Σε φάση αποπληθωρισμού εισέρχεται το 2013 η ελληνική οικονομία μετά από πέντε χρόνια διαρκούς ύφεσης.

Όπως προκύπτει από τον κρατικό προϋπολογισμό του 2013 που κατατέθηκε στη Βουλή, το επόμενο έτος η ελληνική οικονομία θα βιώσει για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες αρνητικό πληθωρισμό (-0,8%), την ώρα όπου η ύφεση θα συνεχίζεται ακάθεκτη με ρυθμό 4,5% αντί 3,8% του ΑΕΠ που προέβλεπε το προσχέδιο πριν από λίγες ημέρες.

Δραματικές επιδόσεις συνθέτουν την εικόνα της πραγματικής οικονομίας, με πτώση της ιδιωτικής και της δημόσιας κατανάλωσης κατά 7% και 7,2% αντίστοιχα, με νέα μείωση των επενδύσεων κατά 3,7% (και ενώ έχει προηγηθεί κατακόρυφη πτώση 19,6% το 2011 και 15% το 2012), μείωση της απασχόλησης κατά 2,1% (μετά από συρρίκνωση 5,6% το 2011 και 7,9% το 2012) και με εφιαλτική ανεργία στο 22,8% του εργατικού δυναμικού.



Στα 11 δισ. ευρώ τα δημοσιονομικά μέτρα

Τσουνάμι μέτρων ύψους 10,983 δισ. ευρώ ενσωματώνει τελικά ο προϋπολογισμός του 2013, με τη μοιρασιά να βγάζει πρωταθλητή το μαχαίρι στις δαπάνες μισθών, συντάξεων και κοινωνικών επιδομάτων.

Ο προϋπολογισμός που κατατέθηκε στη Βουλή σήμερα από τον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα περιλαμβάνει τελικά μέτρα 8,993 δισ. ευρώ από περικοπές δαπανών και 1,990 δισ. ευρώ από αύξηση εσόδων, ανεβάζοντας τον τελικό λογαριασμό στα 10,983 δισ. ευρώ.

Η καθαρή απόδοση των μέτρων αυτών θα είναι 9,374 δισ. ευρώ (7,592 δισ. από δαπάνες και 1,781 δισ. από έσοδα), με αύξηση κοντά στα 200 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις προβλέψεις του προσχεδίου για μέτρα καθαρής απόδοσης 9,2 δισ. ευρώ.

Στον προϋπολογισμό δεν περιγράφονται αναλυτικά τα μέτρα, υπό την έννοια ότι δεν αναφέρεται για παράδειγμα ότι οι συντάξεις θα κοπούν από 5% έως και 15% για συντάξιμες αποδοχές από 1.000 έως και 3.000 ευρώ (στα υψηλά κλιμάκια η μείωση θα φτάσει ακόμα και στο 25%), αναφέρονται όμως οι παρεμβάσεις που θα οδηγήσουν στην επιθυμούμενη δημοσιονομική προσαρμογή.

Συγκεκριμένα, στο σκέλος των δαπανών προγραμματίζονται "εξοικονομήσεις":

• 5,447 δισ. ευρώ σε όρους ακαθάριστης επίδρασης από τις συντάξεις ή 4,680 δισ. ευρώ καθαρά (σημασία έχει ότι από τις τσέπες των συνταξιούχων θα αφαιρεθούν σχεδόν 5,5 δισ. ευρώ). Αυτά θα προέλθουν από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 2 χρόνια (631 εκατ. ευρώ), από το ψαλίδι στα εφάπαξ (247 εκατ. ευρώ) κι από το κλιμακωτό μαχαίρι στις συντάξεις (1,460 δισ. ευρώ).

Το πιο βαρύ μέτρο είναι η κατάργηση των δώρων στις συντάξεις, που θα αποφέρει 2,674 δισ. ευρώ.

