Η τραπεζική χρηματοδότηση και η αναδιάρθρωση των επιχειρηματικών δανείων, αποτελούν τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν, το τελευταίο χρονικό διάστημα, οι οικονομικοί διευθυντές των ελληνικών επιχειρήσεων, οι οποίες χρειάζονται ανώτατα οικονομικά στελέχη με βασικά προσόντα στη διαχείριση κινδύνων, τη ρευστότητα και του ελέγχου κόστους.

Όπως προκύπτει από έρευνα που εκπόνησε η Ernst & Young Ελλάδος με τίτλο «The DNA of the Greek CFO: A study of what makes a chief financial officer in Greece», περισσότερο από το ένα τρίτο (40%) των CFOs θεωρούν ότι η τραπεζική χρηματοδότηση παρέχεται σήμερα με μη ευνοϊκούς όρους που συχνά περιλαμβάνουν υψηλότερα επιτόκια ή αυξημένες εγγυήσεις.

Επίσης το ένα τέταρτο (25%) πιστεύει ότι οι εγχώριες τράπεζες δε στηρίζουν τις επιχειρήσεις.

Σημαντικό πρόβλημα, αποτελεί και η αναδιάρθρωση των δανείων, η οποία, σύμφωνα με το ένα τρίτο των CFOs (34%) που συμμετείχαν στην έρευνα, είναι εφικτή μόνο υπό δυσμενείς όρους.

Παράλληλα, οι CFOs βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα περίπλοκο και ευμετάβλητο φορολογικό σύστημα. Το 49% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η προσέγγιση των φορολογικών αρχών έχει γίνει πιο «επιθετική», ενώ το 35% χαρακτηρίζει την στάση των αρχών παράλογη ή εξεζητημένη.

«Οι CFO στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν την πιο δύσκολη περίοδο των τελευταίων 10ετιών. Πρέπει να οδηγούν την επιχείρησή τους σε ένα περιβάλλον φθίνουσας ζήτησης, χαμηλής ρευστότητας, ανεπαρκούς κεφαλαίου κίνησης και αυξανόμενων φόρων» επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος της Ernst & Young Ελλάδος κ.Παναγιώτης Παπάζογλου. «Για να μπορούν να είναι ανταγωνιστικές οι επιχειρήσεις σε ένα τέτοιο περιβάλλον» υπογραμμίζει ο κ.Παπάζογλου, «οι CFO πρέπει να τις βοηθούν να χτίζουν ισχυρούς δεσμούς διαρκείας με τράπεζες, πελάτες, προμηθευτές και τις φορολογικές αρχές. Δεν θα πρέπει, λοιπόν, να προκαλεί έκπληξη ότι όταν ρωτήθηκαν σχετικά με το μεγαλύτερο φραγμό στην αποτελεσματικότητα του ρόλου τους οι CFO, που συμμετείχαν στην έρευνα, υπέδειξαν το δυσχερές οικονομικό περιβάλλον ως το σημαντικότερο πρόβλημα».

Τα βασικά προσόντα οικονομικής διαχείρισης δεν επαρκούν

Η ανάγκη για αποτελεσματική οικονομική διαχείριση είναι σήμερα εντονότερη από ποτέ. Τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων τόνισαν, ότι η διαχείριση κινδύνου (75%), ταμειακών ροών (71%) και κόστους (72%) αποτελούν υψηλή προτεραιότητα σε σχέση με πριν από τέσσερα χρόνια. Όμως, την ίδια ώρα οι CFOs διαπιστώνουν ότι νέα προσόντα, όπως η κατανόηση νομικών θεμάτων, έχουν καταστεί απαραίτητα. Επίσης, όπως προέκυψε από την έρευνα, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων CFOs θεωρεί απαραίτητη την, σε βάθος, κατανόηση του εμπορικού περιβάλλοντος της επιχείρησης (72%) και την κατανόηση των επιχειρησιακών λειτουργιών της (65%).

