Εντυπωσιακή είναι η διασπορά της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από την έρευνα του Ν. Αρταβάνη από το Virginia Polytechnic Institute and State University και των Adair Morse και Μαργ. Τσούτσουρα από το University of Chicago.

Η μελέτη, την οποία είχε παρουσιάσει στις 22 Αυγούστου το euro2day.gr, υπολογίζει το μέγεθος της φοροδιαφυγής βασιζόμενη στην υπόθεση ότι οι τράπεζες καθορίζουν τα επίπεδα δανεισμού με βάση το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών και όχι το δηλωθέν.

Πέρα από τους υπολογισμούς για το επίπεδο της φοροδιαφυγής ανά κατηγορία ελεύθερων επαγγελματιών, η συγκεκριμένη έκθεση έχει μία ακόμα ενδιαφέρουσα πτυχή: την εκτιμώμενη φοροδιαφυγή ανά περιοχή, η οποία παρουσιάζεται στον παρακάτω χάρτη (η εκτιμώμενη φοροδιαφυγή ως ποσοστό του εισοδήματος). Σημειώνεται ότι η σκιασμένη περιοχή στο κέντρο του κύκλου είναι η Λάρισα, για την οποία όπως υπενθυμίζει η μελέτη οι Financial Times είχαν δημοσιεύσει το 2011 άρθρο το οποίο υποστήριζε ότι έχει τις περισσότερες Porsche Cayenne ανά κάτοικο σε ολόκληρη την Ευρώπη. 


 

Οι μελετητές έλεγξαν τις χορηγήσεις δανείων των τραπεζών προς τους ελεύθερους επαγγελματίες και διαπίστωσαν πως με βάση το εισόδημα που δήλωναν στην εφορία υπήρχαν δάνεια για τα οποία η δόση έφτανε έως και στο 82% του εισοδήματος του δανειολήπτη. Και αυτό τη στιγμή όπου οι τράπεζες, κατά μέσο όρο, χορηγούν δάνεια έτσι ώστε η δόση να αντιστοιχεί μόλις στο 30% του εισοδήματος.

Οι τράπεζες, δηλαδή, δεν θα έδιναν δάνεια σε νοικοκυριά όταν αυτά πρέπει να πληρώνουν κάθε μήνα για να τα ξεχρεώσουν τα 82 ευρωλεπτά για κάθε ευρώ που έχουν ώς εισόδημα.

Με βάση τη συγκεκριμένη παραδοχή, ότι δηλαδή τα δάνεια χορηγούνται με κριτήριο το ύψος των δόσεων να μην ξεπερνά το 30% του εισοδήματος, η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το 2009 η φοροδιαφυγή έφτασε στα 28 δισ. ευρώ.

Ο παραπάνω χάρτης αναπαριστά το ποσοστό της φοροδιαφυγής σε κάθε περιοχή - τα σκούρα χρώματα δείχνουν υψηλότερα ποσοστά και τα ανοιχτά χαμηλότερα.

Ο χάρτης, πάντως, δείχνει ότι η φοροδιαφυγή εμφανίζεται να είναι ένα φαινόμενο εκτεταμένο και διασκορπισμένο σε ολόκληρη την Ελλάδα. Υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής δεν εμφανίζονται μόνο σε μεγάλες αστικές περιοχές, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, αλλά και σε νησιά και σε αγροτικές περιοχές.