Το τέλος της ύφεσης το 2013, αλλά όχι το τέλος των μέτρων, προδιαγράφει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα έως το 2016, που κατατέθηκε χθες στη Βουλή.

Παρά το γεγονός ότι τα μέτρα που ενσωματώθηκαν τελικά στον προϋπολογισμό του 2013 αγγίζουν τα 11 δισ. ευρώ (9,374 δισ. ευρώ το όφελος για τα κρατικά ταμεία), δυστυχώς δεν σταματούν εδώ.

Το Μεσοπρόθεσμο αποτυπώνει ένα συνολικό πακέτο καθαρών μέτρων 14,244 δισ. ευρώ από το 2013 έως και το 2016, και μάλιστα εκτιμάται ότι για να ολοκληρωθεί ο... Γολγοθάς και να φτάσουμε στο περιβόητο πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ το 2016 απαιτούνται κι άλλα μέτρα, πέραν των παρεμβάσεων της περιόδου 2013-2014 για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού τα έτη 2015 - 2016.

Βγάζοντας χαρτί και μολύβι, από τα 14,244 δισ. ευρώ έως το 2016 που ενσωματώνονται στο Μεσοπρόθεσμο, λαμβάνονται μέτρα 9,374 δισ. το 2013 και απομένουν 4,186 δισ. το 2014 και... μόλις 529 εκατ. ευρώ το 2015. Υπάρχει ένα ανεπαίσθητο πακέτο 155 εκατ. ευρώ το 2016, στο οποίο όμως έρχονται να προστεθούν και τα μη προσδιορισμένα και απαιτούμενα για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού μέτρα ύψους 1,877 δισ. ευρώ το 2015 και 2,765 δισ. το 2016.

"Σούμα": μετά τον εφιάλτη του 2013, ακολουθούν έως το 2016 μέτρα ύψους 9,5 δισ. ευρώ καθαρά (σ.σ. δημοσιονομικό αποτέλεσμα) ή άλλα 11 δισ. ευρώ που θα αφαιρεθούν σταδιακά από τις τσέπες των πολιτών και την οικονομία.

Υπάρχουν βέβαια και κάποια... καλά νέα. Η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης φαίνεται να μας αποχαιρετά από το 2015, καθώς το Μεσοπρόθεσμο δεν υιοθετεί τις σκέψεις που αποτυπώνονταν στα προσχέδια του μνημονίου, τα οποία είχαν διαρρεύσει τις προηγούμενες ημέρες για επέκταση της έκτακτης εισφοράς έως το 2018.

Αυτό μάλλον είναι το μοναδικό καλό φορολογικό νέο. Μετά αρχίζουν τα δύσκολα. Από τους πίνακες του Μεσοπρόθεσμου προκύπτει ότι η περιβόητη φορολογική μεταρρύθμιση θα οδηγήσει σε πρόσθετα έσοδα 1,127 δισ. ευρώ το 2014, άρα ο κύριος όγκος των μέτρων αφορά τα εισοδήματα του 2013.

Με σαφήνεια προκύπτει ότι οι φοροαπαλλαγές μας κουνάνε το μαντίλι, έρχεται νέα αύξηση στους φόρους στα τσιγάρα, η αύξηση του φόρου στις καταθέσεις από το 10% στο 15% προγραμματίζεται για το 2014, με προσδοκώμενα έσοδα 237 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν προβλεφθεί και 68 εκατ. ευρώ το 2014 από έναν φόρο πολυτελείας, ο οποίος δεν περιγράφεται αναλυτικά.

Την προηγούμενη φορά πάντως όπου επιβλήθηκε φόρος πολυτελείας ο προϋπολογισμός δεν ήξερε τι να πρωτοκάνει τα "ψιλά" που προέκυψαν...

Η "αισιόδοξη" πλευρά

Τα μέτρα συνθέτουν αναπόφευκτα τη ζόρικη πλευρά του Μεσοπρόθεσμου. Υπάρχει όμως και η αισιόδοξη πλευρά του. Αν γίνουν όλα όσα στοχεύει η κυβέρνηση στους χρόνους που τα υπολογίζει, το 2013 θα είναι η τελευταία χρονιά της ύφεσης και από το 2014 θα αρχίσει η ανάκαμψη, έστω και με ασθενικούς ρυθμούς, μόλις 0,2%. Στη συνέχεια, η ελληνική οικονομία και η κοινωνία μπορούν να προσβλέπουν σε επιταχυνόμενη ανάπτυξη 2,5% το 2015 και 3,5% το 2016.

