Τις μεγάλες δυνατότητες, σε ό,τι αφορά την ανάδειξη της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό κέντρο ολόκληρης της Ευρώπης, αλλά και τις μεγάλες αδυναμίες που κατά κύριο λόγο σχετίζονται με την έλλειψη βασικών υποδομών, ήρθε να καταδείξει η συμφωνία Cosco-HP-ΤΡΑΙΝΟΣΕ, που αναμφισβήτητα ήταν το επιχειρηματικό γεγονός των ημερών.

Η γεωγραφική θέση της χώρας μας αυτόματα την αναδεικνύει σε πύλη εισόδου για εμπορεύματα που κατευθύνονται στη γηραιά ήπειρο προερχόμενα είτε από την Ασία, είτε από την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Η επιλογή της Ελλάδας ως χώρας transit για τη διαμετακόμιση εμπορευμάτων προς την Ευρώπη έχει μεγάλα πλεονεκτήματα σε χρόνο και κατ’ επέκταση σε χρήμα, από τις περισσότερες εναλλακτικές λύσεις.

Έως σήμερα, όμως, η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να αναδείξει αυτά τα πλεονεκτήματα, με αποτέλεσμα το μερίδιό της στο διαμετακομιστικό εμπόριο να παραμένει πολύ μικρό. Το σοβαρότερο πρόβλημα είναι οι απαρχαιωμένες και ελλιπείς υποδομές.

Χαρακτηριστικό είναι πως, παρά τις μεγαλόσχημες εξαγγελίες του πρόσφατου αλλά και του παλαιότερου παρελθόντος, η χώρα δεν διαθέτει κανένα σύγχρονο εμπορευματικό κέντρο, ενώ βασικότατες ελλείψεις έχει και το σιδηροδρομικό δίκτυο, το οποίο αποτελεί προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ όταν πρόκειται για εμπορευματικές μεταφορές.


Θριάσιο: Aίνιγμα η συμμετοχή της Cosco

Στους σχεδιασμούς του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων υπάρχει πάντα η ανάπτυξη εμπορευματικού κέντρου στην περιοχή του Θριάσιου. Μπορεί οι έξι διαγωνισμοί που προκηρύχθηκαν έως τώρα να μην έχουν φέρει αποτέλεσμα, ωστόσο κύκλοι του υπουργείου αναφέρουν ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις ένα τέτοιο εγχείρημα να έχει επιτυχία.

Πάντως, το ενδιαφέρον της Cosco για συμμετοχή σε ένα τέτοιο σχέδιο φαίνεται ότι μειώνεται κι η εταιρεία επικεντρώνει τα σχέδιά της στην επέκταση του Logistic center που έχει ήδη στην ελεύθερη ζώνη του λιμανιού του Πειραιά.

Η εταιρεία διαθέτει υπερσύγχρονους αποθηκευτικούς χώρους 7.000 τ.μ. στην ελεύθερη ζώνη των λιμενικών εγκαταστάσεων της PCT S.A. (Piraeus Container Terminal). Πρόκειται για χώρο που αποτελείται από 5.200 τ.μ. ξηρό φορτίο, 630 τ.μ. συντήρηση και κατάψυξη και 554 τ.μ. επικίνδυνο φορτίο.


Επέκταση αποθηκευτικών χώρων

Στα σχέδια της κινεζικής εταιρείας είναι η επέκταση των εν λόγω χώρων στα 35.000 τ.μ. ώστε να έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει την αύξηση του διακινούμενου φόρτου που αναμένει από συμφωνίες που έχει ήδη υπογράψει ή που βρίσκονται στα σκαριά.

Συγκριτικό πλεονέκτημα αυτών των χώρων είναι ότι το γεγονός ότι βρισκόμενοι στην Eλεύθερη Ζώνη τύπου I στον Πειραιά παρέχουν τη δυνατότητα διαχείρισης και αποθήκευσης φορτίων χωρίς καμία τελωνειακή διατύπωση ή εγγυήσεις ή γραφειοκρατικές διαδικασίες μέχρι τον τελωνισμό και την ολική ή μερική έξοδο από την Eλεύθερη Ζώνη.

Τα σχέδια για επέκταση του logistic center της Cosco, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, οδηγούν σε υποβάθμιση του ενδιαφέροντός της για συμμετοχή της σε ένα σχήμα ανάπτυξης εμπορευματικού κέντρου στο Θριάσιο. Εξάλλου, και κατά τον τελευταίο διαγωνισμό για τη δημιουργία του εμπορευματικού κέντρου ιδιωτών στο Θριάσιο μεταξύ των αιτημάτων της κινεζικής εταιρείας προκειμένου να συμμετάσχει ήταν η δηµιουργία ελεύθερης ζώνης εμπορίου στους χώρους του κέντρου. Αίτημα που όμως δεν ήταν δυνατόν να ικανοποιηθεί καθώς ήταν ασύμβατο με την ευρωπαϊκή νοµοθεσία.

Βέβαια, για την αποτυχία που είχαν όλοι οι σχεδιασμοί για την ανάπτυξη εμπορευματικών κέντρων στην Ελλάδα το βασικότερο πρόβλημα ήταν, και σε μεγάλο βαθμό παραμένει, η απουσία των συνοδευτικών υποδομών.

Το εμπορευματικό στο Θριάσιο επιχειρήθηκε να γίνει χωρίς να διαθέτει σιδηροδρομική σύνδεση με το λιμάνι του Πειραιά. Τώρα που η προϋπόθεση αυτή εξασφαλίζεται με την επικείμενη λειτουργία της γραμμής Θριάσιο - Ικόνιο, σίγουρα πρόκειται για θετική εξέλιξη, παρά τα όποια προβλήματα (μονή γραμμή, χωρίς ηλεκτροκίνηση).

Πρόβλημα εξακολουθεί να παραμένει ο ανολοκλήρωτος βασικός σιδηροδρομικός άξονας, ο οποίος στο σύνολό του, στην καλύτερη περίπτωση, δεν θα είναι έτοιμος πριν από το 2016.


Στα χαρτιά τα σχέδια για τέσσερα μεγάλα εμπορευματικά κέντρα

Οι σχεδιασμοί επί χάρτου του παλιού υπουργείου Μεταφορών ανέφεραν τη δημιουργία τεσσάρων μεγάλων εμπορευματικών κέντρων σε Θριάσιο (στην έκταση του ΟΣΕ), Θεσσαλονίκη (στους χώρους του πρώην στρατοπέδου Γκόνου), καθώς και στα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης και της Ηγουμενίτσας.

Ωστόσο, κανένα από αυτά δεν προχώρησε. Πάντως, το τελευταίο διάστημα φαίνεται ότι κάτι κινείται στην περίπτωση του εμπορευματικού κέντρου της Ηγουμενίτσας, το οποίο προωθείται με πρωτοβουλία του Ελληνικού Επιμελητηριακού Συνδέσμου Μεταφορών (ΕΕΣΥΜ) και θα καλύψει τις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής.

Ο σύνδεσμος σε συνεργασία με τον Οργανισμό Λιμένα Ηγουμενίτσας, με ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις του κλάδου μεταφορών και logistics και με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, θα προχωρήσει το αμέσως επόμενο διάστημα σε μια σειρά ενεργειών προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την υλοποίηση του έργου.

Μέχρι στιγμής έχουν εγκριθεί οι μελέτες κατασκευής των κτιρίων και των έργων υποδομής (σύμφωνα με τους νόμους 3333/2005 και 3710/2008) ως έργο των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών, που συγχρηματοδοτείται κατά 50% από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κατά 50% από εθνικούς πόρους.