• 1,689 δισ. ευρώ από μισθούς. Η κατάργηση των δώρων στον δημόσιο τομέα από το 2013 είναι το πιο βαρύ επιμέρους πακέτο στο σκέλος των μισθολογικών εξοικονομήσεων καθώς οδηγεί σε περιστολή δαπάνης κατά 605 εκατ. ευρώ, ενώ αντίθετα η περιβόητη «νέου τύπου εργασιακή εφεδρεία - προσυνταξιοδότηση» όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά θα εισφέρει το τεράστιο ποσό των 8,3 εκατ. ευρώ το 2013.

Προβλέπονται όμως παράλληλα μείωση του αριθμού των συμβασιούχων κατά επιπλέον 10% με εξοικονομήσεις 41,9 εκατ. ευρώ, αναστολή του κινήτρου επίτευξης δημοσιονομικών στόχων και επίτευξης στόχων στο δημόσιο (369 εκατ. ευρώ), μαχαίρι στα ειδικά μισθολόγια (207 εκατ. ευρώ για τους μη ένστολους, 212 εκατ. ευρώ για τους ένστολους) και 5,5 εκατ. ευρώ από τη μείωση των προσλήψεων.

• 211 εκατ. ευρώ από τα κοινωνικά επιδόματα. Ο «εξορθολογισμός» των οικογενειακών επιδομάτων θα εισφέρει 86 εκατ. ευρώ, από το μαχαίρι στα ειδικά επιδόματα ανεργίας θα προκύψουν άλλα 30 εκατ. ευρώ κι από τον «εξορθολογισμό» κανόνων αποζημίωσης για μετακίνηση ασθενών επιπλέον 82 εκατ. ευρώ. 
 
• 491,1 εκατ. ευρώ από τον χώρο της Υγείας. Η μεγαλύτερη παρέμβαση είναι οι περικοπές στη φαρμακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων, με εξοικονομήσεις 417 εκατ. ευρώ, ενώ 38 εκατ. ευρώ θα προκύψουν από τη μείωση των λειτουργικών δαπανών των νοσοκομείων.

• 384,5 εκατ. ευρώ από την αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα. Εντύπωση προκαλεί ότι μέρος της «αναδιάρθρωσης», κατά το υπουργείο Οικονομικών, αφορά περικοπή 150 εκατ. ευρώ από το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Τα υπόλοιπα 234 εκατ. ευρώ αφορούν μείωση των μη μισθολογικών δαπανών του Δημοσίου. Η «αναδιάρθρωση» μάλλον δύσκολα εξηγείται...

• 50 εκατ. ευρώ από περικοπές δαπανών των ΟΤΑ.

• 306 εκατ. ευρώ από το μέτωπο της Άμυνας, με μείωση των νεοεισερχόμενων στις στρατιωτικές ακαδημίες, κλείσιμο ή εμπορική αξιοποίηση στρατοπέδων και με ακύρωση νέων συμβάσεων στρατιωτικών εξοπλιστικών προγραμμάτων ( 223 εκατ. ευρώ).

• 122,6 εκατ. ευρώ από το σκέλος της εκπαίδευσης, με μείωση δαπανών κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών, συγχωνεύσεις ΑΕΙ - ΤΕΙ και με μείωση επιχορηγήσεων για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό.

• 290,5 εκατ. ευρώ από τον εξορθολογισμό των ΔΕΚΟ με ένταξη των εργαζομένων στο ενιαίο μισθολόγιο και περικοπές επιχορηγήσεων.

Στο μέτωπο των εσόδων ο προϋπολογισμός ενσωματώνει μέτρα 1,990 δισ. ευρώ, με καθαρή απόδοση 1,781 δισ. ευρώ. Αυτά αφορούν:

• 379 εκατ. ευρώ από τις περικοπές των οικογενειακών επιδομάτων.

• 80 εκατ. ευρώ θα εισφέρουν οι εφοπλιστές (φορολογία πλοίων βάσει χωρητικότητας), 36 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από την επιβολή τέλους καπνιζόντων για χώρους διασκέδασης και εστίασης, ενώ τα περισσότερα λεφτά προέρχονται από τη φορολόγηση των τυχερών παιγνίων του ΟΠΑΠ (388,5 εκατ. ευρώ).