Αγκάθι η ανεργία

Σε επίπεδο κλίματος, είναι προφανές ότι η επιστροφή στην ανάκαμψη σηματοδοτεί μια ουσιαστική αλλαγή. Στο μέτωπο των δεινών που υφίσταται η κοινωνία, όμως, το τοπίο μάλλον θα αργήσει πολύ να αλλάξει. Έως το 2015 ένας στους πέντε οικονομικά ενεργούς πολίτες θα είναι άνεργος, ενώ τα "καβούρια" στις τσέπες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, όπως προκύπτουν από τη διαρκή συρρίκνωση της καταναλωτικής δαπάνης, θα αργήσουν να μας εγκαταλείψουν.

Συγκεκριμένα, η ανεργία από 22,8% φέτος θα μειωθεί οριακά στο 21,4% το 2014, θα πέσει κάτω από το 20% το 2015 ( 19,7%) και θα διαμορφωθεί το 2016 στο αποδυναμωμένο μεν, αλλά εφιαλτικό ποσοστό του 17,1% του εργατικού δυναμικού. Η απασχόληση θα αρχίσει να... τσιμπάει» ανοδικά από το 2014, ο πληθωρισμός μετά από μία διετία αρνητικών μεταβολών (-0,8% το 2013 και -0,4% το 2015) θα παραμείνει στα χαμηλά έως και το 2016 (1,1%).

Οι προβλέψεις για τις εξαγωγές

Εντυπωσιακή για τα ελληνικά δεδομένα της χρόνιας ψαλίδας στο εμπορικό ισοζύγιο υπέρ των εισαγωγών είναι η προβλεπόμενη αύξηση των εξαγωγών διαρκώς από το 2014 (2,5%) και μετά (10% το 2016), την οποία θα παρακολουθούν και οι εισαγωγές, αν και με μικρότερο ρυθμό αύξησης (θα παρουσιάζουν όμως αύξηση και όχι πτώση). Τα παραπάνω νούμερα, για όποιον θέλει να δει ελαφρώς αισιόδοξα τις προοπτικές, μπορούν να υποστηρίξουν την άποψη ότι αρχίζει να φαίνεται φως στην άκρη του τούνελ.

Οι κίνδυνοι

Ένα από τα βασικά ρίσκα του Μεσοπρόθεσμου, όμως, για να επιβεβαιωθούν οι παραπάνω εκτιμήσεις, είναι οι αντοχές της κοινωνίας και ο κίνδυνος ευρύτερων αναταραχών στις χώρες του Νότου, αν δεν αντιμετωπιστεί ουσιαστικά το πρόβλημα χρέους στην ευρωζώνη. Οι κίνδυνοι είναι προφανώς οι ίδιοι, αν όχι πολλαπλάσιοι για την Ελλάδα, η οποία μπαίνει στο τέταρτο έτος σκληρής λιτότητας χωρίς να έχει επιλύσει στο παραμικρό τα προβλήματα βιωσιμότητας του χρέους της.

Ενδεικτικό είναι ότι στο Μεσοπρόθεσμο προβλέπεται ότι το 2016 το δημόσιο χρέος θα είναι ούτε λίγο ούτε πολύ 363,4 δισ. ευρώ ή 184,9% του ΑΕΠ. Νωρίτερα βέβαια θα έχει αγγίξει ακόμα και το 191,6% του ΑΕΠ το 2014. Και στο μέτωπο του ελλείμματος, βέβαια, η κατάσταση δεν θα είναι για πανηγυρισμούς το 2016 καθώς το βασανιστικό μέγεθος θα βρίσκεται στο 3,2% του ΑΕΠ, σηματοδοτώντας ότι τα βάσανα της δημοσιονομικής προσαρμογής δεν τελειώνουν ούτε το 2016.

Μετά θα έρθει ο στόχος του μηδενικού ελλείμματος. Μέχρι τότε, όμως, έχουμε μπροστά μας ήδη μεγάλο ανήφορο...


***To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.