

Να αγοράσω τώρα ή μετά;

Η απόφαση στο κρίσιμο ερώτημα συνδέεται με την εξέλιξη στην κρίση δανεισμού που αντιμετωπίζει η χώρα, αναφέρει ο κ. Δανός. Αν τα πράγματα βελτιωθούν από αυτήν την κατάσταση, θα αρχίσει σιγά-σιγά να διοχετεύεται και νέο χρήμα από τις τράπεζες στις αγορές, συνεπώς θα βοηθηθούν και οι αγορές ακινήτων.

Ωστόσο, τα πράγματα είναι αρκετά δύσκολα τόσο για την Ελλάδα, όσο και για τον χώρο των ακινήτων και η πιο αισιόδοξη πρόβλεψη δείχνει πως θα χρειαστούν δύο χρόνια μέχρι να εξομαλυνθούν οι συνθήκες στην ελληνική κτηματαγορά.

Σημαντικές ευκαιρίες παρουσιάζονται στις κατοικίες αλλά και στα εμπορικά ακίνητα. Προς το παρόν, όμως, λίγοι είναι οι Έλληνες ιδιοκτήτες που αναγκάζονται να προσαρμοστούν στη νέα τάξη πραγμάτων και να δεχτούν μικρότερα τιμήματα, λέει ο Παν. Δανός.

Είναι πολλές οι περιπτώσεις «όπου αντιμετωπίζουμε ιδιοκτήτες με μεγάλα βάρη και οικονομικά προβλήματα, οι οποίοι, όμως, δεν αποφασίζουν να μειώσουν το ζητούμενο τίμημα. Η στάση αυτή δημιουργεί πάγωμα της αγοράς, καθώς όσο ο πωλητής δεν προσαρμόζεται τόσο πράξεις δεν γίνονται».