Οι αγρότες θα υποστούν μείωση επιστροφών ΦΠΑ συνολικού ύψους 152 εκατ. ευρώ του χρόνου αλλά και μείωση της επιδότησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης ντίζελ ύψους 129,5 εκατ. ευρώ.

Το πιο βαρύ μέτρο του επιμέρους πακέτου εσόδων δεν είναι φορολογικό, αλλά ασφαλιστικό. Η εξίσωση στο πλαφόν των αποδοχών για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών θα αποδώσει 817 εκατ. ευρώ και κάποιοι ασφαλισμένοι θα το φυσάνε και δεν θα κρυώνει...






Στο 5,2% το έλλειμμα

Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται στο 5,2% του ΑΕΠ (από προηγούμενη πρόβλεψη για 4,2%), ενώ το δημόσιο χρέος εκτιμάται στο 189,1% του ΑΕΠ έναντι προηγούμενης εκτίμησης για 179,3%.

Στον προϋπολογισμό γίνεται πρόβλεψη για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,4% του ΑΕΠ, έναντι πρόβλεψης για πλεόνασμα 1,1% στο προσχέδιο. Σημειώνεται ότι πρόκειται για τον πρώτο προϋπολογισμό με πρόβλεψη πρωτογενούς πλεονάσματος από το 2002.



Τα έσοδα

Για το 2013 τα έσοδα αναμένεται να διαμορφωθούν σε 46,709 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά περίπου 5%. Όπως αναφέρεται, την περίοδο 2011-2013 η εκτιμώμενη σωρευτική συρρίκνωση του ΑΕΠ ανέρχεται σε 18,7%, ενώ η μείωση των φορολογικών εσόδων σε 14,2%, και ως εκ τούτου τα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στο 24,2% το 2013, έναντι 23,5% του ΑΕΠ το 2011.

Αντίστοιχα, το σύνολο των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού από 26,6% του ΑΕΠ το 2011 προβλέπεται να ανέλθει στο 26,9% του ΑΕΠ το 2013. Όπως αναφέρεται, τα επίπεδα αυτά, αν και εξακολουθούν να είναι σημαντικά μικρότερα, αρχίζουν να προσεγγίζουν σταδιακά τα μέσα επίπεδα εσόδων ως ποσοστό του ΑΕΠ που ισχύουν στις ανεπτυγμένες χώρες της ευρωζώνης και του ΟΟΣΑ.


Οι δαπάνες

Οι συνολικές δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού προβλέπεται να διαμορφωθούν σε 55.802 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 6.053 εκατ. ευρώ ή 9,8% σε σχέση με τις αντίστοιχες εκτιμήσεις για το 2012.

Οι πρωτογενείς δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού προβλέπεται να διαμορφωθούν σε 44.650 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 2.936 εκατ. ευρώ ή 6,2% συγκριτικά με τις αντίστοιχες εκτιμήσεις για το 2012.

Οι δαπάνες για πληρωμή τόκων σε ταμειακή βάση προβλέπεται να μειωθούν κατά 2.835 εκατ. ευρώ ή 24,2% σε σχέση με τις αντίστοιχες εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων για το 2012.

Επισημαίνεται ότι στις πρωτογενείς δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού έχει περιληφθεί και πίστωση για την αντιμετώπιση των επενδυτικού χαρακτήρα δαπανών των ΟΤΑ (ΣΑΤΑ), το οποίο μέχρι το έτος 2012 αντιμετωπιζόταν από το ΠΔΕ. Επίσης, έχει προβλεφθεί και πίστωση για τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης (270 εκατ. ευρώ).

Οι ανωτέρω προβλέψεις έχουν βασιστεί στην εκτίμηση ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές θα μειωθούν σημαντικά και δεν θα σωρευθούν νέες απλήρωτες υποχρεώσεις.

Περαιτέρω, εκτιμάται ότι εντός του 2013 θα αποπληρωθούν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις φορέων της γενικής κυβέρνησης ύψους 3.500 εκατ. ευρώ, επιπλέον αυτών που θα εξοφληθούν το 2012 (επίσης 3,5 δισ. ευρώ), με βάση τις προβλέψεις του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής.






* Ο προϋπολογισμός του 2013 δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".