Ο ρόλος των CFOs στη διαμόρφωση της εταιρικής στρατηγικής πρέπει να ενισχυθεί
Είναι σαφές, από την έρευνα, ότι η οικονομική διαχείριση αποτελεί έναν μόνο τομέα των αρμοδιοτήτων του CFO. Έτσι, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (62%) θεωρεί ότι το καθαρά οικονομικό σκέλος της εργασίας τους απορροφά το 50% του χρόνου τους, ενώ το υπόλοιπο αφιερώνεται σε ζητήματα γενικότερης στρατηγικής. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι εκεί εντοπίζεται το μεγαλύτερο μέρος της προστιθέμενης αξίας που αποδίδουν στις επιχειρήσεις τους. Πράγματι, η μετάβαση σε ένα πιο «στρατηγικό» ρόλο του CFO μέσα στην επιχείρηση μπορεί να είναι εξαιρετικά ευεργετική. Όμως, οι προκλήσεις του σημερινού οικονομικού περιβάλλοντος, δεν τους επιτρέπουν να ανταποκριθούν στις ευθύνες τους αυτές. Το 59% των ερωτηθέντων υποστηρίζει , ότι δεν έχει στη διάθεση του αρκετό χρόνο για να ασχοληθεί επαρκώς με τη γενικότερη στρατηγική της επιχείρησης.

Απαραίτητη η διατήρηση σχέσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders)

Με την αβεβαιότητα που επικρατεί στην ελληνική οικονομία, οι καλές σχέσεις με τους επενδυτές και η χρηματοοικονομική πληροφόρηση έχουν γίνει εξαιρετικά σημαντικές για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης.

Πολλοί CFO παραδέχονται ότι οι σχέσεις τους με τα ενδιαφερόμενη μέρη (stakeholders) εκτός επιχείρησης, δεν είναι πάντα τόσο ισχυρές όσο και με τους συναδέλφους τους εντός της επιχείρησης. Το ποσοστό εκείνων που θεωρούν ότι οι σχέσεις τους με την κυβέρνηση είναι πολύ καλές ή απλώς καλές δεν υπερβαίνει το ένα τέταρτο (25%) και το 29% πιστεύει το ίδιο για τις σχέσεις του με τα μέσα ενημέρωσης. Ως αποτέλεσμα, οι σχέσεις με τους επενδυτές, αναλυτές, ρυθμιστικές αρχές, μμε, κυβερνητικούς φορείς, δεν κινούνται σε ικανοποιητικό επίπεδο. Τουναντίον, η πλειοψηφία των οικονομικών διευθυντών, θεωρεί ότι οι σχέσεις τους με τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου (91%), τους συναδέλφους σε διοικητικές θέσεις (94%) αλλά και τον CEO (90%) είναι ικανοποιητικές.

Υψηλός βαθμός επαγγελματικής ικανοποίησης

Η αυξανόμενη σημασία που αποδίδεται στο έργο των CFOs στην Ελλάδα σήμερα, φαίνεται να έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερο βαθμό επαγγελματικής ικανοποίησης τα τελευταία χρόνια. Η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων είναι ικανοποιημένη με τις αρμοδιότητες και τις προοπτικές τους. Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι θα ήταν ικανοποιημένοι να παραμείνουν στη σημερινή τους θέση, ενδεχομένως με αυξημένες αρμοδιότητες, ενώ λιγότεροι από το ένα τρίτο (23%) φιλοδοξεί να μετακινηθεί στη θέση του CEO.

Δυσεύρετοι οι ικανοί CFOs

Οι αυξημένες αρμοδιότητες και ο ενισχυμένος ρόλος των CFOs έχουν καταστήσει πλέον εξαιρετικά δύσκολη την εξεύρεση υποψηφίων με τα απαραίτητα προσόντα, όπως η εμπειρία και οι δεξιότητες, για την θέση αυτή. Περίπου τα ? των επαγγελματιών, υποστηρίζουν ότι πολύ λίγα είναι εκείνα τα στελέχη, τα οποία διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα που θα τους οδηγήσουν στην κατάκτηση της θέσης του οικονομικού διευθυντή ολόκληρου του ομίλου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ποσοστό 58% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι καθώς αυξάνονται τα απαραίτητα προσόντα ενός επιτυχημένου CFO, η «δεξαμενή» των κατάλληλων υποψηφίων συρρικνώνεται. Όμως, υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατάσταση βελτιώνεται καθώς ασκείται πίεση τόσο από τα εσωτερικά όσο και από τα εξωτερικά ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) να διευρυνθεί ο ρόλος του οικονομικού τμήματος. Έτσι, οι επιχειρήσεις συνεισφέρουν προς την κατεύθυνση αυτή, υλοποιώντας εσωτερικά προγράμματα διαχείρισης ταλέντου, με σκοπό να ενισχύσουν την εμπειρία των ανώτερων στελεχών προκειμένου να πετύχουν όταν βρεθούν σε ανώτερες θέσεις.